Puchar Gordona Bennetta (balonowy)
Puchar Gordona Bennetta wręczony po raz pierwszy w 1906 | |
Dyscyplina | |
---|---|
Organizator rozgrywek | |
Zwycięzcy | |
Pierwszy zwycięzca | |
Obecny zwycięzca | Wilhelm Eimers, Benjamin Eimers |
Najwięcej zwycięstw | Stany Zjednoczone |
Strona internetowa |
Puchar Gordona Bennetta (ang. Gordon Bennett Cup, fr. Coupe Aéronautique Gordon Bennett) – Międzynarodowe Zawody Balonów Wolnych.
Historia
Po raz pierwszy zostały zorganizowane przez Amerykanina, wydawcę, milionera i entuzjastę sportów ekstremalnych Jamesa Gordona Bennetta w 1906 w Paryżu. Z przekazanej przez niego kwoty 50 000 franków szwajcarskich, za 1/4 zakupiono puchar, a 3/4 zostało rozdzielone dla zwycięskich załóg. Aby wystartować w zawodach należało spełniać warunki regulaminu w tym[1]:
- balony o pojemości 2200m³
- używanie jednego gazu nośnego
- zwycięstwo po uzyskaniu najdalszej odległości od miejsca startu i lądowania
- jeżeli dojdzie do wodowania, balon musi być odholowany przez pilotów do brzegu
- w przypadku uzyskania równej odległości liczona była prędkość
- zawody są coroczne i minimalna liczba uczestników to trzy
- z jednego państwa można wystawić maksymalnie trzy załogi
- puchar po trzykrotnym zdobyciu przechodzi na własność zwycięzców
- kolejne zawody są organizowane w kraju zwycięzcy
W pierwszych zawodach wzięło udział 16 załóg i 250 000 widzów. Zwycięzcą pierwszych zawodów zorganizowanych w 1906 w Paryżu był Amerykanin Frank Purdy Lahm, który wraz z Henrym Jerseyem przeleciał 641,1 km w czasie 22h i 15 minut, do północno-wschodniego wybrzeża Anglii. W drugich zawodach zwycięstwo odniosła załoga niemiecka. W trzecich zawodach wystartowały już 23 balony w Berlinie. Doszło również do pierwszego niebezpiecznego incydentu jakim było pęknięcie czaszy balonu amerykańskiej załogi „Conqueror”. Dzięki utworzeniu się z rozdartej powłoki spadochronu, kosz opadł na ziemię na tyle powoli aby nie zrobić krzywdy załodze. Dodatkowo hiszpański balon „Herera” uległ wypadkowi przez uszkodzenie rozrywacza, a trzy balony musiano wyławiać z Morza Północnego. Zwyciężyła załoga Szwajcarska[2].
W latach 1909–1910 dwukrotnie zwyciężali Amerykanie, w 1911 roku – Niemcy. W 1912 roku w Stuttgarcie ustanowiono rekord zasięgu lotu balonem (pobity w 2005 roku). Francuska załoga przeleciała 2191 km w ciągu 45 godzin i 42 minut docierając w okolice Riazania w Rosji. Po przerwie spowodowanej I wojną światową, zawody były prowadzone corocznie do wybuchu II wojny światowej. Wyjątek stanowił 1931 rok, kiedy zawody w USA się nie odbyły z powodu zbyt małej ilości zawodników. (wysokie koszty podróży). W 1920 roku Belg Demuyter zwyciężył zawody, a w 1921 roku podczas startu jeden z żołnierzy trzymający balon nie puścił liny i został porwany. Pilot balonu zdołał wciągnąć żołnierza na pokład balonu, ale przez dodatkowe obciążenie nie zdołano obronić tytułu. W 1923 roku w Brukseli tragicznie zginęło pięciu pilotów i zniszczone zostały trzy balony: amerykański, hiszpański i szwajcarski. W okresie międzywojennym Puchar Gordona Bennetta zdobywały na własność ekipy trzech państw: pierwszy w 1924 – Belgia dzięki sukcesom Ernesta Demuytera, następne dwukrotnie Stany Zjednoczone, a w 1935 Polska[2].
