Pył (gruntoznawstwo)

Pył (ang. silt) – frakcja granulometryczna gleb lub gruntu (od 0,002 mm do 0,05 mm[1] lub 0,063 mm[2] według ISO 14688). Zgodnie z klasyfikacją Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego frakcja pyłowa obejmuje wymiary od 0,002 do 0,05 mm i dzieli się na pył gruby (0,05-0,02 mm) i pył drobny (0,02-0,002 mm)[1].

Podgrupy

Podgrupy granulometryczne pyłu oraz udział poszczególnych frakcji (według BN-78/9180-11)[3]:

  • pył piaszczysty: piasek 25–59%, pył 41-75%, ił 0–20%,
  • pył zwykły: piasek 0–24%, pył 56-100%, ił 0–20%,
  • pył gliniasty: piasek 0–38%, pył 41-79%, ił 21–35%,
  • pył ilasty: piasek 0–23%, pył 41-64%, ił 36–50%.

Podgrupy granulometryczne pyłu oraz udział poszczególnych frakcji (od 2008 r.)[4][5]:

  • pył gliniasty: 8% ≤piasek< 50%,50% <pył≤ 80%,ił≤ 12%,
  • pył zwykły: piasek< 20%, pył> 80%, ił≤ 12%,
  • pył ilasty: piasek< 38%,50% <pył< 88%,12% <ił≤ 27%.

Glina pylasta według wcześniejszych klasyfikacji to obecnie pył ilasty (clSi)[2].

Przybliżone porównanie obu klasyfikacji[4][5]:

Klasyfikacja według BN-78/9180-11Klasyfikacja po 2008 r.
pył piaszczystyglina piaszczysta
pył zwykłypył zwykły
pył gliniasty grubopyłowy (zawierający powyżej 20% frakcji pyłu grubego)[a]glina piaszczysta
pył gliniasty drobnopyłowy (zawierający do 20% frakcji pyłu grubego)[a]pył gliniasty
pył ilastypył ilasty

Uwagi

  1. ↑ a b Według klasyfikacji BN-78/9180-11

Przypisy

  1. ↑ a b Polskie Towarzystwo Gleboznawcze: Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych (pol.). 2008. [dostęp 2015-12-05].
  2. ↑ a b Marek Tarnawski, Urszula Sykuła, Monika Ura. 2011. Problemy z nazewnictwem gruntów spoistych według normy PN-EN ISO 14688. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 446: 423-428.
  3. ↑ Wybrane elementy z gleboznawstwa. W: Wademekum klasyfikatora gleb. Franciszek Woch (red.). Wydawnictwo IUNG-u, 2007, s. 29. ISBN 978-83-89576-88-0.
  4. ↑ a b Andrzej Mocek, Stanisław Drzymała: Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2010, s. 90 i 95. ISBN 978-83-7160-586-4.
  5. ↑ a b Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych. [dostęp 2012-02-23].