Publiczne uczelnie zawodowe w Polsce

Publiczne uczelnie zawodowe w Polsce – uczelnie, działające w oparciu o przepisy Ustawy z dnia 20 lipca 2018 – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, prowadzące kształcenie uwzględniające potrzeby otoczenia społeczno-gospodarczego oraz niebędące uczelniami akademickimi. Uczelnie zawodowe prowadzą kształcenie na studiach wyłącznie o profilu praktycznym[1].

W latach 1998–2009 utworzono 36 publicznych uczelni zawodowych. W latach 2016–2020 zlikwidowano trzy z nich poprzez włączenie do uniwersytetów. Według stanu z 31 grudnia 2020 w 33 publicznych uczelniach zawodowych studiowało łącznie 51 751 osób, co stanowiło 4,25% wszystkich studentów oraz 6,08% studentów uczelni publicznych[2].

Od września 2021 publiczna uczelnia zawodowa, po spełnieniu określonych warunków, może używać nazwy „akademia nauk stosowanych”[3].

Historia

W czerwcu 1997 Sejm uchwalił Ustawę o wyższych szkołach zawodowych (projekt rządowy, druk nr 1612 z 15 marca 1996)[4], która weszła w życie 28 sierpnia 1997 i umożliwiła Radzie Ministrów tworzenie w drodze rozporządzenia państwowych wyższych szkół zawodowych (państwowych uczelni zawodowych). Zgodnie z tą ustawą (art. 3 ust. 1), do podstawowych zadań państwowych wyższych szkół zawodowych należało: kształcenie studentów w zakresie kierunków i (lub) specjalności zawodowych oraz przygotowanie ich do zawodu; kształcenie w celu uzupełnienia specjalistycznej wiedzy i umiejętności zawodowych; kształcenie w celu przekwalifikowania w zakresie danej specjalności zawodowej oraz wychowanie studentów w duchu poszanowania praw człowieka, patriotyzmu, demokracji i odpowiedzialności za dobro społeczeństwa, państwa i własnego warsztatu pracy[5]. W lipcu i sierpniu 1998 utworzono dziewięć takich uczelni; pierwszą była Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie.

Ustawa z dnia 27 lipca 2005 Prawo o szkolnictwie wyższym, która weszła w życie 1 września 2005 i obowiązywała do 1 października 2018, wprowadziła definicję uczelni zawodowej jako „uczelni prowadzącej studia pierwszego lub drugiego stopnia albo jednolite studia magisterskie nieposiadającej uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora”[6].

Wiceprezes Rady Ministrów oraz minister nauki i szkolnictwa wyższego w rządach Beaty Szydło i Mateusza Morawieckiego, Jarosław Gowin, wskazywał, powołując się na Komisję Europejską, że do problemów polskiego szkolnictwa wyższego należy nadmierne rozproszenie uczelni. Z tego względu nadzorowane przez niego ministerstwo wsparło proces konsolidacji uczelni. W 2016 Jarosław Gowin zapowiedział, że na wsparcie dla łączących się uczelni publicznych chce przeznaczyć ok. 250 mln zł z funduszy unijnych[7]. Z końcem 2016 włączono Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Sandomierzu do Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, we wrześniu 2017 włączono Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Sulechowie do Uniwersytetu Zielonogórskiego, zaś w lipcu 2020 nastąpiło włączenie Państwowej Medycznej Szkoły Zawodowej w Opolu do Uniwersytetu Opolskiego.

Ustawa z dnia 20 lipca 2018 – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, która weszła w życie 1 października 2018, wskazała, że uczelnia zawodowa prowadzi kształcenie uwzględniające potrzeby otoczenia społeczno-gospodarczego. Kształcenie to odbywa się na studiach wyłącznie o profilu praktycznym. Zgodnie z ustawą, uczelnia zawodowa prowadzi studia pierwszego stopnia, może również prowadzić studia drugiego stopnia, jednolite studia magisterskie oraz kształcenie specjalistyczne[1].

Lokalizacja

W Polsce istnieją 33 publiczne uczelnie zawodowe. Zlokalizowane są one w 14 województwach. Publicznych uczelni zawodowych nie ma w województwach: pomorskim i świętokrzyskim (przy czym do 31 grudnia 2016 w województwie świętokrzyskim istniała Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sandomierzu).

