Pulcheria (cesarzowa)

Święta
Pulcheria

Aelia Pulcheria
cesarzowa
Ilustracja
Fresk w Soborze Sofijskim w Kijowie.
Data i miejsce urodzenia19 stycznia 399
Konstantynopol
Data i miejsce śmierci453
Konstantynopol
Czczona przezKościół katolicki
Cerkiew prawosławną
Wspomnienie10 września[a]
23 września[b]
cesarzowa bizantyjska
Dane biograficzne
Dynastiateodozjańska
Miejsce spoczynkuKościół Świętych Apostołów
OjciecArkadiusz
MatkaAelia Eudoksja
MążMarcjan
od 450
Moneta
moneta
Solid z wizerunkiem Pulcherii

Pulcheria, Aelia Pulcheria (ur. 19 stycznia 399 w Konstantynopolu, zm. w czerwcu lub lipcu 453 tamże) – święta Kościoła katolickiego i prawosławnego, córka cesarza bizantyjskiego Arkadiusza i cesarzowej Aelii Eudoksji, przeciwniczka monofizytyzmu i nestorianizmu, opisywana jako dobrodziejka Kościoła i ubogich. W latach 450–453 była cesarzową, jako żona Marcjana[1].

Życiorys

Była starszą siostrą Teodozjusza II i kiedy w 408 jej brat został cesarzem, Pulcheria zyskała duży wpływ na jego decyzje. Aby nikt nie zmusił jej do małżeństwa, złożyła śluby dziewictwa (czystości). Przed 416 Teodozjusz przejął pełnię władzy, ale w dalszym ciągu pozostał pod wpływem Pulcherii i w 414 proklamował ją cesarzową. Pulcheria razem z bratem usunęła wszystkich niechrześcijan z urzędów publicznych – sama będąc żarliwą chrześcijanką, przekonała do swojej wiary swojego brata i jego żonę, Atenię Eudokię. W 421 pod wpływem siostry, Teodozjusz wypowiedział wojnę Persji, dlatego że Persowie prześladowali chrześcijan. Pulcheria potępiała zarówno arianizm jak i nestorianizm, który był łagodniejszą formą arianizmu[2]. Teodozjusz początkowo wspierał arcybiskupa Nestoriusza, ale Pulcheria z pomocą arcybiskupa Cyryla z Aleksandrii przekonała go, aby powrócił na łono Kościoła. Nestoriusz został wygnany w 435, a Pulcheria przekonała jeszcze brata, aby wypędził Żydów i zniszczył ich synagogi w Konstantynopolu. Pod wpływem św. Cyryla zwalczała nestorianizm i doprowadziła do zwołania IV Soboru Powszechnego w Chalcedonie w 451 roku, na którym definitywnie i ostatecznie potępiono nauki Nestoriusza. Była pierwszą kobietą uczestniczącą u boku męża w posiedzeniu soborowym.

Wykorzystując wpływy Ateny św. Pulcheria wybudowała cztery kościoły i przyczyniła się do rozwoju kultu Czterdziestu męczenników z Sebasty.

W 441 eunuch Chrysafius przekonał Teodozjusza, aby odprawił Pulcherię, a on sam zajął jej miejsce – nie cieszył się jednak takimi względami u cesarza jak Pulcheria. Pulcheria została zakonnicą, pozwolono jej wrócić na dwór cesarski w 450, kiedy Teodozjusz zmarł. Pulcheria poślubiła jednego z generałów – Marcjana – i ogłosiła, że jej brat przed śmiercią wyznaczył Marcjana na swojego następcę. Małżeństwo to nie zostało skonsumowane, bo Marcjan zaakceptował śluby Pulcherii (w chwili ślubu Pulcheria miała 51 lat, a Marcjan 58). Pulcheria została macochą córki Marcjana – Aelii Marcii Eufemii. Marcjan kazał zabić Chrysafiusa.

Pulcheria zmarła mając 53 lata. W testamencie zapisała cały swój majątek ubogim[3]. Pochowano ją w kościele Świętych Apostołów.

Kult

Jej wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 10 września za Martyrologium Rzymskim.

Kościół prawosławny wspomina świętą cesarzową 10/23 września[c], tj. 23 września według kalendarza gregoriańskiego.

W ikonografii św. Pulcheria przedstawiana jest w zdobionym stroju cesarskim z koroną na głowie. W dłoni trzyma zazwyczaj model kościoła.

Zobacz też

Uwagi

Bibliografia

Przypisy

  1. św. Pulcheria swi/p/pulcheri.htm. ruda_parafianin.republika.pl. [dostęp 2015-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-15)].
  2. .:ILG:. - Czytelnia: 10 września - Św. Pulcheria. brewiarz.katolik.pl. [dostęp 2015-10-03].
  3. Aelia Pulcheria, www.smolec.pl [dostęp 2017-11-26].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Double-headed eagle of the Greek Orthodox Church.svg
coat of arms of the Palaiologos dynasty, the last rulers of the Byzantine Empire.