Różanystok

Różanystok
wieś
Ilustracja
Sanktuarium maryjne
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

sokólski

Gmina

Dąbrowa Białostocka

Liczba ludności (2011)

364[1][2]

Strefa numeracyjna

85

Kod pocztowy

16-200[3]

Tablice rejestracyjne

BSK

SIMC

0026778[4]

Położenie na mapie gminy Dąbrowa Białostocka
Mapa konturowa gminy Dąbrowa Białostocka, po prawej znajduje się punkt z opisem „Różanystok”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Różanystok”
Położenie na mapie powiatu sokólskiego
Mapa konturowa powiatu sokólskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Różanystok”
Ziemia53°38′09″N 23°24′16″E/53,635833 23,404444

Różanystok – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Dąbrowa Białostocka[4][5], dawniej zwana Krzywym Stokiem.

Wieś duchowna położona była w końcu XVIII wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Położenie

Wieś położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 670 biegnącej z Osowca-Twierdzy przez Suchowolę (DK8), Różanystok do granicy państwa (ok. 13 km) z Białorusią w Chworościanach tzw. Trakt carski.

Historia

W latach 80. XVI wieku został tutaj założony folwark dworsko-ogrodowy przez spadkobierców kawalkatora Zygmunta Augusta Scipiona del Campo. W połowie XVII wieku Krzywy Stok stał się własnością Szczęsnego Tyszkiewicza (potomka Świdrygiełły), stolnika derpskiego i powiatowego rotmistrza grodzieńskiego pospolitego ruszenia. Szczęsny i jego żona Eufrozyna byli kolatorami w roku 1661 drewnianego kościoła w ich posiadłościach. W 1663 roku do wsi przybyli z Sejn oo. dominikanie i na prośbę rodziny Tyszkiewiczów stali się opiekunami cudownego obrazu. Kult Matki Bożej oraz otrzymywane przez wiernych łaski spowodowały zmianę nazwy miejscowości w roku 1663 z Krzywego Stoku na Różanystok[7].

Zabytki

Zespół klasztorny dominikanów i klasztoru prawosławnego[8]:

  • Późnobarokowy kościół pw. Ofiarowania NMP, słynący z cudownego obrazu Matki Bożej z Dzieciątkiem na ręku, zbudowany w latach 1759–1785. Obraz został koronowany przez ks. Kardynała Franciszka Macharskiego z Krakowa w dniu 28 czerwca 1981 roku, a współkoronatorem był ks. bp Edward Kisiel z Białegostoku. W dniu 30 sierpnia 1987 roku kościołowi Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny nadano tytuł Bazyliki Mniejszej. Wpisany do rejestru zabytków pod nr rej. A-51 z 19.09.1964.
Willa „Zielona Dacza”
Zielona willa obecnie
Salezjański ośrodek wychowawczy, dawniej internat żeński zwany Drapieżnikiem
  • Dawny klasztor, obecnie internat, zbudowany w latach 1759–1794, przebudowa XX w., nr rej. zabytków 182 (188) z 19.09.1964.
  • klasztor prawosławny, obecnie zespół szkół rolniczych:
    • cerkiew, XIX/XX w., nr rej. zabytków 741 z 16.04.1991,
    • klasztor żeński, tzw. Drapieżnik, k. XIX w., nr rej. zabytków 812 z 22.03.1997.

W sąsiedztwie sanktuarium, znajduje się willa „Zielona Dacza”, drewniana, k. XIX w., nr rej. zabytków 827 z 25.04.1997, obecnie od 2002 r. własność prywatna.

Przypisy

  1. ↑ Wieś Różanystok w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-10-13] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1088 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 87.
  7. ↑ Aneta Kułak. Zespół ołtarzowy w kościele parafialnym w Różanymstoku – historia i ikonografia. „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego”. 2004 z. 10, s. 159–160. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Białymstoku. ISSN 1509-071X. 
  8. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022.

Linki zewnętrzne

Gmina Dąbrowa Białostocka
Miasto
Wsie
Kolonie/osady
Części miejscowości
Inne

POL Dąbrowa Białostocka COA.svg

Media użyte na tej stronie

Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Powiat sokólski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu sokólskiego, Polska
Dąbrowa Białostocka (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Dąbrowa Białostocka, Polska
Rozanystok widok z drogi.jpg
Autor: Polimerek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ten plik powstał przy wsparciu finansowym Wikimedia Polska, w ramach realizacji Uchwały Zarządu nr UZ 2009-23. (Zgłoś swój projekt!)
Zielona willa rozanystok.jpg
Willa "Zielona Dacza" Różanystok
Drapieżnik różanystok.jpg
Salezjański ośrodek wychowawczy, dawniej internat żeński (zwany "Drapieżnikiem") w zespole klasztoru prawosławnego
Distinctive emblem for cultural property.svg Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków województwa podlaskiego pod numerem 812 22.03.1997.
Zielona Willa w Różanymstoku.JPG
Autor: Andrzej Gondek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Drewniana willa "Zielona Dacza" w Różanymstoku, pocz. XX w.