Pstrolistka sercowata
(c) I, Avenafatua, CC BY 2.5 | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | pstrolistka | ||
Gatunek | pstrolistka sercowata | ||
Nazwa systematyczna | |||
Houttuynia cordata Thunberg Kongl. Vetensk. Acad. Nya Handl. 4: 149. 1783[3] | |||
Synonimy | |||
|
Pstrolistka sercowata (Houttuynia cordata) – gatunek roślin z monotypowego rodzaju pstrolistka (Houttuynia Thunberg, Kongl. Vetensk. Acad. Nya Handl. 4: 149. 1783) z rodziny saurorowatych. Występuje w Azji wschodniej i południowej, poza tym rozpowszechniona jako roślina okrywowa. W Europie Środkowej zalecana jest do sadzenia przy oczkach wodnych. W krajach azjatyckich pędy i kłącza tej rośliny wykorzystywane są jako warzywo i przyprawa[4]. Liście stosowane są w medycynie tradycyjnej[3].
Rozmieszczenie
Gatunek występuje naturalnie w rejonie Himalajów (w Indiach, Nepalu, Bhutanie), w południowych Chinach, na Półwyspie Koreańskim i w Japonii[5]. Według niektórych źródeł zasięg obejmuje też Półwysep Indochiński i wyspy Archipelagu Malajskiego[3].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina zielna o pędach nadziemnych o wysokości do 60 cm, wyrastających z gęsto rosnących i szeroko rozrastających się cienkich kłączy. Łodygi u nasady pokładają się i korzenią w węzłach. Łodygi są silnie bruzdowane, nagie lub słabo owłosione w węzłach, czasem czerwono nabiegłe[3].
- Liście
- Skrętoległe, pojedyncze, z błoniastymi przylistkami o długości od 0,5 do 2,5 cm. Ogonek liściowy do 4 cm długości. Blaszka liściowa jajowata z sercowatą nasadą o długości 4-10 cm i szerokości 2,5-6 cm, na szczycie krótko zaostrzona. Użyłkowanie tworzy 5–7 nerwów głównych i wyraźnie widoczne żyłki siatkowate[3]. U formy typowej blaszka jest ciemnozielona, u odmian bywa pstra[6].
- Kwiaty
- Drobne, zebrane są w gęste kłosy o długości do 2,5 cm, wyrastające naprzeciw liścia. Cztery podsadki pod kwiatostanami są białe i okazałe – osiągają 1–1,5 cm długości i 0,5–0,7 cm szerokości. Podsadki wraz z kwiatostanem tworzą pseudancjum – pozorny kwiat. Poszczególne kwiaty są pozbawione okwiatu. Pręciki występują w liczbie 3, rzadziej 4 i są dłuższe od słupka. Zalążnia jest jednokomorowa i wpół dolna, tworzona jest przez 3 owocolistki[3].
- Owoce
- Torebka o długości 2–3 mm, z trwałą szyjką słupka, pękająca na szczycie[3].
Biologia i ekologia
- Rozwój
- Bylina kwitnąca w zależności od klimatu od kwietnia do sierpnia, owocująca od czerwca do października[3]. W warunkach Europy Środkowej zaczyna kwitnienie w czerwcu[4].
- Siedlisko
- W obrębie naturalnego zasięgu rośnie na różnych siedliskach – na brzegach strumieni i na wilgotnych łąkach, w lasach i wąwozach, poza tym także na siedliskach ruderalnych – na obrzeżach pól, na przydrożach i wzdłuż rowów[3].
Systematyka i zmienność
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)
Jeden z 6 gatunków wyróżnianych w obrębie rodziny saurorowatych (Saururaceae), która jest jedną z czterech rodzin wchodzących w skład rzędu pieprzowców, jednego z czterech w grupie magnoliowych[2].
Wyhodowano kilka odmian uprawnych[4]:
- 'Chamaeleon' i 'Tricolor' – odmiany o pstrokatych, wielobarwnych liściach, wybarwiających się szczególnie wyraźnie jesienią,
- 'Plena' – podsadki liczne.
Uprawa
Roślina odporna na mróz – może rosnąć w strefach mrozoodporności 5–11. Najlepiej rośnie w miejscach wilgotnych. Wymaga stanowisk lekko zacienionych i osłoniętych. W klimacie chłodniejszym znosi nasłonecznienie, wymaga jednak okrywania podczas zimy[4]. W klimacie ciepłym powinna być uprawiana w cieniu. Bywa ekspansywna w uprawie[6].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Houttuynia cordata (ang.). W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-04-10].
- ↑ a b c d Dorothee Waechter: Stawy ogrodowe. Warszawa: Bellona, 2008, s. 69. ISBN 978-83-11-10943-8.
- ↑ Taxon: Houttuynia cordata Thunb. (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-04-10].
- ↑ a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 453, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
Media użyte na tej stronie
Autor: Cardioceras, Licencja: CC BY-SA 3.0
Roots of the plant Houttuynia cordata, known as 'fishy-smell-herb' in China where it is prepared as a vegetable. Here served as a dish with spices in a restaurant of Kaili, Guizhou province, China.
Autor: Jamain, Licencja: CC BY-SA 3.0
Houttuynia cordata 'Chameleon', in a garden in Belgium.