Quonset hut

Baraki typu Quonset hut w Kalifornii (1946)

Quonset hut dzisiaj (Westland, Michigan)

Quonset hut – amerykański lekki, prefabrykowany barak z cynkowanej blachy stalowej o półkolistym kształcie. Konstrukcja była oparta na projekcie baraków typu Nissen hut, wprowadzonych do użycia przez Brytyjczyków w czasie I wojny światowej. Podczas II wojny światowej wyprodukowano setki tysięcy takich baraków, a nadwyżki trafiły na cywilny rynek konsumencki, powodując, że pojęcie „Quonset hut” zaczęło być rozpoznawalne na świecie^[1]. Nazwa wywodzi się od miejsca, gdzie zaczęto budować te baraki, przylądka Quonset na terenie bazy seabees w North Kingstown w stanie Rhode Island. Żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie nazywali je „beczkami śmiechu”.

Historia

Konstrukcje typu quonset hut były produkowane przez szeroką rzeszę indywidualnych wykonawców w wielu krajach świata, ale pierwsze powstały w roku 1941, gdy United States Navy zgłosiła zapotrzebowanie na lekki barak wielorakiego zastosowania, który mógłby być przetransportowany w dowolne miejsce i zmontowany bez specjalnych umiejętności. US Navy podpisała kontrakt z firmą George A. Fuller Construction Company, a ta dostarczyła pierwsze egzemplarze w ciągu 60 dni od zawarcia umowy.

Pierwotny projekt to rama stalowa o wymiarach 5 × 11 × 2,4 m kryta cynkowaną blachą. Na obu końcach znajdowały się ścianki ze sklejki z drzwiami i oknami. Od wewnątrz ściany były uszczelnione i wyłożone płytami wiórowymi; podłoga była drewniana. Barak można było postawić na podłożu betonowym, utwardzonym, względnie też bezpośrednio na ziemi (wymogiem było splantowanie i wyrównanie powierzchni gruntu, by konstrukcja nie ulegała deformacji, tym samym zapobiegało to powstawaniu nieszczelności). Pierwsze egzemplarze zostały wykonane ze stali niskiej jakości, ale już wkrótce zamówiono konstrukcje odporne na rdzewienie, a na pacyficznym teatrze działań Stany Zjednoczone wykorzystywały tzw. „Pacific huts”, baraki o identycznym kształcie, ale zbudowane z drewna świerkowego^[2]. Wadami tych konstrukcji była ich mała odporność na takie zjawiska atmosferyczne jak tajfuny i cyklony. Żołnierze użytkujący baraki narzekali na rdzę, która jednak pokonywała cynkowaną blachę, szczególnie w regionach o wysokiej wilgotności powietrza i częstych opadach, ale przede wszystkim na wysoką temperaturę, jaka panowała we wnętrzach mocno nasłonecznionych baraków^[3].

Najczęściej spotykany quonset hut miał rozmiary 6 × 15 × 3 m z użyteczną powierzchnią podłogi 67 m² i czasami 1,2-metrowe zadaszenie dla osłonięcia otworów drzwiowych przed deszczem i wiatrem. Budowano też większe (12 × 30 m) baraki magazynowe. Konstrukcje te znajdowały różnorodne zastosowania: koszary, biura, szpitale z izolatkami i gabinetami dentystycznymi, piekarnie, a nawet latryny^[4].

Podczas wojny wyprodukowano od 150 do 170 tysięcy takich lub podobnych konstrukcji. Gdy działania wojenne zostały zakończone, amerykańskie siły zbrojne wystawiły nadwyżki quonset huts na sprzedaż^[5]. W Stanach Zjednoczonych do dziś można zobaczyć wiele z nich. Prócz tych, które wykorzystywane są w celach gospodarczych, często są częścią wystaw w muzeach wojskowych i innych miejscach upamiętniających II wojnę światową. Są również użytkowane w amerykańskich bazach wojskowych w Korei Południowej i na Hawajach. Po wojnie wykorzystywano je w USA jako tymczasowe budynki mieszkalne, jak na przykład osiedle „Rodger Young Village” w Los Angeles. Studio B wytwórni filmowej Columbia Records w Nashville było nazywane „The Quonset Hut”, podobnie jak „Quonset Village” kampusu Michigan State University w East Lansing w Michigan^[6].

W wielu odmianach quonset hut użytkowane były inne szkielety i pokrycia niż z cynkowanej stali^[7].

Przypisy

Bibliografia

• Alexander Newman: Metal Building Systems: Design and Specifications. New York: McGraw-Hill Education, 2004. ISBN 0-0714-0201-2.

Linki zewnętrzne

• Quonset Huts at Guampedia, Guam's Online Encyclopedia
• Quonset Huts w Briny Breezes, Floryda. briny-breezes.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-01)].
• Quonset Hut. quonsethut.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-19)].
• Quonset Huts na lotnisku Arlington, VA