Puźniki

Puźniki
Пужники
Państwo

 Ukraina

Obwód

 tarnopolski

Rejon

monasterzyski

Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego
Mapa konturowa obwodu tarnopolskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Puźniki”
Położenie na mapie Ukrainy
Położenie na mapie Polski w 1939 r.
Ziemia49°00′51″N 25°12′22″E/49,014167 25,206111
Portal Ukraina

Puźniki[1], Pużniki – nieistniejąca obecnie wieś na Ukrainie w rejonie monasterzyskim obwodu tarnopolskiego na południe od wsi Zalesie.

Dawniej wieś sołecka na obszarze dzisiejszej Ukrainy, w dawnej gminie Koropiec (powiat buczacki) w województwie tarnopolskim, położona na północ od Koropca.

Współcześnie (2008 rok) wieś jest całkowicie wyludniona i porośnięta lasem. Zniszczeniu uległa zabudowa Puźnik, rozebrano kościół i dawną plebanię. Zachowały się niektóre nagrobki na cmentarzu i kapliczka, widoczne pozostałości studzien[2].

Saletyni w Puźnikach 1905-21

W lipcu 1905 r. abp Józef Bilczewski powierzył saletynom parafię w Puźnikach, którą objęli kanonicznie 17 sierpnia 1905 r. Proboszczem został Gabriel Vanroth. Do pomocy miał wikariusza Franciszka Schnydera. Sukcesywnie dołączali do nich kolejni bracia. 30 listopada 1905 r. władze zakonu otworzyły w Puźnikach pierwszy dom zakonny saletynów w Polsce z Gabrielem Vanrothem jako przełożonym. Krótkotrwale istniała w Puźnikach także Szkoła Apostolska saletynów, jednak z powodu złych warunków lokalowych została przeniesiona do Dębowca. 12 maja 1921 r. saletyni zakończyli pracę duszpasterską w Puźnikach[3].

Historia

W 1921 roku wieś liczyła 833 mieszkańców[4].

Według wspomnień byłych mieszkańców wsi podczas pierwszej okupacji radzieckiej, 10 lutego 1940 roku NKWD zesłało na Syberię 6 rodzin osadników cywilnych, około 40 osób. W późniejszym czasie aresztowano i deportowano jeszcze kilku Polaków[5].

W nocy z 13 na 14 lutego 1945 mieszkańcy wsi zostali wymordowani przez kureń UPA pod dowództwem Petra Chamczuka «Bystrego», a zabudowania spalone. W dniu 11 września 2008 w Ratowicach poświęcono pomnik pamięci pomordowanych w 1945 mieszkańcom Puźnik i Zalesia Koropieckiego[6].

W czerwcu 1945 ocalałych mieszkańców Puźnik przesiedlono do Niemysłowic koło Prudnika i Ratowic koło Wrocławia. We wsi pozostało kilka rodzin ukraińskich, mieszanych i kilku Polaków, którzy mieszkali w niezniszczonych domach. W 1946 roku władze osiedliły w Puźnikach kilkanaście rodzin łemkowskich i ukraińskich z Polski. Budynek plebanii adaptowano pod szkołę podstawową. W 1949 władze radzieckie zlikwidowały wieś[5].

Urodzeni

Związani z miejscowością

  • Aniela Wesołowska – polska nauczycielka, kierowniczka miejscowej publicznej szkoły powszechnej[8].

Przypisy

  1. ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 631
  2. ↑ Zagłada Puźnik. rp.pl, 2008-07-10. [dostęp 2014-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-29)]. (pol.).
  3. ↑ O nas. www.saletyni.pl. [dostęp 2014-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-30)].
  4. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom XV. Województwo tarnopolskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1923, s. 7.
  5. ↑ a b Henryk Komański, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, Szczepan Siekierka, wyd. Wyd. 2., popr, Wrocław: Nortom, 2006, s. 657, 666, ISBN 83-89684-61-6, OCLC 156875487.
  6. ↑ Zalesie (4) Koropieckie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 340.
  7. ↑ List of female Heroes of the Soviet Union (ang.)
  8. ↑ Dziennik Urzędowy Rady Szkolnej Krajowej we Lwowie. 5, s. 204, 31 maja 1939.

Bibliografia

  • Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. IX. Warszawa, 1880-1902, s. 325.

Literatura dodatkowa

  • Puźniki / oprac. Bartłomiej Gutowski. W: Cmentarze dawnego powiatu buczackiego / pod red. Anny Sylwii Czyż, Bartłomieja Gutowskiego. Warszawa, 2017, s. 647–659. ISBN 978-83-62622-57-3.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ternopil Oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Районы Тернопольской области с 17 июля 2020 года
Poland (1939) location map.png
(c) Lukasb1992 z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Mapa lokalizacyjna Polski — 1939 (marzec – wrzesień).
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.