Pyleniec pospolity
| ||
 Kwiaty i łuszczynki pyleńca pospolitego | ||
| Systematyka[1][2] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Podkrólestwo | rośliny zielone | |
| Nadgromada | rośliny telomowe | |
| Gromada | rośliny naczyniowe | |
| Podgromada | rośliny nasienne | |
| Nadklasa | okrytonasienne | |
| Klasa | Magnoliopsida | |
| Nadrząd | różopodobne | |
| Rząd | kapustowce | |
| Rodzina | kapustowate | |
| Rodzaj | pyleniec | |
| Gatunek | pyleniec pospolity | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Berteroa incana (L.) DC. Syst. nat. 2:291. 1821 | ||
| Zasięg występowania | ||
 Mapa występowania gatunku w Polsce[3] | ||
Pyleniec pospolity (Berteroa incana (L.) DC.) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych. Pierwotny zasięg gatunku obejmuje środkową i wschodnią Europę oraz Azję środkową. Jego granice są jednak różnie przedstawiane, a tym samym status na znacznych obszarach Europy, gdzie współcześnie występuje, jest niejasny. Według niektórych źródeł zachodnia i północna granica zasięgu w Europie sięga Austrii, Polski i Danii[4], według innych sięga do Francji i obejmuje niemal cały Półwysep Skandynawski[5]. W Azji gatunek rośnie w strefie klimatu umiarkowanego, sięgając do Chin[4][6]. Poza tym gatunek rozprzestrzeniony został w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej[4][7]. W Polsce gatunek jest pospolity na całym niżu[3], ale jego status jest niejasny[8]. Niektóre źródła przedstawiają go jako gatunek obcy[3].
Morfologia
- Łodyga
- Wzniesiona, rozgałęziona, o wysokości 25–60 cm. Jest owłosiona szarymi, gwiazdkowatymi włoskami.
- Liście
- Lancetowate, o zaostrzonych końcach i przeważnie z rzadka ząbkowane. Podobnie jak łodyga owłosione szarymi, gwiazdkowatymi włoskami.
- Kwiaty
- Zebrane w gęste grono, białe, o głęboko rozciętych płatkach korony. Pręciki dwusilne, przy czym dłuższe są dołem oskrzydlone, zaś krótsze posiadają uszka.
- Owoce
- Biało omszone łuszczynki o jajowatoeliptycznym kształcie.
Pokrój
Włoski na wierzchu liścia
Kwiaty
Nasiona
Biologia i ekologia
Roślina jednoroczna, hemikryptofit[8]. Kwitnie od maja do czerwca[8] lub sierpnia[6]. Owocuje od czerwca do września[6]. Zapylana jest przez pszczoły. Roślina ruderalna, rośnie na siedliskach ruderalnych i segetalnych, takich jak pobocza dróg, pola, łąki i pastwiska, a także na suchych zboczach, piaskach czy brzegach rzek[8][6]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Berteroetum incanae[9]. Liczba chromosomów 2n = 16[8][6].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
- ↑ a b c Adam Zając, Maria Zając, Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 2001.
- ↑ a b c Taxon: Berteroa incana (L.) DC.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2021-08-29].
- ↑ Berteroa incana. W: Den Virtuella Floran [on-line]. Naturhistoriska riksmuseet. [dostęp 2021-08-29].
- ↑ a b c d e Berteroa incana (Linnaeus) de Candolle. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-08-29].
- ↑ Berteroa incana (Linnaeus) de Candolle. W: Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-08-29].
- ↑ a b c d e Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 194. ISBN 978-83-01-14342-8.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Bibliografia
- Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- BioLib: 39140
- EoL: 583914
- EUNIS: 164292
- Flora of China: 200009243
- Flora of North America: 200009243
- FloraWeb: 819
- GBIF: 3053522
- INaturalist: 75762
- IPNI: 278924-1
- ITIS: 23052
- NCPI: 228874
- The Plant List: kew-2675159
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:278924-1
- Tela Botanica: 74995
- Tropicos: 4100058
- USDA PLANTS: BEIN2
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
.jpg)
Autor: hedera.baltica from Wrocław, Poland, Licencja: CC BY-SA 2.0
Hoary alyssum (Berteroa incana) flower head.
Główka kwiatowa pyleńca pospolitego (Berteroa incana).Autor: Krzysztof Ziarnek, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Berteroa incana. Fruit, flowers. Szczecin Majowe, NW Poland
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Leaf upper side with stellar hairs
Taxonym: Berteroa incana ss Fischer et al. EfÖLS 2008 ISBN 978-3-85474-187-9
Location: Floridsdorf/Leopoldau rail station, Vienna-Floridsdorf - ca. 160 m a.s.l.
Autor: Babewyn, Licencja: CC BY-SA 4.0
Berteroa incana (hoary alyssum). Innsbrucker Platz, Berlin-Schöneberg.
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa występowania Berteroa incana w Polsce. Na podstawie A. Zając & M. Zając (red.) Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 2001. Jako gatunek introdukowany: jasnopomarańczowy - gatunek rzadki (10 lub mniejsza liczba pól o pow. 10x10 km); pomarańczowy - gatunek nierzadki (obecny >10 pól o pow. 10x10 km); ciemnopomarańczowy - gatunek pospolity (obecny w co najmniej połowie pól o pow. 10x10 km); biały - brak gatunku