Puszczykowo
miasto i gmina | |||
Rynek | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Aglomeracja | |||
Prawa miejskie | 1962 | ||
Burmistrz | Andrzej Balcerek | ||
Powierzchnia | 16,39 km² | ||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności • gęstość |
| ||
Strefa numeracyjna | (+48) 61 | ||
Kod pocztowy | 62-040 | ||
Tablice rejestracyjne | PZ, POZ | ||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||
52°16′54″N 16°51′15″E/52,281667 16,854167 | |||
TERC (TERYT) | 3021021 | ||
SIMC | 0971376 | ||
Urząd miejski ul. Podleśna 462-040 Puszczykowo | |||
Strona internetowa | |||
BIP |
Puszczykowo – miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim. Położone ok. 12 km na południe od Poznania, otoczone obszarem Wielkopolskiego Parku Narodowego.
W latach 1934–1954 istniała wiejska gmina Puszczykowo.
Według danych z 31 marca 2011 miasto liczyło 9756 mieszkańców[2].
Położenie
Według danych z roku 2002[3] Puszczykowo ma obszar 16,65 km², w tym:
- użytki rolne: 22%
- użytki leśne: 46%
Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 16,39 km²[4]. Miasto stanowi 0,88% powierzchni powiatu.
Sąsiednie gminy: Komorniki, Mosina.
Wieś duchowna, własność kapituły katedralnej poznańskiej, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[5]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa poznańskiego.
Historia
Po raz pierwszy nazwa Puszczykowo pojawia się w źródłach pisanych w formie Posczucowo w 1387, choć Niwka wspominana była już wcześniej – w 1302. Puszczykowo Stare i Puszczykówko do II rozbioru należały do Kapituły Poznańskiej. W 1613, po pożarze katedry poznańskiej, to z tutejszych lasów dostarczono drewno na jej odbudowę[6].
Początek zabudowy willowej, tak charakterystycznej dla miejscowości tworzących dzisiejsze miasto, datuje się na drugą połowę XIX wieku, kiedy to w latach 1870–1880 uregulowano bieg Warty. Tereny te wtedy nabrały charakteru eleganckiej miejscowości letniskowej i willowej. Rozwojowi sprzyjało położenie nad malowniczym odcinkiem rzeki, rozległe bory sosnowe i korzystny mikroklimat[6]. Aby umożliwić coraz liczniej tu osiadającym się dojazd do Poznania, przy istniejącej tu od 1856 roku linii kolejowej (prowadzącej do Wrocławia) zbudowano budynki stacyjne. W okresie od początku XX wieku do 1939 roku ruch wycieczkowy był tak duży, że pociągi z poznańskiego dworca kursowały co 10 minut i aby nie kolidowało to z ruchem dalekobieżnym musiano zbudować dla nich dodatkowy tor. Wielką popularnością wśród poznaniaków cieszyły się wycieczki parostatkiem do Puszczykowa. Z przystani przy moście Św. Rocha pływał w latach 50. XX wieku parostatek „Janek Krasicki”, a w latach późniejszych motorowa „Dziwożona”. Mimo polityki germanizacyjnej, do 1918 część ośrodków wypoczynkowych miało zdecydowanie polski charakter (np. Letnisko Silva przy ul. Poznańskiej)[6].
Podczas II wojny światowej miasto zostało wyzwolone spod okupacji niemieckiej 25 stycznia 1945 r. przez jednostki I Frontu Białoruskiego. Na przełomie stycznia i lutego w mieście urządzono siedziby sztabu związków operacyjnych wojsk radzieckich i szpitale wojskowe[7].
Naczelnikiem miasta Puszczykowa, w latach 1968–1984 był Władysław Krzyżański. W tych latach powstało wiele obiektów użyteczności publicznej.
W latach 70. XX w. na nadwarciańskich polach Niwki, na niezalesionym 15 ha terenie zlokalizowano szpital dla kolejowej służby zdrowia (obecnie szpital należy do Powiatu Poznańskiego i działa pod nazwą Szpital w Puszczykowie im. prof. S.T. Dąbrowskiego S.A.[8]). Wybudowano dwa 11-kondygnacyjne bloki z 40 m kominem i budynkami gospodarczymi.
Od 1998 roku przez Puszczykowo przebiega trasa turystyczna o nazwie Trasa Kórnicka.
Demografia
Dane z 31 grudnia 2009[9]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
Populacja | 9575 | 100 | 5003 | 52,3 | 4572 | 47,7 |
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²] | 594 | 310,7 | 283,3 |
- Piramida wieku mieszkańców Puszczykowa w 2014 roku[1].
