Psychologia zorientowana na proces

Ten artykuł należy dopracować: od 2011-10 → dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł, → poprawić styl – powinien być encyklopedyczny, → napisać artykuł w sposób neutralny. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Psychologia zorientowana na proces (in. praca z procesem, praca ze śniącym ciałem, psychologia procesu; ang. process oriented psychology, process work, dreambody work, skrót. POP) – kierunek psychoterapeutyczny, zapoczątkowany w latach siedemdziesiątych XX wieku przez Arnolda Mindella i rozwijany przez grupę skupionych wokół niego osób.

Charakterystyka metody

Psychologia procesu Arnolda Mindella to przede wszystkim dziedzina praktyczna oferująca własne, jak i wypracowane przez inne szkoły terapeutyczne, sposoby pracy z szerokim spektrum problemów i objawów. Twórcy metody odwołują się do

• taoizmu filozoficznego
• myśli C.G.Junga
• teorii informacji oraz różnych koncepcji pochodzących z obszaru współczesnych nauk przyrodniczych.

Psychologia zorientowana na proces jako metoda eklektyczna wykorzystuje metody wypracowane przez takie szkoły jak:

• terapia analityczna Junga
• terapia Gestalt
• podejście skoncentrowane na osobie Rogersa
• podejście systemowe i komunikacyjne

Psychologia zorientowana na proces jest otwartym, interdyscyplinarnym podejściem wspierającym zmiany indywidualne i zbiorowe. W praktyce tego podejścia łączy się pracę ze snem, z ciałem, z symptomami, z relacjami i pracę z dużymi grupami. Metoda oferuje nowe sposoby radzenia sobie z obszarami doświadczenia, które są odbierane jako problematyczne lub bolesne. Objawy fizyczne, problemy relacyjne, konflikty grupowe i napięcia społeczne, po potraktowaniu ich z ciekawością i szacunkiem, mogą stać się impulsem istotnym dla rozwoju osobistego jak i czynnikami społecznej zmiany. Metodę Arnolda Mindella można zaliczyć do nurtu terapii humanistycznych. Jest to podejście fenomenologiczne, w którym dla terapeuty najważniejsze są subiektywne znaczenia nadawane własnemu doświadczeniu przez klienta. Koncentruje się ono na relacji zachodzącej pomiędzy sposobem doświadczania otaczającego świata i własnej osoby a możliwościami osobistego i kolektywnego rozwoju, możliwością zmiany zachowania i poszerzenia możliwości wyboru w konkretnych sytuacjach, możliwością odbudowy poczucia życiowej satysfakcji i spełnienia.

Badania nad nurtem

Psychoterapia zorientowana na proces była jednym z ośmiu kierunków terapeutycznych zbadanych w szwajcarskim longitudinalnym badaniu efektywności. Badacze porównywali w nim nurty ortodoksyjnej psychoanalizy, i nieortodoksyjne podejścia, m.in. egzystencjalne i transakcyjne. Nie stwierdzili różnic pomiędzy efektywnością wybranych systemów^[1]. Pozbawione grupy kontrolnej badanie 30 osób zgłaszających się z zaburzeniami psychicznymi sugeruje, że odczuwały poprawę i były zadowolone z terapii^[2]. Badanie 10 stażystów w ośrodku gerontologicznym sugeruje, że terapeuci bliżsi podejściu zorientowanemu na proces są bardziej zadowoleni^[3]. Opisane w Japonii studium przypadku scharakteryzowało psychoterapię zorientowaną na proces jako skuteczną w pomocy z problemami natury psychosomatycznej kobiety z depresją i zaburzeniami odżywiania^[4]. Inne studium przypadku dotyczy poszerzania zakresu pracy z dzieckiem przechodzącym trudności związane z separacją od rodziców^[5]. Techniki psychologii zorientowanej na proces są z powodzeniem używane w superwizji^[6]. Metaumiejętności w znaczeniu opisywanym przez Amy Mindell mogą być pomocne w pracy z poliamorycznymi klientami^[7].

Australijskie badanie sugeruje, że metody pracy interpersonalnej wywodzące się z psychologii zorientowanej na proces mogą okazać się pomocne w rozwiązywaniu zagadnień związanych z sytuacją zagranicznych studentów i poprawą komunikacji międzykulturowej w obrębie środowiska studenckiego^[8].

Obszary zastosowania pracy z procesem

• praca ze snami,
• praca z symptomami fizycznymi,
• praca z ciałem,
• praca z relacjami – komunikacja, projekcje, zaśnienia, sny relacyjne i mit relacji,
• praca z rodziną,
• praca z uzależnieniami,
• praca z krytykiem wewnętrznym,
• praca z transem i osobami w śpiączce,
• praca wewnętrzna,
• twórczość,
• praca z nadużyciami,
• praca z grupą,
• praca ze społecznościami,
• przywództwo, zarządzanie organizacjami,
• mediacje, rozwiązywanie konfliktów w organizacjach

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona Amy i Arny Mindellów (ang.)
  • Tłumaczenia artykułów na język polski. aamindell.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-17)].
• The Journal of Process Oriented Psychology (ang.)