Røldal stavkirke

Kościół klepkowy Røldal

Røldal stavkirke – kościół klepkowy (sztabowy) znajdujący się w norweskiej gminie Ullensvang w prowincji Vestland w pobliżu trasy europejskiej E134. Kościół zbudowano około roku 1250; pierwsza pisemna wzmianka pochodzi z roku 1462.

Historia

Budowa

Kościół pierwotnie zbudowano jako prosty kościół jednonawowy. Chór był tej samej szerokości co nawa. Prace archeologiczne wykazały, że sztaby nośne stały bezpośrednio na kamiennym fundamencie. Odkryto je w 1844 roku, w trakcie przebudowy świątyni. Wtedy też podniesiono strop i dobudowano część zachodnią. Cały kościół okalał tak zwany svalgang (ganek z arkadami).

Prace konserwatorskie 1915–1918

Pod kierownictwem architekta Jensa Z. Kiellanda przeprowadzono w latach 1915–1918 obszerne prace konserwatorskie. Usunięto drewniane okładziny ścian z XVIII wieku i odrestaurowano renesansowe wyposażenie. Wokół kościoła wybudowano nowy svalgang.

Większa część średniowiecznej konstrukcji w nawie głównej i na chórze wraz z odpowiadającymi im dachami została zachowana. Fragmenty portalu południowego są również oryginalne. W kościele znajduje się krzyż z XII wieku, steatytowa chrzcielnica pochodzi prawdopodobnie z XIII wieku.

W muzeum w Bergen są przechowywane fragmenty kościoła, zarówno konstrukcji, jak i jego wyposażenia, jak np. obraz i figury z ołtarza głównego, przedstawiające św. Olafa (około 1250 r.), Matkę Bożą (około 1250 r.) i Archanioła Michała (około 1200 r.).

W kościele do dnia dzisiejszego odprawia się nabożeństwa.

Pielgrzymowanie

Choć kościół z zewnątrz wydaje się niepozorny, to można w nim znaleźć malowidła autorstwa Gottfrieda Hendtzschela oraz krucyfiks, któremu przypisuje się moce uzdrawiające. Świątynia była od XIII wieku jednym z najbardziej znanych kościołów pielgrzymkowych w Norwegii. Szczególnie w noc świętojańską obchodzoną w Norwegii 24 czerwca przybywały tu tłumy pielgrzymów. Według legendy tego dnia krucyfiks zaczynał się pocić i jego uzdrawiająca moc była wtedy szczególnie silna. Dopiero później się okazało, że pocenie było wywołane dużą wilgotnością powietrza wydychanego przez licznie zgromadzonych pielgrzymów.

Literatura

• Roar Hauglid: Norwegische Stabkirchen. Dreyer Verl., Oslo (Norwegen) 1977, ISBN 82-09-00938-9. (dt. Übers.; norwegischer Originaltitel: Norske stavkirker)
• Erich Burger: Norwegische Stabkirchen. Geschichte, Bauweise, Schmuck. Erstveröff., DuMont, Köln 1978 (= DuMont-Kunst-Taschenbücher; 69), ISBN 3-7701-1080-3.
• Yasuo Sakuma, Ola Storsletten: Die Stabkirchen Norwegens. Meisterwerke nordischer Baukunst. Genehmigte Lizenzausg., Bechtermünz-Verl., Augsburg 1997, ISBN 3-86047-239-9. (dt. Übers.)
• Bugge, Gunnar og Mezzanotte, Bernardino: Stavkirker, Oslo 1993, ISBN 82-504-2072-1.
• Bugge, Gunnar: Stavkirkene i Norge, Oslo 1981, ISBN 82-09-01890-6.
• Hauglid, Roar: Norske Stavkirker, Oslo 1973
• Jensenius, Jørgen H.: Viking, vol. LXI, 1998: S. 131–145

Linki zewnętrzne

• http://www.stavkirke.info
• Kościoły w Norwegii