W 1939 organizatorem kolejnych była Polska, a zawody miały się odbyć 3 września we Lwowie (protektorat nad nimi objął i ufundował pierwszą nagrodę prezydent RP Ignacy Mościcki)[3][4], lecz wybuch wojny uniemożliwił ich przeprowadzenie. Po wojnie zawody zostały wznowione dopiero w 1983 w Paryżu, a zdobywcami pucharu zostali wtedy Polacy: Stefan Makné oraz Ireneusz Cieślak[5].
W 2005 podczas zawodów w Albuquerque belgijska załoga Robert Berben i Benoît Siméons pobiła dotychczasowy rekord, przelatując balonem 3400,39 km do St. Michel de Squatec koło Quebec w Kanadzie.
W 1908 szwajcarska załoga Theodor Schaeck i Emil Messner ustanowiła rekord czasu lotu balonem 73 h 1 min. Rekord ten został pobity dopiero w 1995 przez załogę niemiecką Wilhelm Eimers i Bernd Landsmann, która uzyskała czas 92:11 h.
Po wojnie dwukrotnie zdobyła puchar na własność ekipa Austrii (1987 i 1990) oraz Francji (2003 i 2013). Utarł się zwyczaj, że zdobywca Pucharu fundował następny i zawody były kontynuowane.
Zawodnikiem, który najwięcej razy zdobył Puchar Gordona Bennetta jest Francuz Vincent Leÿs. Udało mu się tego dokonać dziewięć razy. Pierwszy swój Puchar zdobył w 1997, a ostatni w 2017.
Podczas Międzynarodowych Zawodów Balonów Wolnych ekipa polska sześciokrotnie (1933, 1934, 1935, 1938, 1983, 2018) zdobyła Puchar Gordona Bennetta.
Zwycięzcy
Poniższa tabela przedstawia zwycięzców poszczególnych zawodów wraz z osiągniętymi wynikami[6].
UWAGA: Oznaczenie rekordu długości lotu oraz czasu przelotu zaznaczone jest następująco:
REKORD |
1906-1939
Edycja | Data | Miejsce zawodów | Załoga | Kraj | Balon | Czas lotu [h] | Odległość [km] |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 30.09.1906 | Paryż (Francja) | Frank Purdy Lahm, Henry Hersey | Stany Zjednoczone | United States | 22:15 | 641,10 |
2 | 21.10.1907 | Saint Louis (Stany Zjednoczone) | Oskar Erbslöh, Henry Helm Clayton | Cesarstwo Niemieckie | Pommern | 40:00 | 1403,55 |
3 | 11.10.1908 | Berlin (Niemcy) | Theodor Schaeck, Emil Messner | Szwajcaria | Helvetia | 73:01 | 1190,00 |
4 | 3.10.1909 | Zurych (Szwajcaria) | Edgar W. Mix, Andre Roussel | Stany Zjednoczone | America II | 35:07 | 1121,11 |
5 | 17.10.1910 | Saint Louis (Stany Zjednoczone) | Alan Ramsay Hawley, Augustus Post | Stany Zjednoczone | America II | 44:25 | 1887,60 |
6 | 5.10.1911 | Kansas City (Stany Zjednoczone) | Hans Gericke, Otto Duncker | Cesarstwo Niemieckie | Berlin II | 12:28 | 757,84 |
7 | 27.10.1912 | Stuttgart (Niemcy) | Maurice Bienaimé, René Rumpelmayer | Francja | La Picardie | 45:42 | 2191,00 |
8 | 12.10.1913 | Paryż (Francja) | Ralph Hazlett Upson, Ralph Albion Drury Preston | Stany Zjednoczone | Goodyear | 43:30 | 618,00 |
