Puccinia menthae

Puccinia menthae
Ilustracja
Urediniospory i teliospory
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

rdze

Rząd

rdzowce

Rodzina

rdzowate

Rodzaj

rdza

Gatunek

Puccinia violae

Nazwa systematyczna
Puccinia violae Pers.
Syn. meth. Fung. (Göttingen) 1: 227 (1801)
Uredinia na dolnej stronie liścia mięty

Puccinia menthae Pers. – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)[1]. Grzyb mikroskopijny będący pasożytem wielu roślin[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Puccinia, Pucciniaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy nazwy naukowej[3]:

  • Aecidium menthae DC., in de Candolle & Lamarck 1815
  • Caeoma labiatarum (DC.) Schltdl. 1824
  • Caeoma menthatum Link, in Willdenow 1825
  • Dicaeoma menthae (Pers.) Gray 1821
  • Puccinia clinopodii DC., in de Candolle & Lamarck 1815
  • Puccinia labiatarum Schltdl. 1824
  • Trichobasis clinopodii Cooke 1865
  • Trichobasis labiatarum (DC.) Lév. 1849
  • Uredo labiatarum DC., in de Candolle & Lamarck 1815
  • Uredo menthae Pers. 1801

Rozwój

Jest pasożytem, jak wszystkie gatunki z rodzaju rdza. Jest rdzą pełnocyklową, tzn. wytwarza wszystkie właściwe dla rdzy rodzaje zarodników. Jest pasożytem jednodomowym, tzn. cały jej cykl rozwojowy odbywa się na jednym żywicielu[2].

Morfologia

Pyknidia rozwijają się na liściach lub łodygach, zazwyczaj w niewielkich grupach, razem z ecjami. Są kuliste, o średnicy 90–160 μm i posiadają wstawki. Ecja również rozwijają się na liściach lub łodygach, mają kubkowaty kształt i średnicę 0,3–0,4 mm. Komórki perydium o rozmiarach 10–16 × 32–45 μm. Ich zewnętrzna ściana ma grubość 3–5 μm, wewnętrzna 2–5 μm. Ecjospory sferoidalne lub elipsoidalne, o średnicy 18–28 μm i ścianie hialinowej lub bladożółtej, równomiernie pokrytej brodawkami o grubości 1–2 μm. Uredinia powstają głównie na dolnej stronie liści w rozproszeniu, lub w grupach. Mają okrągławy kształt i średnicę do 0,5 mm. Urediniospory elipsoidalne lub jajowate, o rozmiarach 22–26 × 18–22 μm. Mają ściany nagie, żółte lub blade, szkliste, o grubości 1–1,5 μm. Mają na równiku 3 pory rostkowe. Telia takie same, jak uredinia, ale ciemnobrązowe. Teliospory elipsoidalne, o wymiarach 22–30 × 17–24, zazwyczaj lekko zwężone na przegrodach. Mają zazwyczaj brodawkowatą, tylko wyjątkowo gładką ścianę o grubości 1,5–2 μm na bokach i 3–4 μm na środku. Osadzone są na słabo żółtawych trzonkach o długości 20 μm[2].

Występowanie

Gatunek kosmopolityczny. Poza Antarktydą występuje na wszystkich kontynentach, a także na wielu wyspach, ale najliczniej na półkuli północnej w strefie klimatu umiarkowanego[4].

Rozwija się na wielu roślinach, głównie w obrębie rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Podano jej występowanie na następujących rodzajach roślin: Blephila, Bystropogon, kalaminta Calamintha, klinopodium Clinopodium, Cunila, Hedeoma, hyzop Hyssopus, karbieniec Lycopus, melisa Melissa, mięta Mentha, Micromeria, pysznogłówka Monarda, Monardella, kocimiętka Nepeta, bazylia Ocimum, lebiodka Origanum, Pycnanthemum, cząber Satureja, macierzanka Thymus i Ziziphora[2]. Wywołuje u nich choroby zwane rdzami, m.in. rdzę mięty<rf name=mycobank/>.

Przypisy

  1. a b Index Fungorum (ang.). indexfungorum.org. [dostęp 2017-08-14].
  2. a b c d Mycobank. Puccinia menthae. mycobank.org. [dostęp 2017-08-14].
  3. Species Fungorum (ang.). speciesfungorum.org. [dostęp 2017-08-14].
  4. Discover Life Maps. discoverlife.org. [dostęp 2017-08-14].

Media użyte na tej stronie

Puccinia menthae a1 (2).jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Puccinia menthae on Mentha sp.
Puccinia menthae Pers. 5479873.jpg
Autor:

Elizabeth Bush from United States

Virginia Polytechnic Institute and State University, Licencja: CC BY 3.0 us

Mint rust (Sexual Spore)
Puccinia menthae Pers.

sexual and asexual spores urediospores (globoid to ellipsoid, aseptate) and darker septate teliospores

Image location: Virginia, United States