Pułk Strzelców Pieszych

Pułk Strzelców Pieszych^[a] (p. strz. piesz.^[b]) – zmotoryzowany oddział piechoty Wojska Polskiego.

Historia pułku

Pułk Strzelców Pieszych został sformowany w Rembertowie na podstawie rozkazu Departamentu Dowodzenia Ogólnego Ministerstwa Spraw Wojskowych L.8063/Org.Tjn.39 z 13 lipca 1939 roku, w składzie Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej, jako jednostka organizacyjna piechoty, a organiczny pluton czołgów rozpoznawczych pułku, jako jednostka organizacyjna broni pancernych^[1].

Jednostka organizowana była od podstaw, na bazie Centrum Wyszkolenia Piechoty i jego batalionu manewrowego (3 Batalion Strzelców). W pierwotnych założeniach, to właśnie 3 Batalion Strzelców miał zostać zmotoryzowany i występować w podwójnej roli - batalionu manewrowego CWPiech. i batalionu piechoty brygady pancerno-motorowej.

Do organizacji pułku przystąpiono w oparciu o etat pokojowy, wzorowany na etacie obowiązującym w pułkach 10 Brygady Kawalerii. W drugiej połowie sierpnia 1939 roku opracowany został etat wojenny oddziału, większy o 1/4 od etatu pokojowego. Odpowiedzialnym za organizację jednostki został komendant CWPiech., generał brygady Bruno Olbrycht. Na dowódcę pułku i jego zastępcę wyznaczeni zostali wykładowcy centrum, podpułkownicy Zenon Wzacny i Otton Zieliński.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku pułk walczył w składzie macierzystej Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej.

Organizacja wojenna i obsada personalna pułku

dowództwo

• dowódca – ppłk dypl. Zenon Wzacny (1896–1956)
• I zastępca dowódcy – ppłk Otton Włodzimierz Zieliński
• oficer sztabowy („ukryty dowódca batalionu”) – mjr Henryk Otton Jiruszka
• adiutant – por. Czesław Kazimierz Radomiński
• oficer informacyjny – kpt. Konstanty Gębalski^[3]
• oficer ordynansowy – por. rez. Władysław Piotrowski
• kwatermistrz – mjr Włodzimierz Andrzej Latawiec
  • oficer ewidencji personalnej – kpt. Ludwik Wiśniewski
  • oficer techniczny – kpt. br. panc. Bronisław Piotrowski († 18 IX 1939, Tomaszów)
  • naczelny lekarz – por. lek. mgr Antoni Kopeć
  • płatnik – por. int. Piotr Paciorek
  • dowódca plutonu technicznego – NN
  • dowódca plutonu gospodarczo–transportowego – NN
• dowódca kompanii rozpoznawczej – kpt. Józef Horodyski
• dowódca plutonu motocyklistów – por. Władysław Kozal (ranny 18 IX 1939, Tomaszów)
• dowódca plutonu kolarzy – por. Stefan Malanek
• dowódca plutonu czołgów rozpoznawczych TKS – por. br. panc. Mikołaj Murowicki

1 kompania strzelców

• dowódca – kpt. Roman Lech Kania
• dowódca I plutonu – ppor. Aleksander Sinnicki
• dowódca II plutonu – por. Gereon Grzenia-Romanowski
• dowódca III plutonu – ppor. rez. Włodzimierz Skolimowski

2 kompania strzelców

• dowódca – por. Antoni Albin Smoczkiewicz
• dowódca I plutonu – ppor. rez. Stanisław Sosnowski
• dowódca II plutonu – ppor. Czesław Rakowski
• dowódca III plutonu – ppor. rez. Stanisław Janczykowski

3 kompania strzelców

• dowódca 3 kompanii – por. Marian Karol Woźniak
• dowódca I plutonu – ppor. Gerard Nowicki († w 1944 roku)
• dowódca II plutonu – ppor. Stanisław Krystek (ranny 9 IX 1939)
• dowódca III plutonu – ppor. rez. Kazimierz Malanowski^[4]

4 kompania strzelców

• dowódca 4 kompanii – por. Ludwik Karol Drąg (ranny 18 IX 1939, Tomaszów Lubelski)
• dowódca I plutonu – ppor. Edward Weber
• dowódca II plutonu – ppor. Alfons Pronobis (ranny 8 IX 1939)
• dowódca III plutonu – ppor. rez. Henryk Zadrożny

kompanii ciężkich karabinów maszynowych i broni towarzyszącej

• dowódca – kpt. Józef Chlipała
• dowódca I plutonu ckm – ppor. Mieczysław Franciszek Wroński
• dowódca II plutonu ckm – ppor. rez. Stefan Maciesza († 18 IX, Tomaszów Lubelski)
• dowódca III plutonu ckm – ppor. rez. Pisarski
• dowódca IV plutonu ckm – ppor. rez. Sawicki
• dowódca I plutonu moździerzy – ppor. Józef Marian Górski
• dowódca II plutonu moździerzy – ppor. por. Henryk Szefer

pododdziały specjalne:

• dowódca plutonu przeciwpancernego – por. Adam Szuba
• dowódca plutonu pionierów – por. Jan Kolenda
• dowódca plutonu łączności – por. Franciszek Sitarz

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Michał Kuchciak. Nieznane relacje dotyczące Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej w 1939 roku. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 4 (262), s. 152-176, 2017. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny. ISSN 1640-6281. 
• Ludwik Głowacki: Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. Wyd. 2. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986. ISBN 83-222-0377-2.
• Stefan Rowecki: Wspomnienia i notatki autobiograficzne (1906-1939). Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 1988. ISBN 83-07-01547-2.
• Wacław Zaleski: W Warszawskiej Brygadzie Pancerno-Motorowej 1939. Z dziejów 1 Pułku Strzelców Konnych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1988. ISBN 83-11-07460-7.
• Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.