9 | 23.10.1920 | Birmingham (Stany Zjednoczone) | Ernest Demuyter, Mathieu Labrousse | Belgia | Belgica | 40:15 | 1769,00 |
10 | 18.09.1921 | Bruksela (Belgia) | Paul Armbruster, Louis Ansermier | Szwajcaria | Zurych | 27:24 | 766,00 |
11 | 6.08.1922 | Genewa (Szwajcaria) | Ernest Demuyter, Alexander Veenstra | Belgia | Belgica | 25:49 | 1372,10 |
12 | 23.09.1923 | Bruksela (Belgia) | Ernest Demuyter, Leon Coeckelbergh | Belgia | Belgica | 21:00 | 1155,00 |
13 | 15.06.1924 | Bruksela (Belgia) | Ernest Demuyter, Leon Coeckelbergh | Belgia[a] | Belgica | 43:16 | 714,00 |
14 | 7.06.1925 | Bruksela (Belgia) | Alexander Veenstra, Philippe Quersin | Belgia | Prince Leopold | 47:30 | 1345,00 |
15 | 30.05.1926 | Antwerpia (Belgia) | Ward Tunte van Orman, Walter W. Morton | Stany Zjednoczone | Goodyear III | 16:37 | 864,00 |
16 | 10.09.1927 | Detroit (Stany Zjednoczone) | Edward J. Hill, Arthur G. Schlosser | Stany Zjednoczone | Detroit | 48:00 | 1198,00 |
17 | 30.06.1928 | Detroit (Stany Zjednoczone) | William Elsworth Kepner, William Olmstead Eareckson | Stany Zjednoczone[b] | US Army | 48:00 | 740,80 |
18 | 28.09.1929 | Saint Louis (Stany Zjednoczone) | Ward Tunte van Orman, Alan L. McCracken | Stany Zjednoczone | Goodyear VIII | 24:00 | 548,94 |
19 | 1.09.1930 | Cleveland (Stany Zjednoczone) | Ward Tunte van Orman, Alan L. McCracken | Stany Zjednoczone | Goodyear VIII | 27:56 | 872,00 |
20 | 25.09.1932 | Bazylea (Szwajcaria) | Thomas G.W. Settle, Wilfred Bushnell | Stany Zjednoczone[c] | US Navy | 41:20 | 1550,00 |
21 | 2.09.1933 | Chicago (Stany Zjednoczone) | Franciszek Hynek, Zbigniew Burzyński | Polska | SP-ADS Kościuszko | 38:32 | 1361,00 |
22 | 23.09.1934 | Warszawa (Polska) | Franciszek Hynek, Władysław Pomaski | Polska | SP-ADS Kościuszko | 44:48 | 1333,00 |
23 | 16.09.1935 | Warszawa (Polska) | Zbigniew Burzyński, Władysław Wysocki | Polska[d] | SP-AMY Polonia II | 57:54 | 1650,47 |
24 | 30.08.1936 | Warszawa (Polska) | Ernest Demuyter, Pierre Hoffmans | Belgia | OO-BFM Belgica | 46:24 | 1715,80 |
25 | 20.06.1937 | Bruksela (Belgia) | Ernest Demuyter, Pierre Hoffmans | Belgia | OO-BFM Belgica | 46:15 | 1396,00 |
26 | 11.09.1938 | Liège (Belgia) | Antoni Janusz, Franciszek Janik | Polska | SP-BCU LOPP | 37:47 | 1692,00 |
-- | 3.09.1939 | Lwów (Polska) | Zawody nie odbyły się z powodu wybuchu II wojny światowej |
1983-2000
Edycja | Data | Miejsce zawodów | Załoga | Kraj | Balon | Czas lotu [h] | Odległość [km] |
---|---|---|---|---|---|---|---|
27 | 1.07.1983 | Paryż (Francja) | Stefan Makné, Ireneusz Cieślak | Polska | SP-BZO Polonez | 36:00 | 690,00 |
28 | 13.10.1984 | Zurych (Szwajcaria) | Karl Spenger, Martin Messner | Szwajcaria | HB-BFC Jura | 43:08 | 793,00 |
29 | 28.09.1985 | Genewa (Szwajcaria) | Josef Starkbaum, Gert Scholz | Austria | HB-BBL Volksbank | 21:09 | 342,00 |