Spośród 33 publicznych uczelni zawodowych 22 mają swoje siedziby w miastach na prawach powiatu. Spośród 33 publicznych uczelni zawodowych 24 zlokalizowane są w miastach, które w latach 1975–1998 były miastami wojewódzkimi.

Największym miastem pod względem liczby ludności z publiczną uczelnią zawodową jest Gorzów Wielkopolski (124 tys.), najmniejszym zaś Wałcz (25 tys.). Do 15 lipca 2020 największym miastem pod względem liczby ludności, w którym znajdowała się publiczna uczelnia zawodowa, było Opole (128 tys.) Do 1 września 2017 najmniejszym miastem pod względem liczby ludności, w którym zlokalizowano publiczną uczelnię zawodową, był Sulechów (17 tys.).

Wykaz publicznych uczelni zawodowych

Wykaz opracowano na podstawie danych z bazy POLon[8]. Liczba studentów w roku akademickim 2019/2020 w oparciu o dane portalu studia.gov.pl.

UczelniaSiedzibaData utworzeniaLiczba studentówRektor (2020–2024)
Akademia Nauk Stosowanych w TarnowieTarnów01.07.1998[9]4,0 tys.dr hab. Małgorzata Kołpa
Akademia Nauk Stosowanych w ElbląguElbląg01.07.1998[10]1,3 tys.dr Jarosław Niedojadło
Karkonoska Akademia Nauk Stosowanych w Jeleniej GórzeJelenia Góra01.07.1998[11]0,6 tys.dr Wioletta Palczewska
Akademia Nauk Stosowanych w KoninieKonin01.07.1998[12]1,2 tys.dr hab. Artur Zimny
Collegium Witelona Uczelnia PaństwowaLegnica01.07.1998[13]2,5 tys.dr hab. Andrzej Panasiuk
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym SączuNowy Sącz01.07.1998[14]3,3 tys.dr hab. Mariusz Cygnar
Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna im. ks. Bronisława Markiewicza w JarosławiuJarosław01.08.1998[15]4,0 tys.[16]dr hab. Krzysztof Rejman
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie WielkopolskimGorzów Wielkopolski01.08.1998[17]1,7 tys.prof. Elżbieta Skorupska-Raczyńska
Karpacka Państwowa Uczelnia w KrośnieKrosno01.07.1999[18]2,2 tys.dr hab. Zbigniew Barabasz
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Jana Amosa Komeńskiego w LesznieLeszno01.07.1999[19]1,6 tys.dr Janusz Poła
Akademia Mazowiecka w PłockuPłock01.07.1999[20]1,9 tys.dr hab. Maciej Słodki
Państwowa Uczelnia Angelusa SilesiusaWałbrzych01.07.1999[21]1,2 tys.prof. Robert Wiszniowski
Akademia Kaliska im. Prezydenta Stanisława WojciechowskiegoKalisz15.07.1999[22]2,7 tys.dr hab. Andrzej Wojtyła
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła IIBiała Podlaska01.08.2000[23]2,1 tys.prof. Jerzy Nitychoruk
Akademia Nauk Stosowanych im. Stanisława Staszica w PilePiła01.08.2000[24]1,2 tys.dr hab. Donat Mierzejewski
Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w NysieNysa01.06.2001[25]1,8 tys.dr Przemysław Malinowski
Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w PrzemyśluPrzemyśl01.06.2001[26]0,9 tys.dr Paweł Trefler
Uczelnia Państwowa im. Jana Grodka w SanokuSanok01.06.2001[27]1,2 tys.dr Mateusz Kaczmarski
Państwowa Uczelnia Zawodowa im. prof. Stanisława Tarnowskiego w TarnobrzeguTarnobrzeg01.06.2001[28]0,8 tys.dr hab. Anna Szylar
Państwowa Uczelnia Zawodowa im. Ignacego Mościckiego w CiechanowieCiechanów01.09.2001[29]1,3 tys.dr Grzegorz Koc
Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w ChełmieChełm01.09.2001[30]1,4 tys.dr hab. Arkadiusz Tofil
Podhalańska Państwowa Uczelnia Zawodowa w Nowym TarguNowy Targ01.09.2001[31]2,0 tys.dr hab. Robert Włodarczyk
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w RaciborzuRacibórz01.02.2002[32]1,3 tys.dr Paweł Strózik
Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we WłocławkuWłocławek01.02.2002[33]1,1 tys.dr Robert Musiałkiewicz
Akademia Nauk Stosowanych w ŁomżyŁomża01.07.2004[34]1,9 tys.dr hab. Dariusz Surowik
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w GłogowieGłogów01.07.2004[35]0,7 tys.dr Katarzyna Rusak
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Hipolita Cegielskiego w GnieźnieGniezno01.07.2004[36]0,4 tys.prof. Paweł Chęciński
Akademia Nauk Stosowanych w WałczuWałcz01.07.2004[37]0,5 tys.dr Dariusz Skalski
Małopolska Uczelnia Państwowa im. rotmistrza Witolda Pileckiego w OświęcimiuOświęcim01.07.2005[38]1,8 tys.dr Sonia Grychtoł
Akademia ZamojskaZamość01.07.2005[39]0,8 tys.dr hab. Andrzej Samborski
Państwowa Uczelnia Zawodowa im. prof. Edwarda F. Szczepanika w SuwałkachSuwałki15.07.2005[40]1,4 tys.dr Marta Wiszniewska
Akademia Nauk Stosowanych Stefana BatoregoSkierniewice01.10.2005[41]1,1 tys.dr Elżbieta Stokowska-Zagdan
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w KoszalinieKoszalin01.10.2009[42]0,7 tys.dr Jan Kuriata

