Raciąż
| miasto i gmina | |||
.jpg) Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Prawa miejskie | 1425 - 1870, od 1922 | ||
| Burmistrz | Mariusz Godlewski | ||
| Powierzchnia | 8,4[1] km² | ||
| Populacja (2022) • liczba ludności • gęstość | |||
| Strefa numeracyjna | +48 23 | ||
| Kod pocztowy | 09-140 | ||
| Tablice rejestracyjne | WPN | ||
Położenie na mapie powiatu płońskiego  | |||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||
 52°46′52″N 20°07′04″E/52,781111 20,117778 | |||
| TERC (TERYT) | 1420021 | ||
| SIMC | 0930839 | ||
Urząd miejski ul. Mickiewicza 1709-140 Raciąż | |||
| Strona internetowa | |||
| BIP | |||
Raciąż – miasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa ciechanowskiego.
Raciąż uzyskał lokację miejską w 1425 roku[2]. Był miastem duchownym[3] biskupstwa płockiego[4], położonym w drugiej połowie XVI wieku w powiecie raciąskim województwa płockiego[5]. W 1785 roku wchodził w skład klucza raciąskiego[6]. Miejsce obrad sejmików ziemskich województwa płockiego od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku[7].
Struktura powierzchni
Według danych z roku 2002[8] Raciąż ma obszar 3,82 km², w tym:
- użytki rolne: 62%
- użytki leśne: 0%
Miasto stanowi 0,28% powierzchni powiatu.
Demografia
Dane z 30 czerwca 2004[9]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 4585 | 100 | 2398 | 52,3 | 2187 | 47,7 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 1200,3 | 627,7 | 572,5 | |||
- Piramida wieku mieszkańców Raciąża w 2014 roku [10].
Historia
Ślady osadnictwa sięgają X wieku. Między XIII, a XVII wiekiem Raciąż był siedzibą kasztelanii. W 1254 doszło w Raciążu do układu Siemowita i Daniela Halickiego z zakonem krzyżackim reprezentowanym przez mistrza krajowego Burcharda von Hornhausena, w którym to książę mazowiecki uzyskał prawo do 1/3 ziem Jaćwingów. Prawa miejskie otrzymał w 1425 roku z rąk księcia Ziemowita IV. Po 1495 r. miasto stało się siedzibą powiatu. W 1512 r. Raciąż przeszedł na własność biskupa płockiego. W XVI wieku liczył ponad 1000 mieszkańców i był jednym z najludniejszych w województwie płockim. W Raciążu odbywały się sejmiki województwa płockiego. Upadek znaczenia miasta nastąpił w wyniku wojen w XVII wieku. Raciąż prawa miejskie utracił po upadku powstania styczniowego, a odzyskał je w 1922 roku[11].
Gospodarka
Ośrodek usługowy dla rolnictwa; przemysł spożywczy. Węzeł kolejowy (linia 27 Nasielsk – Toruń Wschodni i linia do cukrowni w Glinojecku) i drogowy. Przez miasto przebiegała droga krajowa nr 60 Ostrów Mazowiecka-Łęczyca, obecnie ruch w ciągu DK60 jest przeniesiony na obwodnicę.
Sport
Ludowy Klub Sportowy „Błękitni” Raciąż został utworzony w roku 1922. Oprócz sekcji piłki nożnej w klubie działały: sekcja kolarska, lekkiej atletyki i strzelectwa.
W roku 1986 drużyna juniorów pod wodzą trenera Andrzeja Nizielskiego zdobyła Mistrzostwo Polski w Spartakiadzie Młodzieży w Piotrkowie Trybunalskim.
LKS „Błękitni” jest organizacją społeczną działającą na prawach stowarzyszenia. Do wychowanków klubu należą między innymi: Marek Jóźwiak – reprezentant Polski, Tomasz Arceusz i Bogdan Jóźwiak – piłkarze pierwszoligowi. Tomasz Arceusz odnosił sukcesy jako trener w Finlandii. Obecnie drużyna seniorów występuje w IV lidze.
Zabytki
- neogotycki kościół św. Wojciecha i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z 1886 roku,
- murowana plebania z lat dwudziestych XX wieku,
- synagoga przy ulicy Kilińskiego,
- domy przy ulicach Kilińskiego i Warszawskiej,
- park miejski przy ul. Mławskiej – 1 ćw. XX w.,
- cmentarz parafialny rzymskokatolicki – XIX w.,
- cmentarz żydowski – XIX w.,
- grodzisko wczesnośredniowieczne – XII w.
Przypisy
- ↑ a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku, Główny Urząd Statystyczny, 7 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08].
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 64-65.
- ↑ Polska XVI wieku, t. V Mazowsze, Warszawa 1895, s. 37.
- ↑ Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1973, s. 95.
- ↑ Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, [b.n.k]
- ↑ Waldemar Graczyk, Inwentarz dóbr przednarwiańskich biskupstwa płockiego z 1785 roku, w: Nasza Przeszłość, t. 107, 2007, s. 267.
- ↑ Wojciech Kriegseisen, Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991, s. 29.
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Raciąż w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-10] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Dz.U. z 1922 r. nr 47, poz. 411
Zobacz też
- Raciąż (stacja kolejowa)
Linki zewnętrzne
- Urząd Miasta Raciąż
- Strona miejska Raciąż.eu
- Raciąż, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 355.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Raciążu.
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Author
Autor:
Mapa powiatu płońskiego, Polska
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Raciąża, 2014