Pułk im. Konstantego Kalinowskiego

Pułk im. Konstantego Kalinowskiego

Полк імя Кастуся Каліноўскага

Wyzwolenie Białorusi poprzez wyzwolenie Ukrainy (Вызваленне Беларусі праз вызваленне Украіны)[1]
Flaga jednostki
Historia
Państwo	Ukraina
Sformowanie	marzec 2022
Patron	Konstanty Kalinowski
Komendanci
Pierwszy	Dzianis Prachorau („Kit”)
Konflikty zbrojne
inwazja Rosji na Ukrainę (2022)
Organizacja
Podległość	Siły Zbrojne Ukrainy
Strona internetowa

Białoruscy ochotnicy na Ukrainie, 8 marca 2022

Pułk im. Konstantego Kalinowskiego (biał. Полк імя Кастуся Каліноўскага, biał. Połk imia Kastusia Kalinoŭskaha, ukr. Полк імені Кастуся Калиновського)^[1], wcześniej Batalion im. Konstantego Kalinowskiego – ochotnicza jednostka w ramach Sił Zbrojnych Ukrainy złożona z Białorusinów, utworzona w marcu 2022 roku w celu obrony Ukrainy przed rosyjską inwazją^[2].

Pułk składa się z dwóch batalionów („Wołat” i „Litwin”)^[1], a jego dowódcą jest Dzianis Prachorau (pseudonim „Kit”)^[3]. Członkowie pułku są żołnierzami kontraktowymi Sił Zbrojnych Ukrainy^[3].

Jednostka nosi imię Wincentego Konstantego Kalinowskiego (biał. „Kastuś” Kalinoŭski), jednego z przywódców powstania styczniowego na Litwie i Białorusi. Pułk nosi w godle znak Pogoni, datę roczną wybuchu powstania styczniowego (1863) i sformowania jednostki (2022), skrzyżowane miecz i kosę bojową oraz barwy biało-czerwono-białe (białoruskie) i niebiesko-żółte (ukraińskie)^[1].

Szacuje się, że po stronie ukraińskiej walczy około 1500 ochotników z Białorusi, z czego znaczna część w Pułku Kalinowskiego^[4][5].

Historia

Dzianis Prachorau („Kit”), dowódca Pułku Kalinowskiego

Iwan Marczuk („Brest”), dowódca jednego z batalionów, poległy pod Lisiczańskiem

Zestaw naszywek noszony przez żołnierzy pułku

Pierwszą zagraniczną grupą ochotniczą na Ukrainie podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej była grupa taktyczna „Białoruś”, utworzona w 2015 roku podczas wojny w Donbasie^[6]. Białoruscy ochotnicy walczyli po stronie Ukrainy od samego początku rosyjskiej inwazji z 24 lutego 2022. Już 3 marca w trakcie bitwy o Kijów w pobliżu Buczy zginął pierwszy białoruski bojownik Ilja (pseudonim „Litwin”)^[7][8].

9 marca 2022 ochotnicy białoruscy poinformowali o utworzeniu batalionu walczącego w walkach o Kijów po stronie Ukrainy. Samodzielny batalion został nazwany imieniem Konstantego "Kastusia" Kalinowskiego, jednego z przywódców powstania styczniowego na Litwie i Białorusi^[2].

Od 5 do 12 marca 2022 roku do batalionu dołączyło około 200 Białorusinów^[9]. Jednostka rozpoczynała działalność w ramach Międzynarodowego Legionu Obrony Terytorialnej Ukrainy.

Wizerunki żołnierzy batalionu zostały umieszczone na plakatach w Kijowie, aby zilustrować ukraińsko-białoruskie więzi wojskowe.

13 marca 2022 roku batalion poinformował o poniesieniu pierwszej straty. Pierwszym zabitym członkiem oddziału był Alaksiej Skobla (pseudonim „Tur”)^[10], który zginął w walkach o Kijów, gdy jego oddział wpadł w zasadzkę^[11].

Pod koniec marca 2022 batalion został skierowany do Mariupola, w celu wzmocnienia sił obrońców^[12].

21 maja batalion został rozszerzony do rozmiarów pułku złożonego z dwóch batalionów – „Wołat” (nazwanego na cześć ochotnika poległego 24 marca pod Irpieniem) i „Terror” (nazwanego na cześć ochotnika poległego 15 maja podczas wyzwalania jednej z ukraińskich wsi)^[13][14][7].

Latem batalion „Terror” został rozformowany, gdy jego członkowie opuścili pułk w ramach protestu przeciwko zmianie dowódcy batalionu. 23 sierpnia został ostatecznie sformowany batalion „Litwin” (nazwany na cześć ochotnika poległego 3 marca pod Buczą)^[15][7].

Pułk brał udział m.in. w obronie Siewierodoniecka i Lisiczańska oraz walkach na południowym odcinku frontu^[3][16]. Na początku lipca 2022 pod Lisiczańskiem śmierć poniósł min. dowódca batalionu „Wołat” Iwan Marczuk (pseudonim „Brest”)^[17].

25 sierpnia 2022, w 31. rocznicę ogłoszenia przez Białoruś niepodległości, ochotnicy z Pułku Konstantego Kalinowskiego złożyli przysięgę na sztandar przekazany im 9 sierpnia w wileńskiej katedrze przez Radę Białoruskiej Republiki Ludowej, spadkobierców pierwszego białoruskiego rządu na uchodźstwie^[18][19][20].

22 października w skład Pułku Kalinowskiego wszedł pluton rozpoznania lotniczego, wcześniej wchodzący w skład Pułku „Pahonia” („Pogoń”), również złożonego z ochotników białoruskich^[21].

Reakcje

Utworzenie batalionu zostało zauważone przez liderkę białoruskiej opozycji Swiatłanę Cichanouską, która w serwisie Twitter podała Batalion Kalinowskiego jako przykład, że „w ramach naszego Ruchu Antywojennego coraz więcej osób z Białorusi dołącza, aby pomóc Ukraińcom w obronie ich kraju”^[22][23]. W tym samym czasie prezydent Białorusi Alaksandr Łukaszenka, sojusznik prezydenta Rosji Władimira Putina, nazwał ochotników „szalonymi obywatelami”^[10].

11 października 2022 Główny Wydział Śledczy Białorusi poinformował, że wszczął sprawę karną wobec założycieli i członków Pułku Kalinowskiego. Ochotników oskarżono o ekstremizm i chęć „stawiania zbrojnego oporu podczas specjalnej operacji wojskowej, a następnie zbrojnego przejęcia władzy w Republice Białoruś”^[24].

Przedstawiciele pułku odmówili udziału w zorganizowanej przez demokratyczną opozycję konferencji „Nowa Białoruś”, która odbyła się w dniach 8-9 sierpnia 2022 w Wilnie i nie poparli emigracyjnego Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego sformowanego przez Swiatłanę Cichanouską^[25].

W październiku 2022 część parlamentarzystów ukraińskich złożyła wniosek, by Pułk Kalinowskiego, a nie tymczasowy gabinet Cichanouskiej, był traktowany przez władze Ukrainy jako oficjalny „przedstawiciel narodu białoruskiego”^[26].

Znani członkowie

• Pawieł Szurmiej, były białoruski wioślarz olimpijski i rekordzista świata^[27].

Przypisy