Cyclopsitta

	Cyclopsitta
	Reichenbach, 1850
	; Przedstawiciel rodzaju – figówka czarnolica (C. gulielmitertii)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	papugowe
Rodzina	papugi wschodnie
Podrodzina	damy
Plemię	Loriini
Rodzaj	Cyclopsitta
	Typ nomenklatoryczny
	Psittacula diophthalma Hombron & Jacquinot, 1841
Synonimy
	Psittaculirostris J.E. Gray & G.R. Gray, 1859; Opopsitta P.L. Sclater, 1860; Cyclopsittacus Sundevall, 1872; Manopsitta Mathews, 1913; Cruopsitta Mathews, 1916; Nannopsittacus Mathews, 1916; Suavipsitta Mathews, 1917;
	Psittaculirostris J.E. Gray & G.R. Gray, 1859; Opopsitta P.L. Sclater, 1860; Cyclopsittacus Sundevall, 1872; Manopsitta Mathews, 1913; Cruopsitta Mathews, 1916; Nannopsittacus Mathews, 1916; Suavipsitta Mathews, 1917;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście

Cyclopsitta – rodzaj ptaka z podrodziny dam (Loriinae) w obrębie rodziny papug wschodnich (Psittaculidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Indonezji, Papui-Nowej Gwinei oraz północno-wschodniej i wschodniej Australii^[9].

Morfologia

Długość ciała 11–19 cm, rozpiętość skrzydeł 25–28 cm; masa ciała 25–126 g^[9].

Systematyka

Etymologia

Cyclopsitta (Cyclopsittacus (gr. ψιττακος psittakos „papuga”)): w greckiej mitologii cyklopi (Cyclops) byli rasą gigantów żyjących na Sycylii i mających jedno oko pośrodku czoła, od gr. κυκλωψ kuklōps, κυκλωπος kuklōpos „o okrągłych oczach”, od κυκλος kuklos „koło”; ωψ ōps, ωπος ōpos „oko”; nowołac. psitta „papuga”, od gr. ψιττακη psittakē „papuga”^[10].
Psittaculirostris: rodzaj Psittacula Cuvier, 1800 (aleksandretta); łac. -rostris „-dzioby”, od rostrum „dziób” (tj. długodzioby)^[11]. Gatunek typowy: Psittacula desmarestii Lesson, 1830 (= Psittacus desmarestii Desmarest, 1826).
Opopsitta: gr. οπος opos „sok z fig”; nowołac. psitta „papuga”, od gr. ψιττακη psittake „papuga”^[12]. Gatunek typowy: Psittacula diophthalma Hombron & Jacquinot, 1841.
Manopsitta: łac. manus „dłoń”; nowołac. psitta „papuga”, od gr. ψιττακη psittake „papuga”^[13]. Gatunek typowy: Cyclopsitta coxeni Gould, 1867.
Cruopsitta: gr. κρυος kruos, κρυεος krueos „mróz”; nowołac. psitta „papuga”, od gr. ψιττακη psittakē „papuga”^[14]. Gatunek typowy: Cyclopsittacus edwardsii Oustalet, 1885.
Nannopsittacus: gr. ναννος nannos „karzeł”; ψιττακος psittakos „papuga”^[15]. Gatunek typowy: Cyclopsitta suavissima P.L. Sclater, 1876.
Suavipsitta: łac. suavis „przyjemny”; nowołac. psitta „papuga”, od gr. ψιττακη psittake „papuga”^[16]. Nowa nazwa dla Nannopsittacus Mathews, 1916.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[17]:

Cyclopsitta gulielmitertii (Schlegel, 1866) – figówka czarnolica
Cyclopsitta nigrifrons (Reichenow, 1891) – figówka czarnoczelna – takson wyodrębniony ostatnio z C. gulielmitertii^[18].
Cyclopsitta melanogenia (von Rosenberg, 1866) – figówka maskowa – takson wyodrębniony ostatnio z C. gulielmitertii^[18].
Cyclopsitta diophthalma (Hombron & Jacquinot, 1841) – figówka zmienna
Cyclopsitta desmarestii (Desmarest, 1826) – figówka tęczowa
Cyclopsitta edwardsii Oustalet, 1885 – figówka czerwonobroda
Cyclopsitta salvadorii Oustalet, 1880 – figówka żółtobroda