30 | 18.10.1986 | Salzburg (Austria) | Josef Starkbaum, Gert Scholz | Austria | HB-BBL Volksbank | 19:11 | 272,43 |
31 | 3.10.1987 | Seefeld in Tirol (Austria) | Josef Starkbaum, Gert Scholz | Austria[e] | HB-BBL Volksbank | 32:16 | 852,00 |
32 | 23.10.1988 | Bregenz (Austria) | Josef Starkbaum, Gert Scholz | Austria | OE-PZS Polarstern | 41:09 | 1110,90 |
33 | 16.09.1989 | Lech (Austria) | Josef Starkbaum, Gert Scholz | Austria | OE-PZS Polarstern | 37:33 | 911,20 |
34 | 2.09.1990 | Lech (Austria) | Josef Starkbaum, Gert Scholz | Austria[f] | OE-PZS Polarstern | 33:20 | 692,50 |
35 | 21.09.1991 | Lech (Austria) | Volker Kuinke, Jürgen Schubert | Niemcy | D-EUREGIO | 44:18 | 1039,40 |
36 | 19.09.1992 | Stuttgart (Niemcy) | David Levin, James Herschend | Stany Zjednoczone | D-ASPEN | 45:36 | 964,19 |
37 | 4.10.1993 | Albuquerque (Stany Zjednoczone) | Josef Starkbaum, Rainer Röhsler | Austria | OE-PZS Polarstern | 59:29 | 1832,00 |
38 | 18.09.1994 | Lech (Austria) | Karl Spenger, Christian Stoll | Szwajcaria | HB-BZH Stadt Wil | 31:01 | 825,14 |
39 | 9.09.1995 | Wil (Szwajcaria) | Wilhelm Eimers, Bernd Landsmann | Niemcy | D-OCOL Columbus II | 92:11 | 1628,10 |
40 | 28.09.1996 | Warstein (Niemcy) | Wilhelm Eimers, Bernd Landsmann | Niemcy | D-OCOL Columbus II | 72:01 | 1286,90 |
41 | 7.09.1997 | Warstein (Niemcy) | Vincent Leÿs, Jean François Leÿs | Francja | F-PPSE Le Petit Prince | 45:30 | 1732,50 |
42 | 12.09.1998 | Paryż (Francja) | Zawody nie odbyły się z powodu złych warunków meteorologicznych | ||||
43 | 1.10.1999 | Albuquerque (Stany Zjednoczone) | Phillipe De Cock, Ronny Van Havare | Belgia | D-OCOX Belgica II | 40:15 | 1666,54 |
44 | 9.09.2000 | Saint-Hubert (Belgia) | Wilhelm Eimers, Bernd Landsmann | Niemcy | D-OOWE Columbus IV | 70:49 | 795,70 |
od 2001
Edycja | Data | Miejsce zawodów | Załoga | Kraj | Balon | Czas lotu [h] | Odległość [km] |
---|---|---|---|---|---|---|---|
45 | 8.09.2001 | Warstein (Niemcy) | Vincent Leÿs, Jean François Leÿs | Francja | F-PPSE Le Petit Prince | 77:47 | 1626,60 |
46 | 31.08.2002 | Châtellerault (Francja) | Vincent Leÿs, Jean François Leÿs | Francja | F-PPSE Le Petit Prince | 69:59 | 1282,30 |
47 | 14.09.2003 | Arc-et-Senans (Francja) | Vincent Leÿs, Jean François Leÿs | Francja[g] | F-PPSE Le Petit Prince | 53:42 | 1596,50 |
48 | 29.08.2004 | Thionville (Francja) | Richard Abruzzo, Carol Rymer Davis | Stany Zjednoczone | N96YD Zero Gravity | 52:52 | 1803,36 |
49 | 1.10.2005 | Albuquerque (Stany Zjednoczone) | Robert Berben, Benoît Siméons | Belgia | N6326T | 65:20 | 3400,39 |
50 | 9.09.2006 | Waasmunster (Belgia) | Philippe De Cock, Ronny Van Havere | Belgia | D-OCOX Belgica II | 66:53 | 2449,60 |
