Puzur-Aszur II

Puzur-Aszur II (akad. Puzur-Aššur[1][2], tłum. „Ochroną jest bóg Aszur”[3]) – władca miasta-państwa Aszur, syn i następca Sargona I, wymieniony w Asyryjskiej liście królów jako 36 władca Asyrii[2]. Jego panowanie datowane jest na lata ok. 1880–1873 p.n.e.[4] lub ok. 1877–1870 p.n.e.[5]

Tytulatura

Nie są znane wprawdzie żadne inskrypcje tego władcy, ale w jednym z tekstów z Kanesz nazywany jest on „władcą” (akad. rubā'um)[1], a w innym „zarządcą” (sum. ugula, zapisywane PA, akad. waklum)[6].

Dynastia

Puzur-Aszur II jest siódmym znanym władcą Aszur należącym do tzw. „dynastii Puzur-Aszura I”. Nie są znane wprawdzie żadne inskrypcje tego władcy, które podawałyby imię jego ojca lub wymieniały jego przodków, ale w Asyryjskiej liście królów przedstawiany jest on jako „Puzur-Aszur, syn Sargona”[2]. Dodatkowo w tekstach z Kanesz, pochodzących z czasów panowania jego ojca, Sargona I, nazywany jest on „synem władcy (rubā'um)” i „synem zarządcy (waklum)”[1]. Zgodnie z Asyryjską listą królów następcą Puzur-Aszura II miał być jego syn Naram-Sin[2].

władcy z dynastii Puzur-Aszura Ipokrewieństwolata panowania
według Veenhofa[4]		lata panowania
według Barjamovica, Hertela i Larsena[5]		uwagi
Puzur-Aszur I-początek XX w. p.n.e.początek XX w. p.n.e.najprawdopodobniej założyciel dynastii[1]
Szalim-ahumsyn Puzur-Aszura Ipoczątek XX w. p.n.e.początek XX w. p.n.e.we własnej inskrypcji nazywa siebie „synem Puzur-Aszura”[7]
Ilu-szumasyn Szalim-ahuma?-1974 p.n.e.?-1971 p.n.e.we własnej inskrypcji nazywa siebie „synem Szalim-ahuma”[8]
Eriszum Isyn Ilu-szumy1974-1935 p.n.e.1972-1933 p.n.e.we własnych inskrypcjach nazywa siebie „synem Ilu-szumy”[9]
Ikunumsyn Eriszuma I1934-1921 p.n.e.1932-1918 p.n.e.we własnej inskrypcji nazywa siebie „synem Eriszuma”[10]
Sargon Isyn Ikunuma1920-1881 p.n.e.1917-1878 p.n.e.we własnej inskrypcji nazywa siebie „synem Ikunuma”[11]
Puzur-Aszur IIsyn Sargona I1880-1873 p.n.e.1877-1870 p.n.e.nazywany „synem Sargona” w Asyryjskiej liście królów[2]
Naram-Sinsyn Puzur-Aszura II1872-1829/1819 p.n.e.1869-? p.n.e.nazywany „synem Puzur-Aszura” w Asyryjskiej liście królów[2]
Eriszum IIsyn Naram-Sina1828/1818-1809 p.n.e.?-1809 p.n.e.nazywany „synem Naram-Sina” w Asyryjskiej liście królów[2]

Długość i lata panowania

Długość panowania Puzur-Aszura II podana była pierwotnie w Asyryjskiej liście królów, ale zachowane jej kopie B i C są uszkodzone w tym właśnie miejscu[2]. Ustalenie długości panowania tego władcy stało się możliwe dzięki odnalezieniu w asyryjskiej kolonii handlowej w Kanesz tekstu Kt 92/k 0193, który okazał się być jedną z kopii tzw. listy eponimów z Kültepe (ang. Kültepe Eponym List, w skrócie KEL)[5][12]. W tekście tym, znanym jako KEL A, panowaniu Puzur-Aszura II przyporządkowanych zostało 8 zmieniających się co rok asyryjskich urzędników limmu (eponimów)[6]. W oparciu o informacje pochodzące z listy eponimów z Kültepe (KEL) oraz kroniki eponimów z Mari (ang. Mari Eponym List, w skrócie MEL), w korelacji z informacjami pochodzącymi z Asyryjskiej listy królów, Veenhof zaproponował 8-letni okres panowania Puzur-Aszura II i wydatował go na lata 1880-1873 p.n.e. (chronologia średnia)[4]. Barjamovic, Hertel i Larsen, w swej poprawionej liście eponimów (ang. Revised Eponym List, w skrócie REL), również zaproponowali 8-letni okres panowania Puzur-Aszura II, przypisując mu 8 eponimów i datując jego panowanie na lata 1877-1870 p.n.e. (chronologia średnia)[5].

