Public Lending Right
Public Lending Right (PLR) – dyrektywa unijna (nr 92/100/EEC później zastąpiona przez 2006/115/EC[1]), dotycząca prawa najmu i publicznego użyczenia. Główną ideą PLR jest wynagrodzenie autorów, którzy tracą wpływy na skutek bezpłatnego udostępniania ich utworów. 27 marca 2013 roku rozpoczęło prace Forum Prawa Autorskiego powołane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jednym z jego zadań jest podjęcie tematu sposobu wdrożenia PLR.
Definicja
PLR postrzegane jest w dwóch ujęciach:
- jako jedno z praw autorskich, które daje ich właścicielowi możliwość decydowania o dopuszczeniu do wypożyczania dzieła objętego tymi prawami.
- jako „prawo do wynagrodzenia”, gwarantujące autorowi lub innej osobie, niekoniecznie będącej posiadaczem praw autorskich, materialną rekompensatę za publiczne wypożyczanie utworów[2].
Historia
Idea PLR ma swoje korzenie w dziewiętnastowiecznej Danii. Natomiast pierwsze oficjalne kroki w kierunku jej realizacji podjęto w 1918 roku. Podczas konferencji Stowarzyszenia Bibliotekarzy Duńskich pisarka Thit Jensen zgłosiła propozycję, aby za każdą wypożyczoną książkę biblioteki wypłacały Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Duńskich sumę pięciu øre. Już wtedy przedstawiona koncepcja napotkała ogromny opór, zwłaszcza bibliotekarzy[3].
Zasięg geograficzny
Dania jako pierwsze państwo 1 kwietnia 1946 roku zaimplementowała system PLR. Do października 2012 roku przyjęło go 28 krajów[4].
Kontrowersje związane z PLR
Pierwsze wieści o pomyśle wprowadzenia PLR wywołały falę negatywnych komentarzy wśród obywateli. Budzi ogromne kontrowersje, głównie ze względu na dosyć realne ryzyko obciążenia kosztami finansowymi użytkowników bibliotek. Organizacja IFLA wydała oficjalne stanowisko w kwestii PLR, zdecydowanie mu się sprzeciwiając[5]. Konsekwencji wprowadzenia PLR obawia się także Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Nie jest ono przeciwne samemu wprowadzeniu tego systemu, natomiast sprzeciwia się obciążeniu opłatami użytkowników oraz zmniejszeniu z tego tytułu funduszy bibliotek[6].
Przypisy
- ↑ Rental and lending rights. [dostęp 2014-09-26].
- ↑ J. Szczotka, Najem i użyczenie egzemplarzy utworu jako odrębne pola eksploatacji, Warszawa 2013, s. 110.
- ↑ K. Klejn, Wynagrodzenia dla właścicieli praw autorskich za udostępnianie ich dzieł w bibliotekach, „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej” 2001, nr 1, s. 59.
- ↑ https://web.archive.org/web/20140323130056/http://www.plrinternational.com/plraroundtheworld.pdf.
- ↑ IFLA - Publications from IFLA, www.ifla.org [dostęp 2020-07-09] (ang.).
- ↑ Opłata za wypożyczenie książki - stanowisko SBP - Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich - Ogólnopolski portal bibliotekarski, www.sbp.pl [dostęp 2020-07-09].
| Pojęcia prawne |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Licencje |
| ||||||||
| Ekonomia | |||||||||
| Akty prawne |
Media użyte na tej stronie
The copyright symbol drawn in SVG. Image version of the symbol ©.