Przypisy

↑ Cyclopsitta, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. ryc. lxxxii. (niem.).
↑ J.E. Gray & G.R. Gray: Catalogue of the mammalia and birds of New Guinea, in the collection of the British Museum. London: Printed by order of the trustees, 1859, s. 42. (ang.).
↑ P.L. Sclater. On the species of the genus Prioniturus, and on the geographical distribution of the Psittacidae in the Eastern Archipelago. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 28, s. 227, 1860. (ang.).
↑ C.J. Sundevall: Methodi naturalis avium disponendarum tentamen: försök till fogelklassens naturenliga uppställnung. Stockholm: Samson & Wallin, 1873, s. 69. (łac.).
↑ G.M. Mathews. New generic names, with some notes on others. „Austral Avian Record”. 2, s. 62, 1913–15. (ang.).
↑ ^a ^b G.M. Mathews: The birds of Australia. Cz. 6. London: H.F. & G. Witherby, 1916, s. 64, 65. (ang.).
↑ G.M. Mathews: The birds of Australia. Cz. 6. London: H.F. & G. Witherby, 1917, s. xix. (ang.).
↑ ^a ^b S.M. Billerman: Old World Parrots (Psittaculidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.psitta4.01. [dostęp 2020-10-25]. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Cyclopsitta [dostęp 2022-10-08] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Psittaculirostris [dostęp 2022-01-30] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Opopsitta [dostęp 2022-10-08] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Manopsitta [dostęp 2022-10-08] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Cruopsitta [dostęp 2022-01-30] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Nannopsittacus [dostęp 2022-10-08] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Suavipsitta [dostęp 2022-10-08] .
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Platycercini Selby, 1836 (Wersja: 2022-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-08].
↑ ^a ^b E.C. Dickinson (red) & J.V. Remsen Jr.: The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World. Cz. 1: Non-passerines. Eastbourne: Aves Press, 2013. ISBN 978-0-9568611-0-8. (ang.).

Bibliografia

The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[itis-1] Cyclopsitta, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Reichenbach-2] H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. ryc. lxxxii. (niem.).

[Grays-3] J.E. Gray & G.R. Gray: Catalogue of the mammalia and birds of New Guinea, in the collection of the British Museum. London: Printed by order of the trustees, 1859, s. 42. (ang.).

[Sclater-4] P.L. Sclater. On the species of the genus Prioniturus, and on the geographical distribution of the Psittacidae in the Eastern Archipelago. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 28, s. 227, 1860. (ang.).

[Sundevall-5] C.J. Sundevall: Methodi naturalis avium disponendarum tentamen: försök till fogelklassens naturenliga uppställnung. Stockholm: Samson & Wallin, 1873, s. 69. (łac.).

[Mathews-6] G.M. Mathews. New generic names, with some notes on others. „Austral Avian Record”. 2, s. 62, 1913–15. (ang.).

[Mathews1916-7] G.M. Mathews: The birds of Australia. Cz. 6. London: H.F. & G. Witherby, 1916, s. 64, 65. (ang.).

[Mathews1917-8] G.M. Mathews: The birds of Australia. Cz. 6. London: H.F. & G. Witherby, 1917, s. xix. (ang.).

[Billerman-9] S.M. Billerman: Old World Parrots (Psittaculidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.psitta4.01. [dostęp 2020-10-25]. (ang.).

[10] The Key to Scientific Names ↓, Cyclopsitta [dostęp 2022-10-08] .

[11] The Key to Scientific Names ↓, Psittaculirostris [dostęp 2022-01-30] .

[12] The Key to Scientific Names ↓, Opopsitta [dostęp 2022-10-08] .

[13] The Key to Scientific Names ↓, Manopsitta [dostęp 2022-10-08] .

[14] The Key to Scientific Names ↓, Cruopsitta [dostęp 2022-01-30] .

[15] The Key to Scientific Names ↓, Nannopsittacus [dostęp 2022-10-08] .

[16] The Key to Scientific Names ↓, Suavipsitta [dostęp 2022-10-08] .

[Mielczarek&Kuziemko-17] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Platycercini Selby, 1836 (Wersja: 2022-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-08].

[Dickinson&Remsen-18] E.C. Dickinson (red) & J.V. Remsen Jr.: The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World. Cz. 1: Non-passerines. Eastbourne: Aves Press, 2013. ISBN 978-0-9568611-0-8. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne