Ptolemeusz X Aleksander I

Ptolemeusz X Aleksander I

Ptolemeusz X Aleksander I (Rzeźba w Luwrze)
władca starożytnego Egiptu
Okres	od 107 p.n.e. do 88 p.n.e.
Dane biograficzne
Dynastia	Ptolemeusze
Data śmierci	88 p.n.e.
Ojciec	Ptolemeusz VIII Euergetes II Fyskon
Matka	Kleopatra III
Żona	Kleopatra Berenika III
Dzieci	Ptolemeusz XI Aleksander II

Ptolemeusz X Aleksander I (107 p.n.e. – 88 p.n.e.) – władca Egiptu z dynastii Ptolemeuszów, syn Ptolemeusza VIII i Kleopatry III, mąż Kleopatry Berenike III, ojciec Ptolemeusza XI Aleksandra II.

Po wypędzeniu Ptolemeusza IX przez Kleopatrę III, został mianowany przez nią koregentem i kapłanem Aleksandra Macedońskiego. Lata współrządów upłynęły pod znakiem sporów z Ptolemeuszem IX. W 103 p.n.e. Ptolemeusz IX wylądował w Palestynie i odnosząc szereg sukcesów próbował wtargnąć przez Półwysep Synaj do Egiptu. Ptolemeusz X odparł jednak ten atak pod Peluzjon i zmusił Ptolemeusza IX do wycofania się na Cypr. W 101 p.n.e., mając dość współdzielenia władzy, kazał zamordować swoją matkę i ożenił się z Kleopatrą Berenike III.

Ostatni okres panowania znamionuje rosnące niezadowolenie Egipcjan z rządów tego władcy, czego wyrazem stało się powstanie w Tebaidzie (91–88 p.n.e.) i odsunięcie Ptolemeusza X od władzy przez zbuntowanych żołnierzy i mieszkańców Aleksandrii w 88 p.n.e.

Walki obu królów trwały do 87 roku, kiedy to podczas próby zajęcia Cypru Ptolemeusz X zginął po klęsce w bitwie morskiej.

Lata panowania

• 110–109 p.n.e. – z matką Kleopatrą III
• 109–107 p.n.e. – z bratem Ptolemeuszem IX
• 107–101 p.n.e. – powtórnie z Kleopatrą III
• 101–88 p.n.e. – z bratanicą Kleopatrą Bereniką III

Tytulatura

• gr. – basileus Ptolemaios X Aleksandros I Theos Philometor III – król Ptolmeusz Aleksander Bóg Miłujący Matkę
• egip. – Ptulmis Dżednef Aleksantres Anchdżetmeriptach – Ptolemeusz zwany Aleksander żyjący wiecznie ukochany przez Ptaha

• Juaenneczermenech-neczeretmenechet-satre Setepenptah Irimaatre Senenanchenamon – Spadkobierca Dobroczynnych Bogów syn Re Wybrany przez Ptaha, ten który ustanawia porządek Re Wcielony wizerunek Amona