Raciąż

Raciąż
miasto i gmina
Ilustracja
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

płoński

Prawa miejskie

1425 - 1870, od 1922

Burmistrz

Mariusz Godlewski

Powierzchnia

8,4[1] km²

Populacja (2022)
• liczba ludności
• gęstość


4069[1]
484[1] os./km²

Strefa numeracyjna

+48 23

Kod pocztowy

09-140

Tablice rejestracyjne

WPN

Położenie na mapie powiatu płońskiego
Mapa konturowa powiatu płońskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Raciąż”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Raciąż”
Ziemia52°46′52″N 20°07′04″E/52,781111 20,117778
TERC (TERYT)

1420021

SIMC

0930839

Urząd miejski
ul. Mickiewicza 17
09-140 Raciąż
Strona internetowa
BIP

Raciążmiasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa ciechanowskiego.

Raciąż uzyskał lokację miejską w 1425 roku[2]. Był miastem duchownym[3] biskupstwa płockiego[4], położonym w drugiej połowie XVI wieku w powiecie raciąskim województwa płockiego[5]. W 1785 roku wchodził w skład klucza raciąskiego[6]. Miejsce obrad sejmików ziemskich województwa płockiego od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku[7].


Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002[8] Raciąż ma obszar 3,82 km², w tym:

  • użytki rolne: 62%
  • użytki leśne: 0%

Miasto stanowi 0,28% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004[9]:

OpisOgółemKobietyMężczyźni
jednostkaosób%osób%osób%
populacja4585100239852,3218747,7
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
1200,3627,7572,5
  • Piramida wieku mieszkańców Raciąża w 2014 roku [10].


Piramida wieku Raciaz.png

Historia

Ślady osadnictwa sięgają X wieku. Między XIII, a XVII wiekiem Raciąż był siedzibą kasztelanii. W 1254 doszło w Raciążu do układu Siemowita i Daniela Halickiego z zakonem krzyżackim reprezentowanym przez mistrza krajowego Burcharda von Hornhausena, w którym to książę mazowiecki uzyskał prawo do 1/3 ziem Jaćwingów. Prawa miejskie otrzymał w 1425 roku z rąk księcia Ziemowita IV. Po 1495 r. miasto stało się siedzibą powiatu. W 1512 r. Raciąż przeszedł na własność biskupa płockiego. W XVI wieku liczył ponad 1000 mieszkańców i był jednym z najludniejszych w województwie płockim. W Raciążu odbywały się sejmiki województwa płockiego. Upadek znaczenia miasta nastąpił w wyniku wojen w XVII wieku. Raciąż prawa miejskie utracił po upadku powstania styczniowego, a odzyskał je w 1922 roku[11].

Gospodarka

Ośrodek usługowy dla rolnictwa; przemysł spożywczy. Węzeł kolejowy (linia 27 NasielskToruń Wschodni i linia do cukrowni w Glinojecku) i drogowy. Przez miasto przebiegała droga krajowa nr 60 Ostrów Mazowiecka-Łęczyca, obecnie ruch w ciągu DK60 jest przeniesiony na obwodnicę.

Sport

Ludowy Klub Sportowy „Błękitni” Raciąż został utworzony w roku 1922. Oprócz sekcji piłki nożnej w klubie działały: sekcja kolarska, lekkiej atletyki i strzelectwa.

W roku 1986 drużyna juniorów pod wodzą trenera Andrzeja Nizielskiego zdobyła Mistrzostwo Polski w Spartakiadzie Młodzieży w Piotrkowie Trybunalskim.

LKS „Błękitni” jest organizacją społeczną działającą na prawach stowarzyszenia. Do wychowanków klubu należą między innymi: Marek Jóźwiak – reprezentant Polski, Tomasz Arceusz i Bogdan Jóźwiak – piłkarze pierwszoligowi. Tomasz Arceusz odnosił sukcesy jako trener w Finlandii. Obecnie drużyna seniorów występuje w IV lidze.

Zabytki

  • neogotycki kościół św. Wojciecha i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z 1886 roku,
  • murowana plebania z lat dwudziestych XX wieku,
  • synagoga przy ulicy Kilińskiego,
  • domy przy ulicach Kilińskiego i Warszawskiej,
  • park miejski przy ul. Mławskiej – 1 ćw. XX w.,
  • cmentarz parafialny rzymskokatolicki – XIX w.,
  • cmentarz żydowski – XIX w.,
  • grodzisko wczesnośredniowieczne – XII w.

Przypisy

  1. a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku, Główny Urząd Statystyczny, 7 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08].
  2. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 64-65.
  3. Polska XVI wieku, t. V Mazowsze, Warszawa 1895, s. 37.
  4. Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1973, s. 95.
  5. Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, [b.n.k]
  6. Waldemar Graczyk, Inwentarz dóbr przednarwiańskich biskupstwa płockiego z 1785 roku, w: Nasza Przeszłość, t. 107, 2007, s. 267.
  7. Wojciech Kriegseisen, Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991, s. 29.
  8. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  9. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  10. Raciąż w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-10] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  11. Dz.U. z 1922 r. nr 47, poz. 411

Zobacz też

  • Raciąż (stacja kolejowa)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Raciążu (1).jpg
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Raciążu.
POL Raciąż COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Author

  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
  • irc: [2]
Powiat płoński location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu płońskiego, Polska
Piramida wieku Raciaz.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Raciąża, 2014