Transport
Drogi
Przez Puszczykowo w osi północ-południe przebiega droga wojewódzka 430, oraz w osi wschód-zachód droga wojewódzka 431.
Kolej
Przez miasto przebiega linia kolejowa 271 z Poznania do Wrocławia, na którym usytuowane są dwa przystanki osobowe: Puszczykowo i Puszczykówko oraz ma swój początek ok. 5 kilometrowa nieczynna, częściowo rozebrana linia kolejowa 361 do Osowej Góry.
Transport Publiczny
Przez Puszczykowo przebiega linia autobusowa 651 organizowana przez ZTM Poznań, a przewoźnikiem jest Translub. Do 31 października 2017 roku EKO-Rondo Puszczykowo organizowało swoje własne linie, jednak firma zbankrutowała[10].
Inne
W mieście znajduje się sanitarne lądowisko przy. ul. Kraszewskiego, które w 2011 zostało zmodernizowane.
Atrakcje turystyczne
- Muzeum Arkadego Fiedlera – zlokalizowane w jego pracowni literackiej (ul. Słowackiego), z ekspozycją książek i pamiątek po pisarzu oraz wspaniałych trofeów z wypraw do różnych zakątków świata, a także repliką Santa Marii (w skali 1:1) statku Krzysztofa Kolumba i repliką Hawkera Hurricane Mk I – brytyjskiego myśliwca z II wojny światowej (skala 1:1)
- eklektyczny kościół pw. Matki Boskiej Wniebowziętej, którego budowę rozpoczęto w 1923 r.[11]
- pomnik poświęcony „Wszystkim, którzy oddali życie dla Ojczyzny” – naprzeciwko stacji kolejowej Puszczykowo
- dom murowany z dużą drewnianą werandą – ul. Cienista
- pałacyk myśliwski z początku XX w. – ul. Podleśna 4 (obecna siedziba Urzędu Miasta)
- willa z początku XX w. z dachem mansardowym i balkonem wspartym na 4 kolumnach – ul. Poznańska 94
- dom o konstrukcji szachulcowej z gołębnikiem w kształcie baszty – ul. Klonowa
- duża drewniana altana z kopułą z ok. 1900 roku – ul. Wysoka 7
- budynki mające charakter dworków z początku XX w. – ul. Sobieskiego 10, 12, 26
- domy murowano-szachulcowe – ul. Ratajskiego 7, 11, 21
- dworce kolejowe z początku XX wieku w Puszczykowie i Puszczykówku
- willa z tarasem – ul. Fiedlera 4
- dom o wyglądzie dworku z lat 1932/36 – ul. Kopernika 18
- pensjonat „Rusałka” z lat dwudziestych – las nad Wartą
- dom z początku XX w. przy ul. Słonecznej
- dom na rogu ul. Poznańskiej i ul. Cienistej z 1901 roku.
- budynek o konstrukcji szachulcowej zlokalizowany na ulicy Wczasowej z roku 1898
- willa Mimoza – ul. Poznańska
- budynek „Letniska Silva” ul. Poznańska
- trasy spacerowe nad Wartą i po puszczykowskich górach
- Zakole Warty
- Szlak turystyczny Osowa Góra – Sulęcinek
- Szlak im. Bernarda Chrzanowskiego
- Szlak im. Arkadego Fiedlera[12]
- jaskinia piaskowcowa przy ul. Jarosławskiej – nieistniejąca (pozostałości w Muzeum WPN)
Puszczykowo jest także punktem startowym Drogi Wierności[13] – jednego z przyrodniczych szlaków pielgrzymkowych, utworzonych z okazji 200-lecia kościoła pw. św. Marcelina w Rogalinie[14][15].
Oświata
W Puszczykowie znajdują się 2 szkoły podstawowe, 3 gimnazja oraz liceum ogólnokształcące:
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Adama Mickiewicza
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. Powstańców Wielkopolskich
- Gimnazjum nr 1 im. Alberta Einsteina[16]
- Gimnazjum nr 2 w Puszczykowie im. Ignacego Jana Paderewskiego
- Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika
Media
Strony internetowe:
- www.puszczykowo.pl
Prasa: Wychodząca:
- „Echo Puszczykowa”
- „Gazeta Mosińsko-Puszczykowska”
- „Głos Puszczykowa”
- „Nasza Okolica”
Niewychodząca:
- „Gazeta puszczykowska”
- „Kurier Puszczykowski”
- „Strażak Puszczykowski”
Wspólnoty wyznaniowe
- Kościół rzymskokatolicki:
- parafia Matki Boskiej Wniebowziętej
- parafia św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Puszczykowo (Sala Królestwa: Mosina)[17]
Sport
W Puszczykowie znajduje się wiele kompleksów sportowych oraz Klub Jeździecki „Niwka” im. Krzysztofa Kulikowskiego. W mieście znajduje się również Centrum Tenisowe Angie, w którym trenuje niemiecka tenisistka polskiego pochodzenia Angelique Kerber. Przy Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika działa MKS „Juvenia” Puszczykowo, w którym szkolą się młodzi lekkoatleci. Działa także dobrze rozwinięty klub siatkarski MKS Puszczykowo oraz klub piłkarski KP „Las” Puszczykowo[18].
