Pycha

Pycha (mozaika w bazylice Notre-Dame de Fourvière w Lyonie)

Alegoria pychy, obraz pędzla Antona Möllera, pocz. XVII w.

Pycha – pojęcie i postawa człowieka, charakteryzująca się nadmierną wiarą we własną wartość i możliwości, a także wyniosłością. Człowiek pyszny ma nadmiernie wysoką samoocenę oraz mniemanie o sobie. Gdy jest wyniosły, towarzyszy mu zazwyczaj agresja.

W wielu przypadkach pycha oraz wyniosłość są spowodowane wysokimi osiągnięciami we własnym życiu lub niepowodzeniami w czyimś życiu.

Biblia

W Piśmie Świętym pycha i wyniosłość przedstawione są jako poważne wady charakteru i grzech prowadzący do upadku:

• „Obrzydłe Panu serce wyniosłe, z pewnością karania nie ujdzie” – Księga Przysłów 16,5
• „Przed porażką – wyniosłość, duch pyszny poprzedza upadek” – Księga Przysłów 16,18

Ludzie pyszni uznani są za złe towarzystwo:

• „Lepiej być skromnym pośród pokornych, niż łupy dzielić z pysznymi” – Księga Przysłów 16,19

Pychę potępiał wiele razy Jezus Chrystus:

• „Wielu zaś pierwszych będzie ostatnimi, a ostatnich pierwszymi” – Ewangelia Mateusza 19,30
• „Każdy bowiem, kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się poniża, będzie wywyższony” – Ewangelia Łukasza 14,11

Kościół katolicki

W Kościele katolickim pycha (łac. superbia) należy do siedmiu grzechów głównych. Nadmierna wiara w siebie, swoje możliwości, stanowi obrazę Boga i jego łaski. Zbyt wysoka samoocena jest w tym przypadku prawdopodobnie kompensacją wcześniejszego poczucia zranienia i poniżenia, o których jednak nie chce się pamiętać. Uważa się, że jest to grzech, z którego powstają wszystkie inne.

Jak pisze Faustyna Kowalska w swoim Dzienniczku: „Dziś powiedział mi Pan: Wiele razy chciałem wywyższyć Zgromadzenie to, lecz nie mogę dla pychy jego. Córko moja, wiedz o tym, że duszom pysznym nie udzielam swych łask, a nawet udzielone odbieram”^[1].

Świadkowie Jehowy

Świadkowie Jehowy mają za obowiązek wystrzegać się pychy (w tym rasizmu i innych form niewłaściwej dumy) – „Każdy, kto ma pychę w sercu, budzi w Jehowie obrzydzenie. Bądź pewny, że nie uniknie kary.” (Przysłów 16:5, NW), natomiast mają przejawiać jej przeciwieństwo – pokorę^[2][3][4].

Zobacz też

• duma
• efekt Dunninga-Krugera
• egotyzm atrybucyjny
• Hybris
• kompleks Ikara
• megalomania
• próżność

Przypisy