Równia (województwo podkarpackie)

Artykuł

49°24'22"N 22°35'20"E

- błąd

39 m

WD

49°26'N, 22°39'E

- błąd

19361 m

Odległość

1506 m

Równia
wieś
Ilustracja
Zabytkowa cerkiew Opieki Matki Bożej
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

bieszczadzki

Gmina

Ustrzyki Dolne

Liczba ludności (2011)

607[1][2]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-700[3]

Tablice rejestracyjne

RBI

SIMC

0361703[4]

Położenie na mapie gminy Ustrzyki Dolne
Mapa konturowa gminy Ustrzyki Dolne, na dole znajduje się punkt z opisem „Równia”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Równia”
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego
Mapa konturowa powiatu bieszczadzkiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Równia”
Ziemia49°24′22″N 22°35′20″E/49,406111 22,588889

Równiawieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne[4][5]. Leży w dolinie potoku Równia dopływu Strwiąża.

Historia

W 1541 r. Równię lokował w dobrach sobieńskich starosta przemyski Piotr Kmita Sobieński.

W 1672 r. – podczas ostatniego najazdu czambułów tatarskich Nuradyn-Soltana na Ustrzyki ordyńcy ograbili i spalili wieś, a mieszkańców uprowadzili na wschód do niewoli.

W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej Równia był Franciszek Polanowski[6].

29 września 1939 Równia została zajęta przez Armię Czerwoną, a 29 czerwca 1941 r. przez oddziały słowackie Rýchla skupina.

Po 29 czerwca 1941 r. wieś znalazła się pod okupacją niemiecką. W czasie wojny działały tu oddziały partyzantki AK OP-23 "KN-23".

We wrześniu 1944 roku, po walkach z Niemcami, wkroczyły oddziały sowieckie, aresztujące polskich partyzantów oraz przeprowadzające wywózki na Syberię. Po II wojnie światowej miejscowość znalazła się w ZSRR i wtedy rozebrano zabytkowy dwór z XVII w.

W czerwcu 1946 roku wysiedlano Polaków, a następnie wywieziono pociągiem towarowym do Polski. Od lipca 1944 do 15 lutego 1951 wieś pozostawała w składzie Ukraińskiej SRR. W ramach korekty granic została przekazana Polsce w zamian za obfitujący w złoża węgla rejon Sokala.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Zabytki

We wsi znajduje się zabytkowa drewniana greckokatolicka cerkiew, orientowana, umiejscowiona na wzniesieniu, w zakolu potoku Równia. Przy cerkwi znajduje się cmentarz z kilkoma zachowanymi nagrobkami.

Architektura cerkwi

Cerkiew jest drewniana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna, trójkopułowa, z opasaniem opartym na uskokowych rysiach. Ponad babińcem empora konstrukcji słupowej. Sanktuarium, nawa (największe pomieszczenie) i babiniec są kwadratowe w planie. Na zrębie ścian nawy i babińca tambury (nad nawą ośmioboczny, nad sanktuarium czworoboczny). Dachy nad każdą z przestrzeni w formie kopuł o sferycznym profilu, z okapem (nad nawą ośmiopołaciowy, nad sanktuarium i babińcem czteropołaciowe). Masyw nawowy jest najwyższy. U podstawy tamburów dachy koszowe, powyżej zwielokrotnione okapowe. Ściany powyżej opasania i wszystkie połacie dachowe opierzone gontem. Ponad nawą zrębowe sklepienie ośmiopolowe, w sanktuarium sklepienie zwierciadlane. Portal w zachodniej elewacji i otwory okienne ościeżowe.

Świątynia w Równi należy do nielicznych zachowanych na terenie południowo-wschodniej Polski trójdzielnych cerkwi kopułowych.

Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa:[7]

  • cerkiew grecko-katolicka pw. Opieki Marii z 1. poł. XVIII w., nr rej.: A-117 z 23.03.1960 r., obecnie rzymskokatolicki kościół filialny pod wezwaniem MB Wspomożycielki Wiernych, należący do parafii NMP w Ustianowej
  • cmentarz cerkiewny, nr rej. jw.

Zobacz też

Równia, Równie, Równianki

Przypisy

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Herb Ustrzyk Dolnych.svg
Herb Ustrzyk Dolnych
Równia, cerkiew Opieki Matki Bożej (HB14).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Równia, cerkiew Opieki Matki Bożej