Różanecznik japoński

Różanecznik japoński

(c) Selso z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 2.5 Uprawiana odmiana azalii japońskiej
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	wrzosowce
Rodzina	wrzosowate
Rodzaj	różanecznik
Gatunek	różanecznik japoński
Nazwa systematyczna
Rhododendron molle (Blume) G. Don subsp. japonicum (A. Gray) Kron Edinburgh J. Bot. 50:279. 1993
Synonimy
Azalea japonica A. Gray Azalea sinensis Lodd. et al. Rhododendron japonicum (A. Gray) J. V. Suringar[3]

Różanecznik japoński, azalia japońska (Rhododendron molle (Blume) G. Don subsp. japonicum (A. Gray) Kron) – podgatunek różanecznika Rhododendron molle. Pochodzi z Japonii z wysp Honsiu, Kiusiu, Sikoku i południowe Hokkaido^[3]. Do Europy został przywieziony w połowie XIX wieku. Jest uprawiany jako roślina ozdobna. Obok różanecznika żółtego, jakuszimańskiego i różanecznika katawbijskiego jest podstawowym gatunkiem, z którego wyhodowano dużą liczbę odmian ozdobnych różaneczników.

Występujące u nas rośliny ozdobne o nazwie azalia japońska to jednak nie jest forma typowa. Wspólną nazwą azalia japońska określa się nie tylko ten gatunek, ale grupę kilku gatunków i mieszańców międzygatunkowych. Ich wspólną cechą jest to, że ich liście opadają na zimę. W ogrodnictwie nazwą różanecznik określa się gatunki i mieszańce rodzaju Rhododendron o zimozielonych liściach.

Morfologia

Pokrój

Niski, szeroko rozpostarty krzew. Stare rośliny osiągają szerokość większą od wysokości. Rośnie powoli. Uprawiane odmiany azalii dorastają do 2 m.

Liście

Gatunek o liściach opadających na zimę. Liście o eliptycznym kształcie, drobne, błyszczące i z wierzchu delikatnie owłosione.

Kwiaty

Kwitnie niezwykle obficie, tak, że kwiaty całkowicie pokrywają krzew. Kwitnie w maju, przed rozwojem liści, co dodatkowo potęguje efekt. Kwiaty wyrastają w kwiatostanach po 5 – 10 sztuk. Mają kształt szerokodzwonkowaty. Właściwy gatunek ma kwiaty o kolorze pomarańczowoczerwonym. Wyhodowano dużą liczbę odmian o kolorze od białego poprzez żółty, pomarańczowy do fioletowego.

Uprawa

• Wymagania: uprawiane odmiany azalii japońskiej potrzebują żyznej, próchnicznej i stale wilgotnej gleby o kwaśnym odczynie. Są odporne na mróz. Źle tolerują silne wiatry, powinny rosnąć na zasłoniętym stanowisku. Najlepiej rosną na słonecznym lub półcienistym miejscu.
• Sposób uprawy: azalie należy sadzić wraz z bryłą korzeniową. Odpowiednie dla nich podłoże można otrzymać poprzez dodanie do ziemi ogrodniczej kwaśnego torfu, zmielonej kory lub przegnitego igliwia. Azalie należy sadzić w miejscu słonecznym, najlepiej grupami. Doskonale prezentują się na tle iglaków. Rośliny te przez cały rok wymagają wilgotnego podłoża, źle tolerują suszę. W utrzymaniu wilgoci pomaga ściółkowanie podłoża wokół nich. Łatwo można przesadzać nawet duże różaneczniki (oczywiście wraz z bryłą korzeniową), gdyż mają zwartą, niedużą bryłę korzeniową. Należy je systematycznie nawozić od maja do sierpnia, lecz niedużymi dawkami, gdyż są wrażliwe na zasolenie gleby. Można też stosować nawozy o przedłużonym działaniu. Konieczne jest stosowanie nawozów kwaśnych (siarczan amonu, siarczan potasu), najlepiej specjalnych mieszanek nawozów do rododendronów. Nie należy wapnować. Aby rośliny obficie kwitły w następnym roku, należy po przekwitnięciu ściąć całe kwiatostany, gdyż wyczerpują nadmiernie roślinę. Nie wymagają żadnego cięcia, należy tylko usuwać uschnięte liście i obumarłe pędy.

Odmiana wielkokwiatowa

Choroby i szkodniki

• Plamistość liści różanecznika. Na liściach powstają duże, nieregularne brązowe plamy. Chorobę zwalcza się opryskiwaniem fungicydami.
• Fytoftoroza różanecznika – choroba spowodowana przez lęgniowce rozprzestrzeniające się w glebie glebę i atakujące korzenie. Liście brązowieją i łódeczkowato zwijają się. Choroba rozprzestrzenia się na całą roślinę doprowadzając do jej obumarcia. Jest nieuleczalna. Porażoną roślinę należy wykopać i spalić.
• Zaraza wierzchołków pędów różanecznika spowodowana przez grzyba Phytophthora ramorum. Najpierw zaczynają brunatnieć wierzchołki pędów, potem choroba rozszerza się w dół. Powoduje opadanie liści i obumieranie rośliny. Zwalczanie polega na wycinaniu porażonych liści i pędów, a następnie opryskiwaniu całej rośliny odpowiednimi preparatami grzybobójczymi.
• Zgorzel kwiatów różanecznika wywołana przez grzyba Ovulinia azaleae. Na kwiatach pojawiają się przezroczyste i kleiste plamy, a w ich obrębie czarne punkciki (sklerocja). W przypadku pojawienia się tej choroby należy w następnym roku wiosną różaneczniki profilaktycznie opryskiwać fungicydami
• Mączniak prawdziwy azalii – na liściu powstaje biały nalot spowodowany przez grzyby. Jedną z cech charakterystycznych jest również nierozwijanie się, bądź zniekształcenie kwiatostanów. Zwalczanie polega na opryskaniu rośliny odpowiednimi fungicydami
• Zamieranie pąków różanecznika. Pąki brązowieją i zamierają. Choroba nie przenosi się na liście. Porażone pąki należy usuwać, a sekator i ranę dezynfekować
• Kibitnik azaliaczek (Catotilia azaleella) – szkodnik wygryzający liście z dolnej strony, lub powodujący ich minowanie. Zwalcza się go łatwo środkami owadobójczymi.
• Mączlik różanecznikowy – liście są lepkie i żółkną. Przyczyną jest owad, którego larwy żerując na dolnej powierzchni liścia wydzielają lepką spadź. Zwalcza się je poprzez dwukrotne opryskiwanie preparatem Talstar z dodatkiem preparatu Provado lub Applaud.

Przypisy

Bibliografia

• Miłowit Boguszewicz, Piotr Banaszczak: Katalog roślin II : drzewa, krzewy, byliny polecane przez Związek Szkółkarzy Polskich. Warszawa: Agencja Promocji Zieleni. Związek Szkółkarzy Polskich, 2003. ISBN 83-912272-3-5.
• Maciej Mynett, Magdalena Tomżyńska: Krzewy i drzewa ozdobne. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 1999. ISBN 83-7073-188-0.
• Choroby rododendronów. [dostęp 2009-02-14].