Różanecznik alpejski
 Różanecznik alpejski w swoim naturalnym środowisku | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | różanecznik alpejski |
| Nazwa systematyczna | |
| Rhododendron ferrugineum L. Sp. pl. 1:392. 1753 | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 | |
Różanecznik alpejski (Rhododendron ferrugineum) – gatunek krzewu, należący do rodziny wrzosowatych. Pochodzi z Europy Środkowej, z Pirenejów i Alp[4]. Zasiedla tam lasy górskie w górnej granicy ich pionowego zasięgu. Jest uprawiany jako roślina ozdobna od 1739[4]. W Polsce rośnie w Karkonoszach na jednym stanowisku – w Sowiej Dolinie w jarze Płóknica w liczbie ok. 30 okazów. Badania genetyczne dowiodły, że stanowisko karkonoskie wzmiankowane już w 1600, jest naturalne[5][6].
Morfologia
- Pokrój
- Mały krzew, o wysokości nie przekraczającej 40 cm.
- Liście
- Eliptyczne, zimozielone, skórzaste liście o kolorze intensywnej zieleni. Liście są bardzo duże w stosunku do niewielkich rozmiarów rośliny.
- Kwiaty
- Wyrastają na długich szypułkach w kwiatostanach na szczytach pędów, ponad liście. Mają różowoczerwony kolor, są piękne i duże. Zapylane są przez owady.
Uprawa
- Wymagania
- W Polsce jest całkowicie mrozoodporny (strefy mrozoodporności 4-9), znosi bez szwanku najcięższe u nas mrozy, pod warunkiem, że na jesieni został dobrze nawodniony[4]. Lubi miejsca półcieniste, o stałej wilgotności podłoża. Podłoże powinno być żyzne, próchniczne, o kwaśnym odczynie (pH 4– 5). Takie podłoże można otrzymać poprzez dodanie do dobrej ziemi ogrodniczej kwaśnego torfu, zmielonej kory lub przegnitego igliwia. Źle toleruje silne wiatry, (powodujące zwiększoną transpirację), dlatego powinien rosnąć na zasłoniętym stanowisku. Doskonale prezentuje się na tle iglaków.
- Sposób uprawy
- Sadzi się go tylko wraz z bryłą korzeniową. W utrzymaniu wilgoci pomaga ściółkowanie podłoża. Łatwo można przesadzać nawet duże różaneczniki (oczywiście wraz z bryłą korzeniową), gdyż mają zwartą, niedużą bryłę korzeniową. Należy systematycznie nawozić od maja do sierpnia, ale niedużymi dawkami nawozów, gdyż jest wrażliwy na zasolenie gleby, lub stosować nawozy o przedłużonym działaniu. Koniecznie należy stosować nawozy kwaśne (siarczan amonu, siarczan potasu), a najlepiej specjalne mieszanki nawozów do rododendronów. Nie należy wapnować. Aby rośliny obficie kwitnęły na następny rok, należy po przekwitnięciu ściąć całe kwiatostany, gdyż stają się nieładne, a ponadto wyczerpują nadmiernie roślinę. Nie wymaga żadnego cięcia, należy tylko usuwać uschnięte liście i obumarłe pędy.
Legendy
Legenda mówi, że różanecznik alpejski uratował życie hrabiego Fritza von Oheimba[7]. Przebywając na leczeniu sanatoryjnym w Szwajcarii lubił spacerować po Alpach. Pewnego razu spadł z niemal pionowej ściany na zarośla różanecznika alpejskiego, które zamortyzowały upadek. Od tego czasu pokochał różaneczniki i zaczął je uprawiać w swoim ogrodzie w Wojsławicach. Kazał się po śmierci pochować w tym ogrodzie, wśród różaneczników i innych roślin ozdobnych[7].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-13] (ang.).
- ↑ Rhododendron ferrugineum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b c Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ Tomasz Suchan, Marek Malicki, Michał Ronikier. Relict populations and Central European glacial refugia: The case of Rhododendron ferrugineum (Ericaceae). „Journal of Biogeography”. 46, 2, s. 392-404, 2019. DOI: 10.1111/jbi.13512.
- ↑ Botaniczne odkrycie w Karkonoszach. Uniwersytet Wrocławski. [dostęp 2019-09-06].
- ↑ a b Arboretum w Wojsławicach. [dostęp 2010-09-05].
Media użyte na tej stronie