Przekształcone publiczne uczelnie zawodowe

UczelniaSiedzibaData utworzeniaData przekształceniaForma przekształcenia
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w SandomierzuSandomierz15.09.2007[43]31.12.2016[44]włączenie do Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w SulechowieSulechów01.09.1998[45]01.09.2017[46]włączenie do Uniwersytetu Zielonogórskiego
Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w OpoluOpole01.05.2003[47]15.07.2020[48]włączenie do Uniwersytetu Opolskiego

Przypisy

  1. ↑ a b Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r. poz. 1668).
  2. ↑ Szkolnictwo wyższe i jego finanse w 2020 roku. Warszawa–Gdańsk: Główny Urząd Statystyczny, Urząd Statystyczny w Gdańsku, 2021, s. tablica 8.
  3. ↑ Ustawa z dnia 23 lipca 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2021 r. poz. 1630).
  4. ↑ Rządowy projekt ustawy o wyższych szkołach zawodowych. orka.sejm.gov.pl. [dostęp 2019-12-02].
  5. ↑ Ustawa z dnia 26 czerwca 1997 r. o wyższych szkołach zawodowych (Dz.U. z 1997 r. nr 96, poz. 590).
  6. ↑ Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2017 r. poz. 2183).
  7. ↑ Gowin: Konsolidacja uczelni to proces typu win-win. bip.nauka.gov.pl, 16 grudnia 2016. [dostęp 2019-12-02].
  8. ↑ Instytucje szkolnictwa wyższego – publiczne uczelnie zawodowe. polon.nauka.gov.pl. [dostęp 2019-12-02].
  9. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 maja 1998 r. w sprawie utworzenia Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie (Dz.U. z 1998 r. nr 65, poz. 418).
  10. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 czerwca 1998 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Elblągu (Dz.U. z 1998 r. nr 76, poz. 495).
  11. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 czerwca 1998 r. w sprawie utworzenia Kolegium Karkonoskiego w Jeleniej Górze (Dz.U. z 1998 r. nr 76, poz. 496).
  12. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 czerwca 1998 r. w sprawie utworzenia Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie (Dz.U. z 1998 r. nr 76, poz. 497).
  13. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 czerwca 1998 r. w sprawie utworzenia Wyższej Szkoły Zawodowej w Legnicy (Dz.U. z 1998 r. nr 76, poz. 498).
  14. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 czerwca 1998 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu (Dz.U. z 1998 r. nr 76, poz. 499).
  15. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 lipca 1998 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Jarosławiu (Dz.U. z 1998 r. nr 98, poz. 616).
  16. ↑ Telewizja Polska S.A, Inauguracja roku w Państwowej Wyższej Szkole Techniczno-Ekonomicznej w Jarosławiu, rzeszow.tvp.pl [dostęp 2021-10-18] (pol.).
  17. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 lipca 1998 r. w sprawie utworzenia Gorzowskiej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim (Dz.U. z 1998 r. nr 98, poz. 618).
  18. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Krośnie (Dz.U. z 1999 r. nr 55, poz. 575).
  19. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Lesznie (Dz.U. z 1999 r. nr 55, poz. 576).
  20. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku (Dz.U. z 1999 r. nr 55, poz. 577).
  21. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 1999 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Wałbrzychu (Dz.U. z 1999 r. nr 55, poz. 578).
  22. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 lipca 1999 r. w sprawie utworzenia Państwowej Szkoły Zawodowej w Kaliszu (Dz.U. z 1999 r. nr 60, poz. 640).
  23. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2000 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Białej Podlaskiej (Dz.U. z 2000 r. nr 61, poz. 705).
  24. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2000 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Pile (Dz.U. z 2000 r. nr 61, poz. 706).
