Rów Powsinkowy

Rów Powsinkowy
Rów Powsiński, Kanał Powsiński
Ilustracja
Widok w kierunku północnym. W tle budowa Południowej Obwodnicy Warszawy (droga ekspresowa s2) oraz kominy Elektrociepłowni Siekierki
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

Warszawa

Rów wodny
Długość6,82 km
Powierzchnia zlewni

14,0186 km²

Ident. PRNG

109534

Źródło
MiejsceBielawa
Współrzędne

52°06′40″N 21°08′56″E/52,111111 21,148889

Ujście
Recypient

Jezioro Powsinkowskie

MiejsceJezioro Powsinkowskie
Współrzędne

52°09′15″N 21°06′12″E/52,154167 21,103333

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Rów Powsinkowy[1] (inne nazwy: Rów Powsiński[1][2], Kanał Powsiński[1][2]) – rów wodny na terenie Warszawy, dzielnicy Wilanów i gminy Konstancin-Jeziorna.

Położenie i charakterystyka

Rów przebiega przez teren gminy Konstancin Jeziorna, a także stołecznej dzielnicy Wilanów – obszary MSI: Powsin i Powsinek[3]. Leży w zlewni rzeki Wilanówki, uchodzi do Jeziora Powsinkowskiego[2]. Według państwowego rejestru nazw geograficznych początek rowu położony jest w rejonie ulicy Wspólnej w Bielawie, na terenie bezimiennego stawu, a ujście do Jeziora Powsinkowskiego zlokalizowane jest na południu zbiornika wodnego, przy jego wschodniej odnodze[1][4][3].

Rów płynie głównie w kierunkach północnym i północno-zachodnim. Przepływa przez Jezioro Lisowskie oraz Jezioro pod Morgami[2]. Jego wody mają także połączenie z Wilanówką poprzez Kanał Latoszki[2]. Na obszarze zlewni położone są również jeziora Torfowiska, Struga, Jeziorko Bielawskie Dolne i Jeziorko Bielawskie Górne[5][2]. Ciek przecina ulicę Okrzewską w Bielawie i Rosochatą w Wilanowie[3]. Na ostatnim odcinku krzyżuje się z trasą Południowej Obwodnicy Warszawy (droga ekspresowa S2), na której zaprojektowano przepust. Dodatkowo zaplanowano przebudowę rowu w taki sposób, aby przecinał on nasyp trasy pod kątem prostym, a jego dopływy uchodziły przed przepustem[2].

Przebiega głównie przez łąki, bagna i tereny rolnicze, a także obszary zabudowy jednorodzinnej[2]. Jego dopływami są: rozbudowana sieć rowów oznaczonych literą „P” m.in. P–5 i P–21 (bezpośrednie dopływy) oraz Rów V (dopływ Jeziora Lisowskiego), który również posiada sieć dopływów[2].

Długość rowu wynosi 6,82 km i zaliczany jest on do urządzeń melioracji podstawowych Warszawy[6]. Według innego źródła długość wynosi ok. 7 km, z czego 5 km przebiega przez Warszawę[2]. Szerokość dna kanału wynosi 1,4 m, a głębokość 2 m[6]. Całkowita powierzchnia zlewni to 14,0186 km²[7].

Ciek pełni funkcje retencyjne – odwadnia ok. ⅓ powierzchni dzielnicy Wilanów[2], a także nawadniającą łąki i użytki rolne. Jego pierwotna funkcja traci na znaczeniu w wyniku postępującej urbanizacji. W związku z tym oraz wysokim poziomem wód gruntowych (ok. 0,5 m poniżej gruntu) występuje ryzyko podtopień domów[2]. W 2010 roku teren zlewni rowu objęty był dużą powodzią[8].

Przyroda

Rów i część jego dopływów przepływa przez Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu, utworzony rozporządzeniem Wojewody Warszawskiego z dnia 29 sierpnia 1997 r. w sprawie utworzenia obszaru chronionego krajobrazu na terenie województwa warszawskiego[9]. W okolicach cieku ustanowiono w 2002 roku użytki ekologiczne „Powsinek” o powierzchni 2,8518 ha i „Powsin” o powierzchni 1,6596 ha w celu ochrony siedlisk motyla modraszka telejusa oraz mrówek z rodzaju Myrmica na łąkach zmienno-wilgotnych[10][11][12].

