Puccinia poarum

Puccinia poarum
Ilustracja
Ecja Puccinia poarum na dolnej stronie liścia podbiału pospolitego
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

rdze

Rząd

rdzowce

Rodzina

rdzowate

Rodzaj

rdza

Gatunek

Puccinia poarum

Nazwa systematyczna
Puccinia poarum Nielsen
Bot. Tidsskr. 3(2): 34 (1877)

Puccinia poarum Nielsen – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)[1]. Jest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej i Europie, występuje także w Azji i Australii[2]. Grzyb mikroskopijny, pasożyt obligatoryjny wielu gatunków roślin[3].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Puccinia, Pucciniaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy nazwy naukowej[4]:

  • Aecidium petasitis Gray, 1821
  • Aecidium tussilaginis J.F. Gmel., 1792
  • Pleomeris poarum (Nielsen) Syd., 1921
  • Puccinia conspicua Mains, 1933

Charakterystyka

Jest to pasożyt dwudomowy, czyli taki, który dla pełnego cyklu rozwojowego potrzebuje dwóch gatunków roślin żywicielskich: część rozwoju odbywa na liściach podbiału pospolitego, część – na licznych gatunkach roślin z rodziny wiechlinowatych (Poaceae)[3].

Podbiał pospolity zakażany jest przez zarodniki zwane sporydiami, które wnikają przez aparaty szparkowe do tkanek jego liści. Rozwija się z nich grzybnia odżywiająca się tkankami gospodarza i powodująca ich nekrozę. W okresie od maja do czerwca na dolnej stronie liści powstają rdzawe lub pomarańczowo-czerwone okrągławe plamy o średnicy 1-2 cm. Znajduje się w nich około 20-30 ecjów tworzących pierścień[5]. Czasami powstaje wokół nich fioletowy pierścień, a w środku plamy centralny otwór. Na górnej powierzchni liścia nad ecjami powstaje żółta plama ze spermogoniami[6].

Górna powierzchnia liścia podbiału zaatakowanego przez Puccinia poarum
Ecja na dolnej stronie liścia podbiału
Plamy na górnej powierzchni liścia podbiału zaatakowanego przez Puccinia poarum

Gatunki podobne

Na liściach podbiału występuje także grzyb Coleosporium tussilaginis, który również na ich dolnej stronie tworzy pomarańczowe plamy. Pojawiają się one jednak w sezonie wegetacyjnym później niż Puccinia poarum, nie są tak okrągłe i nie tworzą tak dobrze wyodrębnionych klastrów, lecz zazwyczaj duże plamy, często zlewające się[7].

Przypisy

  1. a b Index Fungorum. [dostęp 2015-03-30]. (ang.).
  2. Discover Life Maps. [dostęp 2015-06-22].
  3. a b Maintenance of the Rust, Puccinia poarum. [dostęp 2015-11-22].
  4. Species Fungorum. [dostęp 2015-03-30]. (ang.).
  5. Puccinia poarum. [dostęp 2015-11-22].
  6. Hancy, Rex (2000) The Study of Palnt Galls. The Norfolk and Norwich Naturalists' Society
  7. Redfern, Margaret & Shirley, Peter (2002). British Plant Galls. Identification of galls on plants & fungi. AIDGAP. Shrewsbury : Field Studies Council. ISBN 1-85153-214-5

Media użyte na tej stronie

Puccinia poarum MS7 (3).jpg
Autor: User:Selso:Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Puccinia poarum on Tussilago farfara
Puccinia poarum MS7 (2).jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Puccinia poarum on Tussilago farfara
Detail of Puccinia poarum on Coltsfoot upper leaf surface.JPG
Detail of Puccinia poarum on upper epidermis of Coltsfoot. Lynn Glen, Dalry, Scotland.
Puccinia poarum a1 (2).JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Puccinia poarum on Tussilago farfara (location: Poland)