Ptasia Studnia

Ptasia Studnia
Ilustracja
Widok na Dolinę Mułową. Po prawej Ratusz Mułowy
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Tatry Zachodnie
Dolina Miętusia
Ratusz Mułowy

Właściciel

Skarb Państwa
(Tatrzański Park Narodowy)

Długość

6283 m

Rozciągłość pozioma

245 m

Głębokość

352 m

Deniwelacja

352 m

Wysokość otworów

1627 (Ptasia Studnia), 1576 (Jaskinia Lodowa Litworowa), 1522 (Jaskinia nad Dachem) m n.p.m.

Wysokość otworów
nad dnem doliny

277 (Ptasia Studnia), 226 (Jaskinia Lodowa Litworowa), 172 (Jaskinia nad Dachem) m

Ekspozycja otworów

ku N (wszystkie)

Data odkrycia

10 lipca 1960 roku

Odkrywca

Janusz Flach

Ochrona
i dostępność

dostępna dla taterników jaskiniowych[1].

Kod

(nr inwentarzowy PIG) T.E-11.06 (Ptasia Studnia), T.E-11.10 (Jaskinia Lodowa Litworowa), T.E-11.09 (Jaskinia nad Dachem)

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Ptasia Studnia”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Ptasia Studnia”
Ziemia49°14′23″N 19°54′18″E/49,239722 19,905000

Ptasia Studnia, właściwie System Ptasia Studnia – jaskinia w Dolinie Miętusiej w Tatrach Zachodnich. Jest jedną z najdłuższych i najgłębszych jaskiń w Tatrach. Zajmuje siódme miejsce pod względem długości i deniwelacji w Polsce[2]. Niektóre części jaskini są słabo zbadane i udokumentowane. Długość odkrytych dotychczas korytarzy wynosi 6283 metry, a deniwelacja 352 metry[3][2].

System Ptasia Studnia jest określeniem obejmującym 3 jaskinie poznawane niezależnie od siebie i w wyniku odkryć w pewnym momencie (w różnych latach) łączone ze sobą. Są to: Ptasia Studnia, Jaskinia nad Dachem i Jaskinia Lodowa Litworowa[3][4].

Obecnie nie jest znana rola hydrologiczna Ptasiej Studni, jednak podejrzewa się, że zasila ona Lodowe Źródło[3].

Ptasia Studnia

Jest to bez porównania największa jaskinia w systemie. Wejście do niej znajduje się po zachodniej stronie Ratusza Mułowego, około 300 metrów nad dnem Wielkiej Świstówki[5].

Odkryta została 10.07.1960 r. przez znanego zakopiańskiego grotołaza Janusza Flacha[6]. jako pierwsza i stanowi główny ciąg jaskini. Wyróżnia się głębokimi i obszernymi studniami, takimi jak Studnia Wlotowa czy Studnia Taty (78 m). W tej części znajduje się też obszerna Sala Dantego. Do obecnie znanego dna jaskini (Szczeliny Strzygi) prowadzi Studnia Flacha. Znajduje się tu szczelina Zmora, która kończy się na powierzchni, w piargu u podnóży Ratusza Mułowego[7]. W Partiach Sądeckich znajduje się obecnie największe podziemne jezioro w Tatrach – Wielki Kłamca[3].

Jaskinia nad Dachem

To druga jaskinia pod względem długości. Wejście do niej znajduje się w środkowej części Ratusza Mułowego, 54 metry poniżej Jaskini Lodowej Litworowej, na wysokości 1522 metrów n.p.m.[5]. Została odkryta dzień po Ptasiej Studni przez zespół zakopiańskich grotołazów. Zgodnie z nazwą okolica otworu wlotowego jest zalodzona. Tę część jaskini tworzy kaskadowo opadający korytarz[3].

Jaskinia, o bardzo trudnym dojściu do otworu wejściowego, uznawana była przez dłuższy czas za niezbyt atrakcyjną i mało obiecującą co do możliwości odkryć nowych korytarzy. Jednak 10 listopada 1990 r. grupa grotołazów z Sądeckiego Klubu Taternictwa jaskiniowego PTTK sforsowała na głębokości 30 m niski, ciasny korytarzyk odchodzący z dna studni P.14 i przedostała się do nieznanych dotąd partii jaskini. Jeszcze w tym samym miesiącu członkowie SKTJ odkryli łącznie 612 metrów nowych korytarzy, rozwiniętych na 111 metrach deniwelacji, znajdując jednocześnie połączenie z systemem jaskiniowym Ptasia Studnia - Lodowa Litworowa[8]. Długość jaskini wynosi w chwili obecnej 750 metrów[5].

Jaskinia Lodowa Litworowa

Otwór Jaskini Lodowej Litworowej

Jest najmniejszą z jaskiń systemu. Wejście do niej znajduje się we wschodniej części Ratusza Mułowego na wysokości 1576 metrów n.p.m. Jej długość wynosi w chwili obecnej 460 metrów[5].

Jaskinię odkryli krakowscy grotołazi 1962 roku. Składa się z niewielkich studni i ciasnych, meandrowatych korytarzy[3].

.Przypisy

  1. Taternictwo, web.archive.org, 18 czerwca 2018 [dostęp 2019-02-12] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-18].
  2. a b Jaskinie Tatr, 23 sierpnia 2017 [dostęp 2018-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-23].
  3. a b c d e f Ptasia Studnia, Polska Strona Taternictwa Jaskiniowego pod patronatem KTJ PZA, www.sktj.pl [dostęp 2016-02-14].
  4. Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1. str. 993
  5. a b c d Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2016-02-14].
  6. Ptasia Studnia, www.sktj.pl [dostęp 2022-10-02].
  7. Sprawozdanie z Walnego Zjazdu KiSTJ 25.09.2021 r. w Chęcinach, Polski Związek Alpinizmu [dostęp 2021-10-07] (pol.).
  8. Anna Antkiewicz-Hancbach: Odkrycie w jaskini Nad Dachem [w:] "Tatry" nr 2/1991, s. 25

Media użyte na tej stronie

Carpathians relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
  • Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
  • Geographic limits of the map:
  • N: 50.0° N
  • S: 44.25° N
  • W: 16.0° E
  • E: 27.5° E
  • GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
  • GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Legenda jaskinia.svg
Symbol jaskinii do legendy mapy
Jaskinia Lodowa Litworowa otwór.jpg

Jaskinia Lodowa Litworowa otwór
Ratusz Litworowy T28.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Otoczenie Wielkiej Świstówki w Dolinie Miętusiej w Tatrach