Wśród znajdujących się w okolicach łąk występują zarówno Arrhenatheretalia, jak i Molinion caeruleae. Spotyka się tam takie gatunki roślin jak: bodziszek błotny, tojeść pospolita, krwawnica pospolita, przetacznik długolistny, krwiściąg lekarski, rutewka żółta, rutewka wąskolistna, stokłosa żytnia, groszek bulwiasty, ślaz zygmarek, czy mikołajek płaskolistny[13]. W 2004 roku stwierdzono bytowanie gatunków ptaków: bączek, czernica, czajka zwyczajna, rybitwa rzeczna, rybitwa białowąsa, rybitwa czarna, pliszka siwa, strumieniówka, kruk zwyczajny i dziwonia zwyczajna[14]. Ponadto, w późniejszym okresie zaobserwowano ptaki należące do gatunków: kukułka, trznadel, grzywacz, zaganiacz, kapturka, skowronek, pliszka żółta, mazurek, potrzos i sroka[13].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2022, identyfikator PRNG: 109534
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l Łukasz Szkudlarek, Analiza powierzchniowa zlewni. Charakterystyka i ocena funkcjonowania układu hydrograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem systemów melioracyjnych na obszarze m.st. Warszawy wraz z zaleceniami do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy i planów miejscowych, 2015, s. 11–12, 83–85 [dostęp 2020-08-04] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-22].
  3. ↑ a b c geoportal.gov.pl. [dostęp 2020-08-04].
  4. ↑ Zdzisław Biernacki: IV. Geomorfologia i wody powierzchniowe. W: Wisła w Warszawie. Warszawa: Biuro Zarządu m.st. Warszawy, Wydział Planowania Przestrzennego i Architektury, Opracowanie graficzne, druk i oprawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2000, s. 22–70. ISBN 83-907333-7-4. [dostęp 2020-08-04].
  5. ↑ Zdzisław Biernacki, Pasmo nadwiślańskie wraz ze skarpą warszawską. Hydrografia. Skala 1:70 000, Witold Pietrusiewicz (red.), grudzień 2000 [dostęp 2020-08-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-07].
  6. ↑ a b Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Program Ochrony Środowiska dla Miasta Stołecznego Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r., Warszawa, listopad 2009, s. 20, 36 [dostęp 2020-08-04] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-18].
  7. ↑ Łukasz Szkudlarek, Analizy ogólne. Charakterystyka i ocena funkcjonowania układu hydrograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem systemów melioracyjnych na obszarze m.st. Warszawy wraz z zaleceniami do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy i planów miejscowych, 2015, s. 5 [dostęp 2021-01-02] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-24].
  8. ↑ Instytut Meteorologi i Gospodarki Wodnej, Raport z wstępnej oceny ryzyka powodziowego, grudzień 2011, s. 35 [dostęp 2020-08-04].
  9. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawski obszar chronionego krajobrazu [dostęp 2020-08-04].
  10. ↑ Urząd Dzielnicy Wilanów m.st. Warszawy, Formy ochrony przyrody, 5 maja 2011 [dostęp 2020-08-04].
  11. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Użytek ekologiczny Powsinek - użytek 622 [dostęp 2020-08-04].
  12. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Użytek ekologiczny Powsin - użytek 621 [dostęp 2020-08-04].
  13. ↑ a b Andrzej Berliński i inni, Opracowanie stadium projektu budowlanego budowy Południowej Obwodnicy Warszawy na odcinku od węzła „Puławska” do węzła „Lubelska” (długość ok. 19.5 km) – Koncepcja Programowa. Odcinek „B” od km 5+050,00 do km 11+500,00, luty 2014, s. 7, 17–20 [dostęp 2020-08-04].
  14. ↑ Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy – Załącznik nr II.7 (pol.). Biuro Naczelnego Architekta Miasta, 2004. [dostęp 2020-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu].

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
RowPowsinkowy.jpg
Autor: Emptywords, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rów Powsinkowy w Powsinku, w Warszawie, widok w kierunku północnym. W tle budowa Południowej Obwodnicy Warszawy (droga ekspresowa s2)