Róża rdzawa

Róża rdzawa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządróżowce
Rodzinaróżowate
Rodzajróża
Gatunekróża rdzawa
Nazwa systematyczna
Rosa rubiginosa L.
Mant. pl. 2:564. 1771
Synonimy
  • Rosa eglanteria L.[3]
Pokrój

Róża rdzawa, róża szkocka (Rosa rubiginosa L.) – gatunek krzewu należący do rodziny różowatych. Pochodzi z Europy i Bliskiego Wschodu (Iran, Irak, Turcja), rozprzestrzenił się także w Australii i Nowej Zelandii, Ameryce Północnej, a nawet w Ameryce Południowej i Afryce[3]. Występuje również w Polsce i jest dość pospolity.

Morfologia

Pokrój
Krzew wysokości do około 2 (3) m, rośnie wolno i ma pokrój zwarty[4].
Łodyga
Pokryta kolcami. Kolce szare, hakowato zgięte, gęste; pędy krótkie. Oprócz nich występują także drobne igiełki i szczecinki[4].
Liście
Nieparzysto-pierzaste, zwykle 7-listkowe. Listki małe, szerokojajowate z zaokrągloną nasadą, błyszczące, ciemnozielone, mają na dolnej stronie gruczołkowate włoski wydzielające zapach jabłecznika. Są drobne, z obu stron zielone i nagie, lub rzadko owłosione. Brzegi listków podwójnie ząbkowane, ząbki szerokie i ogruczolone[5].
Kwiaty
Pojedyncze, lub zebrane w wielokwiatowe kwiatostany. Szypułki pokryte gruczołkami na trzoneczkach, często także szczecinkami. Kwiaty pięciopłatkowe, ciemnoróżowe, pojedyncze, osadzone są po jednym lub po 3 do 5 krótkich szypułkach. Działki kielicha pierzaste, po przekwitnieniu wzniesione do góry albo odstające na bok. Szyjki słupka gęsto owłosione, płatki korony drobne[4].
Owoce
Jajowate, małe, czerwone owoce (tzw. owoce zbiorowe).

Biologia i ekologia

Rozwój
Nanofanerofit. Kwitnie w czerwcu. Owoce dojrzewają we wrześniu.
Siedlisko
Skraje lasów, zarośla, miedze, zbocza. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Berberidion i Ass. Pruno-Ligustretum[6].
Zmienność
Tworzy mieszańce z r. drobnokwiatową, r. dziką, r. francuską, r. gęstokolczastą, r. girlandową, r. polną, r. siną, r. zapoznaną[5]. Z krzyżówek z tym gatunkiem otrzymano odmiany:'Amy Robsart', 'Magnificat', 'Hebe's Lip'.
Odporność
Wśród występujących w Polsce pospolitych gatunków róż róża rdzawa charakteryzuje się największą odpornością na chorobę rdza róży[7].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
  4. a b c Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  5. a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  7. Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia, t. 2. Choroby roślin uprawnych, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2011, ISBN 978-83-09-01077-7.

Media użyte na tej stronie

292 Rosa rubiginosa.jpg

Rosa rubiginosa L.

Original Description
Luktnypon, Rosa rubiginosa L.
Rosa rubiginosa leaf (05).jpg
Autor: Marie PORTAS, Licencja: CC BY-SA 2.0 fr
Rosa rubiginosa
Rosa rubiginosa sl18.jpg
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Flower

Taxonym: Rosa rubiginosa ss Fischer et al. EfÖLS 2008 ISBN 978-3-85474-187-9
Location: Kogelberg southeast of Erdberg, district Mistelbach, Lower Austria - ca. 230 m a.s.l.

Habitat: semi-dry grassland
Rosa rubiginosa leaf (07).jpg
Autor: Marie PORTAS, Licencja: CC BY-SA 2.0 fr
Rosa rubiginosa
Rosa rubiginosa fruit (02).jpg
Autor: Marie PORTAS, Licencja: CC BY-SA 2.0 fr
Rosa rubiginosa
Rosa rubiginosa kz5.jpg
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rosa rubiginosa on Lake Hawea, Otago (New Zealand)