Psianka słodkogórz

Psianka słodkogórz
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządastropodobne
Rządpsiankowce
Rodzinapsiankowate
Rodzajpsianka
Gatunekpsianka słodkogórz
Nazwa systematyczna
Solanum dulcamara L.
Sp.Pl.2, 1753[3]

Psianka słodkogórz (Solanum dulcamara L., łac. dulcis – słodki, amarus – gorzki) – gatunek rośliny z rodziny psiankowatych (Solanaceae L.). Rośnie dziko w Europie, Afryce Północnej, Azji Zachodniej, aż po Indie. Rozprzestrzenia się gdzieniegdzie jako gatunek zawleczony[4]. W Polsce jest pospolita na całym niżu i w niższych położeniach górskich[5].

Morfologia

Pokrój
Rozesłany lub pnący się półkrzew, w dolnej części zdrewniały, górą zielny. Osiąga wysokość 0,3-1,8 m. Cała roślina jest mniej lub bardziej przylegająco owłosiona[5]. Z zewnątrz słodka, wewnątrz gorzka (stąd pochodzi nazwa rośliny).
Liście
Ogonkowe, sercowatojajowate, na szczycie zaostrzone. U nasady mają zwykle 1-2 mniejsze łatki[5].
Kwiaty
Zwisłe, zebrane w szczytowe lub boczne podbaldaszki[5]. Kielich złożony z 5 działek, korona ciemnofioletowa, kółkowa z pięcioma szeroko rozchylonymi płatkami, 5 pręcików zrośniętych złocistożółtymi pylnikami w rurkę wokół pojedynczego słupka[6].
Owoc
Podłużna, lśniąca i soczysta jagoda o długości ok. 1 cm z nasionami o długości 3 mm[5]. Niedojrzałe owoce są zielone, dojrzałe przyjmują szkarłatnoczerwony kolor[7].
Gatunki podobne
Psianka słodkogórz niekiedy przez niewprawnych bywa mylona z o wiele bardziej trującą wilczą jagodą.

Biologia i ekologia

Rozwój
Półkrzew, chamefit. Kwitnie od lipca do sierpnia, jest owadopylny. Pręciki i słupki dojrzewają równocześnie. Kwiaty zapylane są przez muchówki i błonkówki[8].
Siedlisko
Pospolita w wilgotnych zaroślach, lasach olsowych, oraz nad brzegami wód. Roślina azotolubna[7].
Fitosocjologia
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl./O./All. Alnetea-glutinosae[9].

Znaczenie

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-13] (ang.).
  3. ↑ The Plant List. [dostęp 2015-08-12].
  4. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2015-02-03].
  5. ↑ a b c d e f g Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  6. ↑ Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  7. ↑ a b c d e Jindřich Krejča, Jan Macků: Atlas roślin leczniczych. Warszawa: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. ISBN 83-04-03281-3.
  8. ↑ Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  9. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Pokrój
Kwiatostan
Dojrzałe owoce
Owoce niedojrzałe

Media użyte na tej stronie

Solanum dulcamara fruit.jpg
Autor: Agnieszka Kwiecień (Nova), Licencja: CC BY 2.5
Owoce psianki słodkogórz (Solanum dulcamara), okaz dziko rosnący nad brzegiem rzeki Czarnej (dopływ Wisły) w okolicy Staszowa, Polska.
Solanum dulcamara M2 (1).JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Solanum dulcamara (location: Poland, półwysep Hel)
Pría - Bayas.jpg
Autor: Ecelan, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pría - Bayas
Solanum dulcamara M2 (3).JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Solanum dulcamara (location: Poland, półwysep Hel)
Illustration Solanum dulcamara0.jpg
Illustration of bittersweet (Solanum dulcamara).