Pyszniański Potok

Pyszniański Potok
Ilustracja
Pyszniański Potok przecinający szlak na Iwaniacką Przełęcz
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

Tatry Zachodnie

Potok 5 rzędu
Źródło
MiejsceKamienista
Wysokość

11535 m

Współrzędne

49°12′15″N 19°50′31″E/49,204167 19,841944

Ujście
Recypient

Kościeliski Potok

MiejscePolana Smytnia
Współrzędne

49°13′54″N 19°51′28″E/49,231667 19,857778

Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego
Mapa konturowa powiatu tatrzańskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko dolnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „ujście”

Pyszniański Potok – potok uznawany za górny bieg Kościeliskiego Potoku[1] w Tatrach Zachodnich. Przez niektórych autorów nazywany jest po prostu Kościeliskim Potokiem[2]. Wypływa na północnych stokach Kamienistej, na wysokości ok. 1535 m n.p.m.[3] w morenowym źródle o wydajności kilkunastu l/s. Obok głównego, stałego źródła jest także kilka źródeł okresowych. Koryto w górnym biegu ma szerokość około 1,5 m, a spadek wynosi 10,1%. Występują liczne podcięcia linii brzegowej, zerwy i przerzucone nad potokiem pnie drzew. Koryto niemal w całości wyżłobione zostało w materiale akumulacyjnym naniesionym przez lodowce i potok. Jedynie w Młyniskach potok wyżłobił koryto aż do stałych skał krystalicznych przecinając próg skalny. Jego szerokość w tym miejscu zwęża się do 0,5 m. W dolnej części Doliny Pyszniańskiej potok utworzył szeroki kamieniec, w którym tworzy kilka odnóg, a z kamieńców następują liczne wypływy wód. Jego spadek w dolnym biegu maleje, przy ujściu Tomanowego Potoku wynosi już tylko 3,7%. Z moreny bocznej powyżej schroniska PTTK na Hali Ornak następują po prawej stronie potoku wypływy wód zasilające potok. Podobne wypływy morenowe występują również po lewej stronie potoku powodując powstawanie w tym miejscu podmokłości[4]. Potok przepływa przez Dolinę Pyszniańską, następnie łączy się w Dolinie Kościeliskiej w rejonie Polany Smytniej z Tomanowym Potokiem, tworząc od tego miejsca Kościeliski Potok[2].

Głównymi dopływami Pyszniańskiego potoku są: Babi Potok (potok spływający ze żlebu Babie Nogi), potok wypływający spod Siwej Kotlinki, Ornaczański Potok (spływający z Ornaczańskiego Żlebu), Iwanowski Potok (z Dolinki Iwanowskiej) i Dolinczański Potok (wypływający z Dolinki pomiędzy Dolinczańskim Grzbietem i Jaferowym Grzbietem)[5].

Cała zlewnia potoku znajduje się na terenie obszaru ochrony ścisłej „Pyszna, Tomanowa, Pisana”, nie prowadzą przez nią żadne szlaki turystyczne. Jedynie turyści podążający żółtym szlakiem od schroniska PTTK na Hali Ornak na Iwaniacką Przełęcz przekraczają Pyszniański Potok drewnianym mostkiem na dolnym końcu Wielkiej Polany Ornaczańskiej[5].

Widok z Liliowych Turni na Dolinę Pyszniańską, w której płynie Pyszniański Potok

Przypisy

  1. Wykaz wód płynących Polski [dostęp 2015-11-04].
  2. a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  3. Geoportal. Mapa topograficzna 1:10 000 [dostęp 2022-04-02].
  4. Krystyna Wit-Jóźwik, Hydrografia Tatr Zachodnich. Objaśnienia do mapy hydrograficznej „Tatry Zachodnie”'' 1:50 000, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Geografii, 1960.
  5. a b Tatry Polskie. Mapa turystyczna 1:20 000, Piwniczna: Agencja Wydawnictwo „WiT” S.c., 2009, ISBN 83-89580-00-4.

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Lesser Poland Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Dolina Pyszniańska T18.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Liliowych Turni na Dolinę Pyszniańską i Kościeliską
Pyszniański Potok T5.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pyszniański Potok za schroniskiem PTTK na Hali Ornak (przy szlaku na Iwaniacką Przełęcz