Ptolemeusz I Soter

Ptolemeusz I Soter

Ptolemeusz I (III w. p.n.e., muzeum Luwru)
władca starożytnego Egiptu
Okres	od 323 p.n.e. do 283 p.n.e.[1][2]
Dane biograficzne
Dynastia	Ptolemeusze
Data urodzenia	ok. 367 p.n.e.
Data śmierci	ok. 283 p.n.e.
Ojciec	Lagos
Matka	Arsinoe
Żona	1. Artakama, 2. Eurydyka, 3. Berenika I
Dzieci	z Eurydyką: Ptolemeusz Keraunos, Meleager, ? (syn), Lizandra, Ptolemais, Teoksena, z Bereniką I: Arsinoe II, Ptolemeusz II Filadelfos, Filotera

Ptolemeusz I Soter (gr. Πτολεμαῖος Σωτήρ, Ptolemaĩos Sōtḗr, ur. 367 p.n.e., zm. 283 p.n.e.) – założyciel dynastii Ptolemeuszy, władca Egiptu w latach 323–283 p.n.e., syn Lagosa i Arsinoe, mąż Artakamy, Eurydyki i Bereniki I. Ojciec: Ptolemeusza Keraunosa, Meleagra, Lizandry, Ptolemais, Teokseny, Arsinoe II, Ptolemeusza II Filadelfosa i Filotery^[3].

Był jednym z wodzów Aleksandra Wielkiego. Po jego śmierci, w 323 p.n.e., objął rządy jako satrapa Egiptu. Brał czynny udział w wojnach diadochów. W 321 p.n.e. przechwycił zabalsamowane zwłoki Aleksandra Wielkiego, które przewiózł do Memfis, a później do powstałej jako nowa stolica Aleksandrii. W listopadzie 305 p.n.e. przyjął tytuł króla. W 285 p.n.e. wyznaczył swojego młodszego syna Ptolemeusza II następcą tronu Egiptu.

Jego państwo obejmowało początkowo: Górny Egipt, Dolny Egipt i Cyrenajkę. Po bitwie pod Ipsos dołączono do imperium Cypr i Palestynę.

Rozbudowana za jego panowania Aleksandria stała się głównym ośrodkiem kultury hellenistycznej i centralnym ośrodkiem administracyjnym kraju. Założone przez niego Muzeum Aleksandryjskie (Muzejon) i Biblioteka Aleksandryjska były najważniejszymi ośrodkami naukowymi świata antycznego tego okresu, a wybudowaną na rozkaz Ptolemeusza latarnię morską na wyspie Faros uznawano za jeden z siedmiu cudów świata starożytnego.

Lata panowania

• Od 323–305 p.n.e. – jako satrapa Egiptu
• Od 305–283 p.n.e. – jako król Ptolemeusz I Soter
• Od 285–283 p.n.e. – wspólnie z synem Ptolemeuszem II

Tytulatura

• gr. – basileus Ptolemaios I Theos Soteros I – król Ptolemeusz, Bóg Zbawca
• egip. – Ptulmis – Ptolemeusz

• Setepenre Meriamon – Wybrany przez Re, ukochany przez Amona

Przypisy

Bibliografia

• F.W. Walbank: The Cambridge ancient history, Volume 7, Part 1: The Hellenistic World. Wyd. 2. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 1984. ISBN 0-521-23445-X. (ang.)
• Graham Shipley: The Greek World After Alexander 323–30 BC. London − New York: 2000. ISBN 0-4150-4618-1.
• Adam Ziółkowski: Historia powszechna. Starożytność. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-15810-1.