Panowanie

Zdaniem Veenhofa Puzur-Aszur II objął tron miasta-państwa Aszur będąc już w podeszłym wieku[1]. Nie są znane żadne inskrypcje tego władcy, ale jest on wspominany w tekstach z asyryjskiej kolonii handlowej w Kanesz (faza kārum Kanesz II)[1]. W inskrypcji późniejszego władcy asyryjskiego Aszur-rem-niszeszu (1408-1401 p.n.e.) Puzur-Aszur II wymieniany jest (obok Kikkii, Ikunuma i Sargona I) jako jeden z wczesnych budowniczych murów obronnych miasta Aszur[13].

Lista eponimów z czasów panowania Puzur-Aszura II

eponimowie przyporządkowani Puzur-Aszurowi II
w poprawionej liście eponimów (REL)[5]		rok sprawowania urzędu
(według Barjamovica, Hertela i Larsena)[5]
Aszur-nada, syn Puzur-Anny1877 p.n.e.
Kubija, syn Karriji1876 p.n.e.
Ili-dan, syn Elali1875 p.n.e.
Silulu, syn Uku1874 p.n.e.
Aszur-nada, syn Ili-binanni1873 p.n.e.
Ikun-pi-Isztar, syn Ikuy/Ikunuma1872 p.n.e.
Buzutaja, syn Szuli1871 p.n.e.
Innaja, syn Amuraji1870 p.n.e.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f M.P. Streck, Puzur-Aššur, w: Reallexikon ..., s. 128.
  2. ↑ a b c d e f g h A.K. Grayson, Königslisten ..., s. 105.
  3. ↑ hasło puzru, The Assyrian Dictionary, tom 12 (P), The Oriental Institute, Chicago 2005, s. 558.
  4. ↑ a b c K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia. The Old Assyrian ..., s. 29.
  5. ↑ a b c d e f Old Assyrian limmu lists (ang.). cdli.ox.ac.uk. [dostęp 2018-08-29].
  6. ↑ a b Tekst kt 92/k 0193 (KEL A) w bazie danych CDLI (ang.). cdli.ox.ac.uk. [dostęp 2018-09-05].
  7. ↑ A.K. Grayson, Assyrian Rulers ..., s. 14.
  8. ↑ A.K. Grayson, Assyrian Rulers ..., s. 17.
  9. ↑ A.K. Grayson, Assyrian Rulers ..., s. 19.
  10. ↑ A.K. Grayson, Assyrian Rulers ..., s. 41.
  11. ↑ A.K. Grayson, Assyrian Rulers ..., s. 46.
  12. ↑ The Old Assyrian Limmu List (Manuscript A) (ang.). cdli.ox.ac.uk. [dostęp 2018-09-05].
  13. ↑ A.K. Grayson, Assyrian Rulers ..., s. 101.

Bibliografia

  • A.K. Grayson, Assyrian Rulers of the Third and Second Millennia BC (to 1115 BC), tom I z serii The Royal Inscriptions of Mesopotamia. Assyrian Periods (RIMA 1), University of Toronto Press 2002.
  • A.K. Grayson, Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon der Assyriologie, tom VI (Klagesang-Libanon), Walter de Gruyter, Berlin - New York 1980-83, s. 86–135.
  • M.P. Streck, Puzur-Aššur, w: Reallexikon der Assyriologie, tom XI (Prinz, Prinzessin - Samug), Walter de Gruyter, Berlin - New York 2006-2008, s. 128-129.
  • K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia. The Old Assyrian Period, Academic Press Fribourg 2008.
Królowie Asyrii
Okres
staroasyryjski
Okres
anarchii
Według wersji standardowej
Według wersji alternatywnej
Według inskrypcji Puzur-Sina
Dynastia
Adasiego
Okres
średnioasyryjski
Okres
nowoasyryjski
Pierwsi
władcy
Sargonidzi

Der Stier.jpg

Media użyte na tej stronie

Der Stier.jpg
Stier in Fassade m, Tür k, Nr. 1 Palast Sargon II in Dur Scharrukin – Zeichnung Flandin Pl 45