Współpraca międzynarodowa
Miasta i gminy partnerskie: Châteaugiron (w Bretanii, we Francji) – deklaracja współpracy 18 lipca 1997 r. w Puszczykowie, w lipcu 1998 r. w Châteaugiron odnowienie deklaracji[19][20]
Ludzie związani z Puszczykowem
Przypisy
- ↑ a b Puszczykowo w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Ludność w gminach. Stan w dniu 31 marca 2011 r. – wyniki spisu ludności i mieszkań 2011 r.. GUS. [dostęp 2012-08-07]. (pol.).
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2011 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 10 sierpnia 2011, ISSN 1505-5507 [zarchiwizowane z adresu 2013-12-20] .
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 246.
- ↑ a b c Sławomir Pniewski, Puszczykowo, w: Spotkania z Zabytkami, nr 4/1989, s. 51–52, ISSN 0137-222X
- ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 567.
- ↑ Kontakt. Szpital w Puszczykowie im. prof. S.T. Dąbrowskiego S.A.. [dostęp 2015-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-03)].
- ↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, czerwiec 2010, s. 105, ISSN 1734-6118 [dostęp 2010-07-16] .
- ↑ Blog Dla Puszczykowa , Blog dla Puszczykowa: Wszystko ma swój początek i koniec, Blog dla Puszczykowa, 31 października 2017 [dostęp 2021-10-31] .
- ↑ Historię kościoła i parafii. [dostęp 2010-06-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-02)].
- ↑ Andrzej Mika: Puszczykowski tryptyk (Szlak zielony im. Arkadego Fiedlera). Oficjalny serwis internetowy Urzędu Miejskiego w Puszczykowie. [dostęp 2018-03-28]. (pol.).
- ↑ Rogalińskie Drogi Ducha Świętego – Parafia pw. Świętego Marcelina w Rogalinie [dostęp 2021-11-11] (pol.).
- ↑ Sylwia Ufnalska , O jubileuszu kościoła i przyrodniczych szlakach w Rogalinie, Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 1 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).
- ↑ Barbara Miczko-Malcher , Spotkania z kulturą - 7.11.2021, radiopoznan.fm [dostęp 2021-11-09] (pol.).
- ↑ strona internetowa Gimnazjum nr 1. [dostęp 2010-06-07].
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2015-11-11] .
- ↑ KP Las Puszczykowo.
- ↑ Kurier Puszczykowski Nr 46 Puszczykowo gościło Francuzów, Lipiec/Sierpień 2005, s. 2.
- ↑ O nas. Stowarzyszenie Puszczykowo-Châteaugiron. [dostęp 2012-02-05].
Linki zewnętrzne
- Puszczykowo (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 317 .
- Puszczykówko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 317 .
- Niwka, wś nad Wartą, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 164 .
- Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Czerwony szlak turystyczny.
Żółty szlak turystyczny.
Zielony szlak turystyczny.
Autor: Stiopa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szpital w Puszczykowie im. prof. Stefana Tytusa Dąbrowskiego S A przy ul. Kraszewskiego 11. Powstał w 1975 r. (pierwsze przyjęcia w 1976 r.) jako Okręgowy Szpital Kolejowy.
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Poznań County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 52.69 N
- S: 52.14 N
- W: 16.43 E
- E: 17.41 E
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Puszczykowa, 2014
Autor: Kamil Czainski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rynek w Puszczykowie koło Poznania w zachodniej Polsce z historyzującą architekturą z lat 2002-2012.
Autor: Jakub Lamperski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
zespół kościoła parafialnego z lat 1923-1928, kościół pw. Matki Boskiej Wniebowziętej, cmentarz kościelny, plebania, ogród plebański Puszczykowo, ul. Kościelna 1, Puszczykowo
Autor: Jakub Lamperski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
drewniany dworzec kolejowy z początku XX w. Puszczykowo, Puszczykowo
Pomnik w Puszczykowie poświęcony wszystkim, którzy oddali życie dla ojczyzny