Pyton królewski

Pyton królewski
Python regius[1]
(Shaw, 1802)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Rząd

łuskonośne

Podrząd

węże

Infrarząd

Alethinophidia

Rodzina

pytony

Rodzaj

Python

Gatunek

pyton królewski

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
Status iucn3.1 NT pl.svg
Zasięg występowania

Pyton królewski (Python regius) – gatunek węża z rodziny pytonów, jeden z mniejszych przedstawicieli rodziny. Dość często spotykany w hodowlach terraryjnych, również w Polsce. Popularny głównie ze względu na ciekawe ubarwienie, stosunkowo niewielkie rozmiary, względną łatwość hodowli.

Opis
Typowe ubarwienie obejmuje brązowe i ciemnobrązowe plamy upstrzone jasnobrązowymi wzorami. Wzdłuż pyska, od nozdrzy po oko, ciągnie się żółta linia. Spód ciała przeważnie biały (w odcieniu kości słoniowej). Samice większe od samców, ponadto cechują je dłuższe pyski; różnice te nie są widoczne u młodych[3]. Wyhodowano liczne odmiany barwne ok. 7000, między innymi: Mojave, Lesser, Fire, Ghost, Pastel, Albino, Yellow Belly, Phantom, Banana, Spider, Pinstripe, Axanthic, Piebald, Cinnamon, Chocolate, Champagne, Enchi, GHI.
Rozmiary
Długość ciała – osiąga 120 –182 cm długości[4] i masę ciała dorosłego osobnika wynosi od 1 do 6 kg[5].
Biotop
Pytony królewskie występują na terenach głównie nizinnych[5]. Zamieszkują różnorodne środowiska – od trawiastej i zakrzewionej sawanny, przez suchsze i zakrzewione obszary lasów deszczowych po, sporadycznie, obszary podmokłe[6].
Pokarm
Ptaki i gryzonie[6]. W warunkach hodowli terraryjnej zjada głównie myszy, szczury, chomiki, myszoskoczki, młode kurczęta. Osobniki pochodzące z odłowu mogą niekiedy sprawiać pewne trudności z przyjmowaniem pokarmu. Problem ten rzadziej dotyczy węży urodzonych w niewoli. Wśród osobników odłowionych często spotyka się różnego rodzaju infekcje układu pokarmowego.
Zachowanie
Większość czasu za dnia spędzają na ziemi lub w norach. Aktywne są głównie nocą, wtedy też większość czasu spędzają na drzewach, szczególnie samce[6][3]. Gdy czują się zagrożone, zestresowane lub przestraszone zwijają się w kulkę dlatego w USA noszą nazwę Ball Python - czyli pyton kulkowy.
Rozmnażanie
Okres składania jaj przypada zwykle na drugą połowę pory suchej – od lutego do początku kwietnia. Samica składa zwykle 5-6 jaj[5] (ogółem 1–11), które ochrania poprzez zawinięcie się wokół nich. Po około 58–70 dniach[5] lęgną się 25–43 centymetrowe młode o masie 65–203 g[3]. W naturze żyją do 10 lat[6].
Występowanie
Afryka Zachodnia i Środkowa, od Senegalu i Sierra Leone po południowo-wschodni Sudan i północno-zachodnią Ugandę; odnotowany w 19 państwach. Rozmieszczenie jest nieregularne[4][6].
Ochrona
Według IUCN pyton królewski to gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Gatunek chroniony międzynarodową konwencją CITES oraz odpowiednimi przepisami Unii Europejskiej. Według informacji z 2015, gatunek szczególnie zagrożony był wówczas w Beninie, gdzie – zdaniem autorów – należałoby mu nadać status zagrożonego. Występował głównie na obszarach objętych czcią, jako że były lepiej chronione i niedostępne. W latach 2000–2013 osobniki na eksport pochodziły głównie z Beninu, Togo i Ghany; nie wiadomo jednak, ile z nich pochodziło z niewoli, a ile odłowiono na wolności ze względu na fałszowanie danych przez handlarzy[6]. Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody wymaga rejestracji.

Przypisy

  1. Python regius, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Python regius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  3. a b c Alex Graf: Python regius Ball Python, Royal Python. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. University of Michigan, 2011. [dostęp 2017-11-15].
  4. a b Peter Uetz & Jakob Hallermann: Python regius (SHAW, 1802). The Reptile Database. [dostęp 2017-11-15].
  5. a b c d Tamir M. EllisMark A. Chappell. Metabolism, temperature relations, maternal behavior, and reproductive energetics in the ball python (Python regius). „Journal of Comparative Physiology B”. 157 (3), s. 393–402, 1987. 
  6. a b c d e f Christian A. S. Toudonou: Ball python Python regius. [w:] Twenty-eighth meeting of the Animals Committee Tel Aviv (Israel), 30 August-3 September 2015 [on-line]. CITES. [dostęp 2017-11-15].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Ball python lucy.JPG
(c) Mokele z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
My pet ball python - normal phase, probably an import (rescue)
Status iucn3.1 NT pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5