Pułk Morski

Pułk Morski
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1919

Rozformowanie

1920

Tradycje
Rodowód

Batalion Morski

Kontynuacja

1 Morski Batalion Strzelców

Dowódcy
Pierwszy

Konstanty Jacynicz

Działania zbrojne
Wojna polsko-bolszewicka
Organizacja
Dyslokacja

Twierdza Modlin

Rodzaj sił zbrojnych

wojska lądowe

Rodzaj wojsk

piechota

Szlak pułk morski.png

Pułk Morski – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP złożony z marynarzy, który wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej.

Historia

W lutym 1919 w Twierdzy Modlin został utworzony Batalion Morski. 4 kwietnia dowódcą batalionu został kapitan Konstanty Jacynicz[1]. Batalion składał się z czterech kompanii strzeleckich i kompanii karabinów maszynowych. Jesienią 1919 zajął pozycje na granicy z Pomorzem, od Aleksandrowa Kujawskiego do linii Wisły. W połowie stycznia 1920 w składzie Frontu Pomorskiego rozpoczął akcję obejmowania terenów Pomorza, zajmując 18 stycznia Toruń i w pierwszych dniach lutego docierając do Pucka. Tam część Batalionu wraz z generałem Józefem Hallerem 10 lutego dokonała zaślubin Polski z Bałtykiem.

6 lipca 1920 minister spraw wojskowych generał porucznik Józef Leśniewski wydał rozkaz nr 2516/20 w sprawie sformowania pułku morskiego z oddziałów marynarki podległych Departamentowi Morskiemu. Pod względem organizacyjnym i zaopatrzenia pułk został podporządkowany Dowództwu Okręgu Generalnego „Pomorze”. Organizacja pułku morskiego miała się odbywać „według regulaminów, etatów i norm ustalonych dla pułku piechoty”. Dowódcą pułku został kapitan marynarki Konstanty Jacynicz[2].

25 lipca 1920 zakończono organizację dowództwa pułku oraz plutonów: technicznego, telefonicznego i sanitarnego[3].

Wojna polsko-bolszewicka

Pułk Morski wziął udział w wojnie z bolszewikami, przy czym nigdy nie walczył całością swoich sił[4]. Do akcji bojowych bataliony pułku wchodziły oddzielnie, w różnym czasie i w odległych od siebie miejscach. I batalion walczył między innymi w bitwie pod Ostrołęką, natomiast II batalion uczestniczył w bitwach między innymi pod Grodnem i Białymstokiem. III batalion w walkach nie wziął udziału. Chwałę Pułkowi przyniosły bohaterskie boje pod Zabielem, Nową Wsią, Suskiem, Wiklinem i pod Płońskiem w ramach Bitwy Warszawskiej[4]. 13 listopada Minister Spraw Wojskowych wydał rozkaz o rozformowaniu pułku. 24 listopada dowódca pułku złożył meldunek o rozformowaniu I i III batalionów[5]. 18 grudnia 1920 zostało rozformowane dowództwo pułku. Sprawy likwidacyjne pułku przejął II batalion, który został podporządkowany dowódcy Kadry Marynarki Wojennej. 1 lutego 1921 został rozwiązany II batalion[6].

Obsada personalna pułku

Obsada personalna pułku[7][8]:

