Róża Branicka

Róża Branicka
Róża z Potockich Branicka
Ilustracja
Portret Róży Branickiej pędzla Ary Scheffera
Rodzina

Potoccy herbu Pilawa

Data i miejsce urodzenia

1780
Tulczyn

Data i miejsce śmierci

20 października 1862
Paryż

Ojciec

Stanisław Szczęsny Potocki

Matka

Józefina Amalia Potocka

Mąż

Antoni Potocki
Władysław Grzegorz Branicki

Dzieci

Ksawery Branicki
Eliza Branicka
Aleksander Branicki
Zofia Katarzyna Odescalchi
Konstanty Branicki
Katarzyna Branicka
Władysław Michał Branicki

Róża Branicka, de domo Potocka, primo voto Potocka (ur. 1780 w Tulczynie, zm. 20 października 1862 w Paryżu) – polska arystokratka, artystka amatorka.

Życiorys

Urodziła się w 1780 roku w Tulczynie w rodzinie Stanisława Szczęsnego Potockiego i Józefiny Amalii z Mniszchów[1].

Jej pierwsze małżeństwo – z Antonim Potockim, z którym miała córkę – zakończyło się rozwodem w 1812 roku[2]. Wyszła później za mąż za Władysława Grzegorza Branickiego, z którym miała siedmioro dzieci[1]: Ksawerego, Elżbietę, Aleksandra, Zofię, Konstantego, Katarzynę i Władysława. Matka Branickiego była przeciwna małżeństwu i odmawiała spotkania z Różą do 1831 roku. Po śmierci Branickiego, Róża wyjechała do Francji[2]. W 1849 roku kupiła dla syna Ksawerego zamek[2][3] i połowę nieruchomości w Montrésor, a także 2300 hektarów okolicznej ziemi[3]. Na zamku zgromadzono liczne poloniki[2]. W miejscowości Branicka ufundowała szkołę[2].

Amatorsko zajmowała się rysunkiem i akwarelą[2]. W dzieciństwie prawdopodobnie brała udział w rodzinnym wyszywaniu chorągwi, które zostały przekazane Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu podczas jego odwiedzin w Tulczynie, gdy wracał ze spotkania z Katarzyną II[2]. W zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie znajdują się dwa portrety, które Branicka wykonała techniką akwarelową[1]: Portret Zofii Żółtowskiej (29 x 21,6 cm) oraz Portret Bernarda Potockiego (30,2 x 22,6 cm)[2]. W muzeum znajduje się także portret Branickiej pędzla Ary Scheffera[4]. Jej córki Elżbieta, Zofia i Katarzyna również zostały artystkami amatorkami[1].

Branicka pojawiała się w listach Zygmunta Krasińskiego, którego była teściową, pod pseudonimem „Fregata”[2].

Zmarła 20 października 1862 w Paryżu[1]. Początkowo jej szczątki spoczęły na cmentarzu w Montrésor, po czym zostały przeniesione do Krzeszowic[2].

Galeria

  • Portret Andrzeja Bernarda Potockiego, Muzeum Narodowe w Warszawie

    Portret Andrzeja Bernarda Potockiego, Muzeum Narodowe w Warszawie

  • Portret córki

    Portret córki

  • Spotkanie na drodze

    Spotkanie na drodze

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Aleksandra Bernatowicz, Potocka Róża, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r.). Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 7, Instytut Sztuki PAN, 1971, s. 439.
  2. ↑ a b c d e f g h i j Krzysztof Załęski, Róża Branicka, [w:] Artystki polskie. Katalog wystawy, Agnieszka Morawińska (red.), Muzeum Narodowe w Warszawie, 1991, s. 122.
  3. ↑ a b Iwona M. Dacka-Górzyńska, Sławomir Górzyński, Piotr Ugniewski, Polacy pochowani na cmentarzu w Montrésor. Les Polonais enterrés au cimetiere de Montrésor, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa, 2008, s. 9, ISBN 978-83-924311-3-8.
  4. ↑ Portret Róży Branickiej, Muzeum Narodowe w Warszawie – Zbiory Cyfrowe [dostęp 2021-03-14].

Media użyte na tej stronie