Puccinia lagenophorae

Puccinia lagenophorae
Ilustracja
Ecja na łodydze starca zwyczajnego
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwogrzyby
Typpodstawczaki
Klasardze
Rządrdzowce
Rodzinardzowate
Rodzajrdza
GatunekPuccinia lagenophorae
Nazwa systematyczna
Puccinia lagenophorae Cooke
Grevillea 13(no. 65): 6 (1884)

Puccinia lagenophorae Cooke – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)[1]. Grzyb mikroskopijny, pasożyt niektórych gatunków roślin z rodziny astrowatych. Wywołuje u nich chorobę o nazwie rdza[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Puccinia, Pucciniaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozowany został na Lagenophora billardierei w Australii[1].

Synonimy nazwy naukowej[3]:

  • Aecidium lagenophorae Cooke 1884
  • Dicaeoma lagenophorae (Cooke) Kuntze 1898
  • Puccinia erechtitis McAlpine 1895
  • Puccinia terrieriana Mayor 1962
  • Uredo lagenophorae Cooke 1884

Rozwój i morfologia

Jest pasożytem jednodomowym, tzn. cały jego cykl rozwojowy odbywa się na jednym żywicielu. Jest też rdzą niepełnocyklową[4].

Na porażonych pędach roślin tworzy otoczone perydium kubeczkowate ecja o barwie od żółtej do pomarańczowej. Powstają w nich prawie kuliste lub elipsoidalne ecjospory o barwie od żółtej do pomarańczowej i rozmiarach 13–18 × 9–14 μm. Telia tworzą się na obu powierzchniach liści lub na łodygach, podskórnie, w rozproszeniu lub w grupach. Są czarne, o średnicy 0,5–1 mm. Teliospory po dojrzeniu wydostają się przez pęknięcia skórki żywiciela. Są maczugowate o ściętych wierzchołkach, dwukomórkowe, przy czym górna komórka jest większa od dolnej, czerwonobrązowe, o długości do 48 μm i szerokości 5-10 μm przy podstawie. Pojawiają się także nietypowe teliospory zwane mezosporami. Są owalne, elipsoidalne lub nieco nieregularne, o czerwonobrązowej barwie i rozmiarach 30–50 × 17–22 μm[2].

Objawem występowania P. lagenophorae na roślinie są żółtawobrązowe plamy, kubeczkowate żółtopomarańczowe ecja i brodawkowate, czarne telia[4].

Występowanie

Puccinia lagenophorae jest na świecie dość szeroko rozprzestrzeniona. Znane jest występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej i Południowej, Europie, Republice Południowej Afryki, Australii i Nowej Zelandii[5].

Pasożytuje na różnych gatunkach roślin. Po raz pierwszy zdiagnozowana została na Lagenophora billardierei[1]. Później stwierdzono występowanie tego patogenu na wielu innych gatunkach roślin, do tej pory na 110 gatunkach należących do co najmniej 16 rodzajów. Między innymi są to: Arctotheca nivea, Bellis perennis, Calendula officinalis, Calotis erinacia, Emilia sonchifolia, Olearia axillaris, Ozothamnus cordatus, Podolepis robusta, Podotheca angustifolia, Schoenia cassiniana, Sonchus sp., Senecio lautus[2], Senecio vulgaris[6]. W Polsce Marcin Piątek stwierdził występowanie na stokrotce pospolitej[7].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Index Fungorum, indexfungorum.org [dostęp 2017-10-27] (ang.).
  2. ↑ a b c Rust fungi of Australia. [dostęp 2017-10-27].
  3. ↑ Species Fungorum, speciesfungorum.org [dostęp 2017-10-27] (ang.).
  4. ↑ a b Ernst Gäumann: Die Rostpilze Mitteleuropas. Mit besonderer Berücksichtigung der Schweiz. In: Beiträge zur Kryptogamenflora der Schweiz. Band 12. Kommissionsverlag Buchdruckerei Büchler & Co, Bern 1959
  5. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2017-10-27].
  6. ↑ The Effects of Infection by Rust (Puccinia lagenophorae Cooke) on the Growth of Groundsel (Senecio vulgaris L.) Cultivated under a Range of Nutrient Concentrations. [dostęp 2017-10-27].
  7. ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ​ISBN 978-83-89648-75-4​

Media użyte na tej stronie

Puccinia lagenophorae on Senecio vulgaris (1).jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
'Puccinia lagenophorae on Senecio vulgaris. Location: Poland, Żegocina