Pudliszki

Pudliszki

wieś
(c) Namysław Tatarynowicz, CC BY 4.0 Pomnik Adama Mickiewicza w Pudliszkach
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	gostyński
Gmina	Krobia
Liczba ludności (2011[1])	2356
Strefa numeracyjna	65
Kod pocztowy	63-842
Tablice rejestracyjne	PGS
SIMC	0372167
Położenie na mapie gminy Krobia Pudliszki
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pudliszki
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Pudliszki
Położenie na mapie powiatu gostyńskiego Pudliszki
51°46′09″N 16°56′00″E/51,769167 16,933333

Pudliszki – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, w gminie Krobia^[2].

Miejscowość położona jest w odległości ok. 3 km na zachód od Krobi. Leży na lewym brzegu Polskiego Rowu (prawego dopływu Baryczy), na Wysoczyźnie Leszczyńskiej.

Historia

W pobliżu wsi odnaleziono cmentarzysko kultury wczesnołużyckiej z grobami kurhanowymi. W 11 mogiłach odkryto bransolety, sierpy i szpile. Odnaleziono też ślady grodziska z X wieku. W tym okresie osiedlił się tu skandynawski ród Awdańców, potem – ród Lelewitów. W XIII wieku okolica ta stanowiła własność klasztoru cysterek w Łubnicy, a na przełomie XIV i XV wieku rycerz Marcin Pudliszko herbu Habdank otrzymał od polskiego króla za zasługi wojenne ziemię między wsiami Kokoszki i Adamowo – teren obecnych Pudliszek.

Wieś Pudliski położona była w 1581 roku w powiecie kościańskim województwa poznańskiego^[3].

Nieliczne późniejsze zapisy, potwierdzające istnienie wsi, odnotowują m.in. sprzedaż wsi Krzysztofowi Gorzeńskiemu przez Andrzeja Gostyńskiego w 1688 roku. W połowie wieku XVIII wieś odziedziczył Andrzej Wilczyński; dzierżawił ją Wojciech Morawski, który potem wykupił ją jako zastaw. W 1783 w Pudliszkach urodził się syn Wojciecha – Franciszek Morawski, późniejszy generał, adiutant Henryka Dąbrowskiego, ambasador i minister wojny. W 1823 roku wieś przeszła na własność Łubieńskich, kiedy najmłodszy syn ministra finansów Feliksa Łubieńskiego, Józef, ożenił się z córką dziedzica Pudliszek, Józefą Morawską.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815–1848) miejscowość należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kröben (krobskim) w rejencji poznańskiej^[4]. Pudliszki należały do okręgu krobskiego tego powiatu i stanowiły siedzibę odrębnego majątku, którego właścicielem był wówczas (1846) Józef Łubieński^[4]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 255 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 24 dymy (domostwa)^[4]. W skład majątku Pudliszki wchodziły także: Karzec (24 domy, 195 osób), Kokoszki (13 domów, 176 osób), Kuczyna (15 domów, 178 osób) oraz Kuczynka (8 domów, 91 osób)^[4]. W 1920 roku Stanisław Fenrych założył we wsi przedsiębiorstwo Pudliszki^[5].

Na podstawie dekretu PKWN z 31 sierpnia 1944 zostały utworzone miejsca odosobnienia, więzienia i ośrodki pracy przymusowej dla „hitlerowskich zbrodniarzy oraz zdrajców narodu polskiego”. Obóz pracy nr 158 Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło w Pudliszkach^[6].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie leszczyńskim.

W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne Pudliszki^[7].

Pałac i park

W 1823 r. we wsi wybudowano dla Józefa Łubieńskiego klasycystyczny pałac z podpiwniczonym piętrem oraz mieszkalnym poddaszem. U Józefy Łubieńskiej, gościł tu w 1831 Adam Mickiewicz, a także dwukrotnie – w 1842 i 1846 – Cyprian Kamil Norwid. Pałac był później wielokrotnie przebudowywany. Kryty jest czterospadowym dachem, w obu fasadach znajdują się pozorne ryzality, ryzalit w fasadzie frontowej podzielony jest czterema pilastrami według porządku jońskiego i zwieńczony jest trójkątnym frontonem.

Wokół pałacu Łubieńscy urządzili park krajobrazowy (dziś znajdują się tam m.in. pomniki przyrody – dwa platany i wiąz) o powierzchni 4,52 ha z dwoma stawami.

W 1855 zespół pałacowy przeszedł w ręce Webendörferów, w 1888 Hermanna Kennemanna (współtwórcy Hakaty) i rodziny Jouanne, potem Mikulskich, wreszcie Fenrychów.

Sport

Klub piłkarski Zjednoczeni Pudliszki został założony w 1951 roku^[8]. Największy jego sukces to występ w III lidze w sezonie 1982/83 oraz występ w Pucharze Polski w sezonie 1991/92.

Przypisy

Bibliografia

• „Dawne budownictwo folwarczne – majątki wielkopolskie – tom I – powiat gostyński”

Linki zewnętrzne

• DorotaD. Kołodziejczyk DorotaD., Przed wiekami, „Nasza Wielkopolska” (25), luty 2001, s. 14, ISSN 1505-6341 [zarchiwizowane z adresu 2003-03-12] .
• Historia Pudliszek
• Pudliszki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 275 .