51 | 15.09.2007 | Bruksela (Belgia) | Zawody nie odbyły się | ||||
52 | 7.10.2008 | Albuquerque (Stany Zjednoczone) | David Hempleman-Adams, Jonathan Mason | Wielka Brytania | N4054N Lady Luck | 74:12 | 1768,67 |
53 | 5.09.2009 | Genewa (Szwajcaria) | Sébastien Rolland, Vincent Leÿs | Francja | F-PPSE Golden Eyes | 85:18 | 1588,29 |
54 | 25.09.2010 | Bristol (Wielka Brytania) | Kurt Frieden, Pascal Witprächtiger | Szwajcaria | HB-QKF MM-Technics | 58:37 | 2434,31 |
55 | 10.09.2011 | Gap-Tallard (Francja) | Sébastien Rolland, Vincent Leÿs | Francja | F-PPSE | 26:42 | 779,83 |
56 | 31.08.2012 | Ebnat-Kappel (Szwajcaria) | Sébastien Rolland, Vincent Leÿs | Francja | F-PPGB | 69:02 | 1620,06 |
57 | 24.08.2013 | Grand Nancy-Tomblaine (Francja) | Vincent Leÿs, Christophe Houver | Francja[h] | F-PPGB | 73:33 | 1402,43 |
58 | 29.08.2014 | Vichy (Francja) | Wilhelm Eimers, Matthias Zenge | Niemcy | D-OTLI | 61:35 | 1410,64 |
59 | 28.08.2015 | Pau (Francja) | Kurt Frieden, Pascal Witprächtiger | Szwajcaria | HB-QKF | 68:21 | 2080,80 |
60 | 18.09.2016 | Gladbeck (Niemcy) | Kurt Frieden, Pascal Witprächtiger | Szwajcaria | HB-QKF MM Technics | 58:12 | 1803,40 |
61 | 8.09.2017 | Fribourg (Szwajcaria) | Vincent Leÿs, Christophe Houver | Francja | F-PPGB | 36:20 | 1836,06 |
62 | 28.09.2018 | Berno (Szwajcaria) | Mateusz Rękas, Jacek Bogdański | Polska | D-OWBA | 58:28 | 1145,29 |
63[7] | 13.09.2019 | Montbéliard (Francja) | Laurent Sciboz, Nicolas Tieche | Szwajcaria | HB-QRV | 82:03 | 1774,76 |
64 | 21.08.2021 | Toruń (Polska) | Kurt Frieden, Pascal Witprächtiger | Szwajcaria | HB-QKF MM Technics | 85:10 | 1559,68 |
65 | 2.09.2022 | St. Gallen (Szwajcaria) | Wilhelm Eimers, Benjamin Eimers | Niemcy | D-OTLI Leonid | 60:45 | 1572,36 |
Państwa biorące udział w pucharze
Poniższa tabela przedstawia państwa, które brały udział w pucharze Gordona Bennetta[6][8][9].
Lp. | Państwo | Liczba zwycięstw | Liczba zawodów, do których zostali zgłoszeni reprezentanci |
---|---|---|---|
1 | Stany Zjednoczone | 12 | 62 |
2 | Belgia | 10 | 39 |
3 | Francja | 10 | 56 |
4 | Szwajcaria | 9 | 59 |
5 | Niemcy | 8 | 56 |
6 | Austria | 7 | 41 |
7 | Polska | 6 | 33 |
8 | Wielka Brytania | 1 | 38 |
9 | Hiszpania | – | 17 |
10 | Włochy | – | 16 |
11 | Holandia | – | 12 |
12 | Australia | – | 9 |
13 | Japonia | – | 8 |
14 | Szwecja | – | 7 |
15 | Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych | – | 6 |
16 | Rosja | – | 6 |
17 | Kanada | – | 5 |
18 | Dania | – | 3 |
19 | Finlandia | – | 3 |
20 | Litwa | – | 3 |
21 | Argentyna | – | 2 |
22 | Czechy | – | 2 |
23 | Czechosłowacja | – | 1 |
24 | Luksemburg | – | 1 |
Wyniki Polaków
Polska jest reprezentowana w Pucharze Gordona Bennetta od 1932 roku. W tym okresie zdobyła sześciokrotnie puchar.
