Ptolemeusz III Euergetes

Ptolemeusz III Euergetes

Złota oktodrachma Ptolemeusza III
władca starożytnego Egiptu
Okres	od 246 p.n.e. do 221 p.n.e.
Dane biograficzne
Dynastia	Ptolemeusze
Data urodzenia	284 p.n.e.
Data śmierci	221 p.n.e.
Ojciec	Ptolemeusz II Filadelfos
Matka	Arsinoe I
Żona	Berenika II
Dzieci	Ptolemeusz IV Filopator, Magas, Aleksander, ?(syn), Arsinoe III, Berenika

Ptolemeusz III Euergetes (ur. 284 p.n.e., zm. 221 p.n.e.) – trzeci władca Egiptu z dynastii Ptolemeuszy, panował w latach 246-221 p.n.e., syn Ptolemeusza II Filadelfosa i Arsinoe I, mąż Bereniki II, ojciec m.in. Ptolemeusza IV Filopatora, Magasa i Arsinoe III^[1].

Nauczycielem jego był Apollonios z Rodos, kolejny, po Zenodocie z Efezu, kierownik Biblioteki Aleksandryjskiej.

Panowanie

Początkowy okres panowania Ptolemeusza to czas trzeciej wojny syryjskiej, kiedy to król pod pretekstem pomocy dla swojej siostry i odsuniętej żony Antiocha II - Bereniki i jej małoletniego syna pokonał wojska Seleukosa II Kallinikosa i jego matki Laodiki I, stając się panem imperium Seleucydów. Zdobycze te jednak okazały się nietrwałe, gdyż król musiał wracać w 245 p.n.e. do Egiptu, zagrożony powstaniem robotników i chłopów przeciwko wzrastającemu uciskowi ekonomicznemu. Odebrane Persom bogactwa świątyń egipskich, zrabowane przez nich podczas najazdu króla Kambyzesa II 300 lat wcześniej, Ptolemeusz oddał ich pierwotnym właścicielom, czym zjednał sobie dużą przychylność egipskich kapłanów. Po pokoju z Seleukosem w 241 p.n.e. zrzekł się Syrii, zachowując jednak zdobyte miasta na wybrzeżu Azji Mniejszej. Prowadził również, ze zmiennym szczęściem, wojny z Macedonią, wspierając walkę miast greckich. W 243 p.n.e. został nawet nominalnym wodzem wojsk achajskich.

Po 241 p.n.e. nastał czas nieprzerwanego przez 20 lat pokoju dla Egiptu, co zaowocowało jego rozkwitem ekonomicznym i kulturalnym, wspieranym intensywnie przez króla. Na królewskim dworze bywały takie znakomitości jak Kallimach z Cyreny i Eratostenes. Jako pierwszy władca z dynastii Ptolemeuszy III Euergetes zaczął budować świątynie egipskie, w tym jedną z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych do naszych czasów świątynię Horusa w Edfu.

Za jego panowania Egipt ptolemejski znalazł się u szczytu swojej potęgi i stał się pierwszym mocarstwem w basenie Morza Śródziemnego.

Lata panowania

• 246-221 p.n.e.^[2][3]
• 247-223 p.n.e.^[4]

Tytulatura

• gr. - basileus Ptolemaios III Theos Euergetes I - król Ptolemeusz Bóg Dobroczyńca
• egip. - Ptulmis Anchdżetmariptah - Ptolemeusz żyjący wiecznie ukochany przez Ptaha

• Juaenneczeruisenui Setepenre Sechemanchenamon - Następca Boskiego Rodzeństwa Wybrany przez Re Wszechmocne wcielenie Amona

Zobacz też

• mnaeion
• Syrakuzja

Przypisy

Bibliografia

• Simon Hornblower, Antony Spawforth, Esther Eidinow: The Oxford Classical Dictionary. Wyd. 4. Oxford, UK: Oxford University Press, 2012. ISBN 978-0-19-954556-8. (ang.).
• F.W. Walbank: The Cambridge ancient history, Volume 7, Part 1: The Hellenistic World. Wyd. 2. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 1984. ISBN 0-521-23445-X. (ang.).
• Adam Ziółkowski: Historia powszechna. Starożytność. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-15810-1.