Dowództwo
  • dowódca pułku – kpt. mar. Konstanty Jacynicz
  • adiutant – por. mar. Tadeusz Morgenstern-Podjazd
  • oficer operacyjny – ppor. mar. Edward Rojek
  • dowódca plutonu technicznego – por. mar. Gotfryd Niezabitowski
  • lekarz – por. lek. Stanisław Linke
  • oficer taborowy – pchor. mar. Stanisław Godek
  • oficer kasowy – ppor. Stanisław Zgierczyński
  • kapelan – ks. Władysław Miegoń
I batalion
  • dowódca I batalionu – kapitan marynarki Antoni Wąsowicz
  • dowódca 1 kompanii – porucznik marynarki Marian Wolbek
  • dowódca 2 kompanii – porucznik marynarki Michał Wilkicki
  • oficer młodszy – porucznik marynarki Aleksander Hulewicz
  • oficer młodszy – podporucznik marynarki Włodzimierz Kodrębski
  • oficer młodszy – podporucznik marynarki Jerzy Krępski
  • dowódca półkompanii karabinów maszynowych – porucznik marynarki Ignacy Błażewicz
  • oficer młodszy – podchorąży Bolesław Dunin-Marcinkiewicz
II batalion
  • dowódca II batalionu – kapitan marynarki Adam Mohuczy (6 VII – 15 VIII 1920)
  • adiutant – porucznik marynarki Romuald Dziewałtowski-Gintowt
  • oficer operacyjny – porucznik piechoty Lucjan Sobol † 1940 Charków
  • dowódca 1 kompanii – porucznik marynarki Michał Borowski
  • dowódca 2 kompanii – porucznik marynarki Józef Czechowicz
III batalion
  • dowódca III batalionu – kapitan marynarki Włodzimierz Steyer
  • adiutant – porucznik Wiktor Porębski
  • dowódca 1 kompanii – podporucznik Lucjan Wrzesiński
  • dowódca 2 kompanii – porucznik marynarki Kazimierz Śliwerski
  • dowódca półkompanii karabinów maszynowych – porucznik marynarki Konstanty Rakusa-Suszczewski

Kawalerowie Virtuti Militari

Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. W nawiasie, obok nazwiska, podano numer krzyża[9][10]:

  1. marynarz Adam Bartnik (2798)
  2. sierżant sztabowy marynarki Aleksander Brzeszko[11] (2160)
  3. porucznik marynarki Tomasz Duracz (4020)
  4. porucznik marynarki Aleksander Hulewicz (4022)
  5. kapitan marynarki Konstanty Jacynicz (2939)
  6. ksiądz Władysław Miegoń (4023)
  7. kapitan marynarki Adam Mohuczy (1990)
  8. porucznik marynarki Roman Pieńkowski (2835)
  9. sierżant sztabowy marynarki Seweryn Pióro (2785)
  10. porucznik marynarki Tadeusz Morgenstern-Podjazd (4021)
  11. starszy marynarz Józef Walewski (2786)
  12. porucznik marynarki Marian Wolbek (3101)

Przypisy

  1. ↑ Taube i Dziewałtowski-Gintowt 1933 ↓, s. 14.
  2. ↑ Taube i Dziewałtowski-Gintowt 1933 ↓, s. 19.
  3. ↑ Taube i Dziewałtowski-Gintowt 1933 ↓, s. 21.
  4. ↑ a b Marynarze w wojnie polsko-bolszewickiej. Portal Morski. [dostęp 2020-09-27].
  5. ↑ Taube i Dziewałtowski-Gintowt 1933 ↓, s. 46.
  6. ↑ Taube i Dziewałtowski-Gintowt 1933 ↓, s. 47.
  7. ↑ Taube i Dziewałtowski-Gintowt 1933 ↓, s. 20-22.
  8. ↑ Sawicki 2011 ↓, s. 214–215.
  9. ↑ Taube i Dziewałtowski-Gintowt 1933 ↓, s. 48.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 10-11.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 10, tu jako Aleksander Brzeczka.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-09-27].
  • Jan Kazimierz Sawicki: Kadry Morskie Rzeczypospolitej. T. V: Polska Marynarka Wojenna. Dokumentacja organizacyjna i kadrowa oficerów, podoficerów i marynarzy (1918-1947). Gdynia: Polskie Towarzystwo Nautologiczne, 2011. ISSN 9788393272204.
  • Karol Taube, Romuald Dziewałtowski-Gintowt: Zarys historii wojennej Pułku Morskiego. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1933, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918-1920.
Piechota Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Dywizje piechoty
Rezerwowe
dywizje piechoty
Brygady piechoty
Pułki piechoty
Rezerwowe
i ochotnicze
pułki piechoty
1939
1920
Bataliony piechoty

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Szlak pułk morski.png
Autor: Lonio17, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szlak marszów i bojów 25 Pułku Morskiego (1920