Puławianie
Puławianie – potoczna nazwa frakcji powstałej w kierownictwie PZPR w 1956. Nazwa pochodzi od zespołu modernistycznych kamienic przy ul. Puławskiej 24 i 26 w Warszawie, które przetrwały II wojnę światową, zasiedlonych po wojnie głównie przez wysokich funkcjonariuszy partyjnych, w których mieszkali niektórzy ze zwolenników tej frakcji.
Członkowie
Do najbardziej prominentnych przedstawicieli puławian należeli Roman Zambrowski i Leon Kasman. Orientacja „puławska” skupiała głównie inteligentów, działaczy czynnych w pierwszym dziesięcioleciu Polski Ludowej. Do związanych z „puławianami” zaliczano również działaczy takich jak:
- Jerzy Albrecht,
- Antoni Alster,
- Celina Budzyńska,
- Tadeusz Daniszewski,
- Ostap Dłuski,
- Edward Gierek,
- Romana Granas,
- Piotr Jaroszewicz,
- Helena Jaworska,
- Julian Kole,
- Wincenty Kraśko,
- Stanisław Kuziński,
- Władysław Matwin,
- Jerzy Morawski,
- Marian Naszkowski,
- Roman Nowak,
- Mateusz Oks,
- Józef Olszewski,
- Mieczysław Popiel,
- Jerzy Putrament,
- Mieczysław Rakowski,
- Adam Schaff,
- Artur Starewicz,
- Stefan Staszewski,
- Jerzy Sztachelski,
- Michalina Tatarkówna-Majkowska,
- Roman Werfel,
- Janusz Zarzycki[1],
a także byli PPS-owcy, jak:
Część z nich było pochodzenia żydowskiego, co natolińczycy wykorzystywali w propagandzie, nazywając puławian „Żydami”. W czasach stalinowskich oprócz stanowisk w partii zajmowali wysokie stanowiska głównie w prasie partyjnej i w instytutach związanych z kierownictwem PZPR.
Przeciwnicy
Frakcja puławian była opozycyjna wobec frakcji natolińczyków, którzy byli przeciwnikami liberalizacji systemu komunistycznego, głosili instrumentalnie hasła nacjonalistyczne i antysemickie w celu zdobycia władzy w PZPR.
„Puławianie” mieli wcześniej opinię „dogmatyków i stalinowców”[1]. Jednak po śmierci Stalina zaczęli dążyć do liberalizacji systemu komunistycznego. Zmiana ich orientacji była oceniana jako nieszczera i nieprawdziwa, służąca zachowaniu stanowisk i pozycji w państwie[1]. Z czasem za „puławianami” opowiedział się ówczesny I sekretarz KC PZPR Edward Ochab[1].
Po wydarzeniach Poznańskiego Czerwca poparli kandydaturę Władysława Gomułki na I sekretarza KC PZPR.
Walkę między „natolińczykami” a „puławianami” przedstawił Witold Jedlicki w artykule pt. Chamy i Żydy, opublikowanym w 1962 roku na łamach paryskiej „Kultury”. Jedlicki określał „natolińczyków” jako „chamów”, będących ludźmi uczciwymi, ale pracującymi dla Moskwy. „Puławianie” zaś zostali określeni jako „Żydzi”[4].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Jerzy Eisler, Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989, Warszawa: BGW, 1992, s. 61-63, ISBN 83-7066-208-0, OCLC 834077717.
- ↑ Wojciech Roszkowski, Najnowsza historia Polski 1914-1993, Warszawa 1995.
- ↑ Październik i „Mała stabilizacja”. W: Jerzy Eisler: Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989. Warszawa: POW „BGW”, 1992, s. 62. ISBN 83-7066-208-0.
- ↑ Ceranka 2006 ↓, s. 93.
Bibliografia
- Paweł Ceranka. Historia pewnego artykułu. „Pamięć i Sprawiedliwość”. 2 (10), 2006. Instytut Pamięci Narodowej.