Galeria trofeów
Puchar Gordona Bennetta z 1925 roku zdobyty na własność przez USA w 1928 roku[10]
Franciszek Hynek z Pucharem Gordona Bennetta z 1933 roku zdobyty na własność przez Polskę w 1935 roku.
Puchar Gordona Bennetta ufundowany przez „Gazetę Polską”, projektant: Stanisław Szukalski[11]
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Ekipa Belgii zdobyła puchar na własność.
- ↑ Ekipa Stanów Zjednoczonych zdobyła puchar na własność.
- ↑ Ekipa Stanów Zjednoczonych zdobyła po raz drugi puchar na własność.
- ↑ Ekipa Polski zdobyła puchar na własność.
- ↑ Ekipa Austrii zdobyła puchar na własność.
- ↑ Ekipa Austrii zdobyła po raz drugi puchar na własność.
- ↑ Ekipa Francji zdobyła puchar na własność.
- ↑ Ekipa Francji zdobyła po raz drugi puchar na własność.
Przypisy
- ↑ Jerzy Liwiński, Gordon Bennett okresu międzywojennego, s. 82,, „Lotnictwo”, sierpień 2014, ISSN 1732-5323.
- ↑ a b Jerzy Liwiński, Gordon Bennett okresu międzywojennego, s. 83,, „Lotnictwo”, sierpień 2014, ISSN 1732-5323.
- ↑ Gordon-Bennet 1939. „Gazeta Lwowska”, s. 2, 1939, 24 sierpnia, nr 190.
- ↑ Zawody o Puhar Gordon Bennetta. „Gazeta Lwowska”, s. 4, 1939, 27 sierpnia, nr 193.
- ↑ Balony górą. bialo-czerwona.org. [dostęp 2014-09-01]. (pol.).
- ↑ a b Coupe Gordon Bennett – Results. www.fai.org. [dostęp 2014-08-28]. (ang.).
- ↑ 63rd Coupe Aéronautique Gordon Bennett 2019. legends.gordonbennett.aero. [dostęp 2019-09-24].
- ↑ Resultat final. www.gordonbennett2014.org. [dostęp 2015-09-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ results-provisional. www.gordonbennett.aero. [dostęp 2015-09-06].
- ↑ GORDON BENNETT BALLOON TROPHY. www.nationalmuseum.af.mil. [dostęp 2014-08-28]. (ang.).
- ↑ Sport. Puchar Gordon-Benneta. „W Służbie Penitencjarnej”. Nr 12, s. 14, 15 października 1936.
Linki zewnętrzne
- Gordon Bennett 2011. gordonbennett2011.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-24)].
- Gordon Bennett 2012
- Gordon Bennett 2013
- Gordon Bennett 2014
- Gordon Bennett 2019
- Międzynarodowa Federacja Lotnicza
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Bundesflagge und Handelsflagge des Norddeutschen Bundes (1866-1871) und Reichsflagge des Deutschen Reiches (1871-1918)
Bundesflagge und Handelsflagge des Norddeutschen Bundes (1866-1871) und Reichsflagge des Deutschen Reiches (1871-1918)
Autor: Pedro A. Gracia Fajardo, escudo de Manual de Imagen Institucional de la Administración General del Estado, Licencja: CC0
Flaga Hiszpanii
Flaga Finlandii
Gordon Bennett Cup (ufundowany przez "Gazetę Polską" 1936, projektant: Stanisław Szukalski)
Autor: Willem van de Poll, Licencja: CC BY-SA 3.0
Warschau. Portret van de luchtmachtkapitein en ballonvaarder Franciszek Hynek (1897-1958) zittende naast de Gordon Bennett Cup
- 1934
Autor: Kbigeo, Licencja: CC BY-SA 4.0
Aktualne trofeum Pucharu Gordona Bennetta
Statuetka pucharu zdobyta na własność przez USA w 1928 roku
A photo from 1934 on the occasion of the XXII Gordon Bennett Cup in Warsow.