Ptilodus

Ptilodus
Cope, 1881[1]
Ilustracja
Czaszka Ptilodus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

allotery

Rząd

wieloguzkowce

Podrząd

Cimolodonta

Nadrodzina

Ptilodontoidea

Rodzina

Ptilodontidae

Rodzaj

Ptilodus

Typ nomenklatoryczny

Ptilodus mediaevus Cope, 1881

Synonimy
  • Chirox Cope, 1884[2]
Gatunki

zobacz opis w tekście

Ptiloduswymarły rodzaj ssaka z rodziny Ptilodontidae, który występował w paleocenie na terenie Ameryki Północnej.

Ptilodus był stosunkowo dużym przedstawicielem Multituberculata – osiągał 30–50 cm długości, z czego 7,5 cm przypadało na czaszkę[3]. Przypuszcza się, że prowadził nadrzewny tryb życia – wskazuje na to szereg cech budowy anatomicznej, takich jak m.in. ostre pazury i długi, chwytny ogon[4]. Uzębienie Ptilodus przypomina uzębienie współczesnych gryzoni, zwłaszcza dzięki powiększonym siekaczom występującym u przedstawicieli obu tych taksonów. Dieta Ptilodus pozostaje kwestią sporną – wedle jednej koncepcji było to zwierzę w większości roślinożerne (przypuszczenie to opiera się na analogiach w uzębieniu Ptilodus i gryzoni[4]), zaś wedle innej – owadożerca, któremu duże siekacze służyły do zabijania owadów oraz innych niewielkich bezkręgowców[3][4].

Etymologia

  • Ptilodus: gr. πτιλον ptilon „pióro”; οδους odous, οδοντος odontos „ząb”[5].
  • Chirox: gr. litera χι chi (tj. krzyż); ρωξ rōx „rozszczep, szczelina”[6]. Gatunek typowy: Chirox plicatus Cope, 1884 (= Ptilodus mediaevus Cope, 1881).

Podział systematyczny

Do rodzaju należały następujące gatunki[7]:

  • Ptilodus fractus Dorr, 1952
  • Ptilodus gnomus Scott, Fox & Youzwyshyn, 2002
  • Ptilodus kummae Krause, 1977
  • Ptilodus mediaevus Cope, 1881
  • Ptilodus montanus Douglass, 1908
  • Ptilodus tsosiensis Sloan, 1981
  • Ptilodus wyomingensis Jepsen, 1940

Przypisy

  1. E.D. Cope. Eocene Plagiaulacidæ. „The American naturalist”. 15, s. 922, 1881. (ang.). 
  2. E.D. Cope. Second addition to the knowledge of the Puerco epoch. „Paleontological Bulletin”. 37, s. 321, 1884. (ang.). 
  3. a b 'MESOZOIC MAMMALS'; Ptilodontoidea, an internet directory. [dostęp 2008-11-12]. (ang.).
  4. a b c Multituberculates: Heyday of the longest lived mammalian order. [dostęp 2008-11-12]. (ang.).
  5. Palmer 1904 ↓, s. 597.
  6. Palmer 1904 ↓, s. 183.
  7. J. Zijlstra: Ptilodus. Hesperomys project. [dostęp 2022-02-21]. (ang.).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Ptilodus skull BW.jpg
Autor: Nobu Tamura (http://spinops.blogspot.com), Licencja: CC BY 3.0
Skull of Ptilodus mediaevus, a paleocene multituberculate, after Vaughan, 1986, pencil drawing