Puźniki

Puźniki

Пужники

Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Rejon	monasterzyski
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Puźniki
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Puźniki
Położenie na mapie Polski w 1939 r. (c) Lukasb1992 z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0 Puźniki
49°00′51″N 25°12′22″E/49,014167 25,206111
Portal Ukraina

Puźniki^[1], Pużniki – nieistniejąca obecnie wieś na Ukrainie w rejonie monasterzyskim obwodu tarnopolskiego na południe od wsi Zalesie.

Dawniej wieś sołecka na obszarze dzisiejszej Ukrainy, w dawnej gminie Koropiec (powiat buczacki) w województwie tarnopolskim, położona na północ od Koropca.

Współcześnie (2008 rok) wieś jest całkowicie wyludniona i porośnięta lasem. Zniszczeniu uległa zabudowa Puźnik, rozebrano kościół i dawną plebanię. Zachowały się niektóre nagrobki na cmentarzu i kapliczka, widoczne pozostałości studzien^[2].

Saletyni w Puźnikach 1905-21

W lipcu 1905 r. abp Józef Bilczewski powierzył saletynom parafię w Puźnikach, którą objęli kanonicznie 17 sierpnia 1905 r. Proboszczem został Gabriel Vanroth. Do pomocy miał wikariusza Franciszka Schnydera. Sukcesywnie dołączali do nich kolejni bracia. 30 listopada 1905 r. władze zakonu otworzyły w Puźnikach pierwszy dom zakonny saletynów w Polsce z Gabrielem Vanrothem jako przełożonym. Krótkotrwale istniała w Puźnikach także Szkoła Apostolska saletynów, jednak z powodu złych warunków lokalowych została przeniesiona do Dębowca. 12 maja 1921 r. saletyni zakończyli pracę duszpasterską w Puźnikach^[3].

Historia

W 1921 roku wieś liczyła 833 mieszkańców^[4].

Według wspomnień byłych mieszkańców wsi podczas pierwszej okupacji radzieckiej, 10 lutego 1940 roku NKWD zesłało na Syberię 6 rodzin osadników cywilnych, około 40 osób. W późniejszym czasie aresztowano i deportowano jeszcze kilku Polaków^[5].

W nocy z 13 na 14 lutego 1945 mieszkańcy wsi zostali wymordowani przez kureń UPA pod dowództwem Petra Chamczuka «Bystrego», a zabudowania spalone. W dniu 11 września 2008 w Ratowicach poświęcono pomnik pamięci pomordowanych w 1945 mieszkańcom Puźnik i Zalesia Koropieckiego^[6].

W czerwcu 1945 ocalałych mieszkańców Puźnik przesiedlono do Niemysłowic koło Prudnika i Ratowic koło Wrocławia. We wsi pozostało kilka rodzin ukraińskich, mieszanych i kilku Polaków, którzy mieszkali w niezniszczonych domach. W 1946 roku władze osiedliły w Puźnikach kilkanaście rodzin łemkowskich i ukraińskich z Polski. Budynek plebanii adaptowano pod szkołę podstawową. W 1949 władze radzieckie zlikwidowały wieś^[5].

Urodzeni

• Aniela Krzywoń (1925–1943) – żołnierka LWP, jedyna Polka, która otrzymała tytuł Bohatera Związku Radzieckiego, jedyna kobieta, która nie była obywatelką ZSRR^[7].

Związani z miejscowością

• Aniela Wesołowska – polska nauczycielka, kierowniczka miejscowej publicznej szkoły powszechnej^[8].

Przypisy

Bibliografia

• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. IX. Warszawa, 1880-1902, s. 325.

Literatura dodatkowa

• Puźniki / oprac. Bartłomiej Gutowski. W: Cmentarze dawnego powiatu buczackiego / pod red. Anny Sylwii Czyż, Bartłomieja Gutowskiego. Warszawa, 2017, s. 647–659. ISBN 978-83-62622-57-3.

Linki zewnętrzne

• Puźniki, nasze korzenie (puzniki.pl), strona poświęcona wsi Puźniki
• Puźniki (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 325 .
• Zagłada Puźnik. rp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-29)].
• Puźniki na mapie