  25. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nysie (Dz.U. z 2001 r. nr 37, poz. 426).
  26. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Przemyślu (Dz.U. z 2001 r. nr 37, poz. 427).
  27. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sanoku (Dz.U. z 2001 r. nr 37, poz. 428).
  28. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnobrzegu (Dz.U. z 2001 r. nr 37, poz. 429).
  29. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 838).
  30. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 839).
  31. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2001 r. w sprawie utworzenia Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu (Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 840).
  32. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 września 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu (Dz.U. z 2001 r. nr 106, poz. 1152).
  33. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 września 2001 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej we Włocławku (Dz.U. z 2001 r. nr 106, poz. 1153).
  34. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2004 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży (Dz.U. z 2004 r. nr 150, poz. 1570).
  35. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2004 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Głogowie (Dz.U. z 2004 r. nr 150, poz. 1571).
  36. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2004 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Gnieźnie (Dz.U. z 2004 r. nr 150, poz. 1572).
  37. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2004 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Wałczu (Dz.U. z 2004 r. nr 150, poz. 1573).
  38. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 czerwca 2005 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Oświęcimiu (Dz.U. z 2005 r. nr 106, poz. 888).
  39. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 czerwca 2005 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Zamościu (Dz.U. z 2005 r. nr 106, poz. 889).
  40. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 2005 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Suwałkach (Dz.U. z 2005 r. nr 116, poz. 967).
  41. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 września 2005 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Skierniewicach (Dz.U. z 2005 r. nr 190, poz. 1605).
  42. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 września 2009 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koszalinie (Dz.U. z 2009 r. nr 162, poz. 1288).
  43. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 2007 r. w sprawie utworzenia Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sandomierzu (Dz.U. z 2007 r. nr 160, poz. 1129).
  44. ↑ Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie połączenia Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach oraz Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sandomierzu (Dz.U. z 2016 r. poz. 2096).
  45. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia Wyższej Szkoły Zawodowej Administracji Publicznej w Sulechowie (Dz.U. z 1998 r. nr 107, poz. 670.
  46. ↑ Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 lipca 2017 r. w sprawie połączenia Uniwersytetu Zielonogórskiego w Zielonej Górze oraz Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie (Dz.U. z 2017 r. poz. 1420).
  47. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 kwietnia 2003 r. w sprawie utworzenia Państwowej Medycznej Wyższej Szkoły Zawodowej w Opolu (Dz.U. z 2003 r. nr 64, poz. 593).
  48. ↑ Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 21 maja 2020 r. w sprawie włączenia Państwowej Medycznej Wyższej Szkoły Zawodowej w Opolu do Uniwersytetu Opolskiego (Dz.U. z 2020 r. poz. 938).

Linki zewnętrzne

  • Lidia Jastrzębska: 15 lecie PWSZ. perspektywy.pl. [dostęp 2020-05-26].