Racot

Racot

wieś
Pałac Jabłonowskich
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	kościański
Gmina	Kościan
Liczba ludności (2021)	1304
Strefa numeracyjna	65
Kod pocztowy	64-000[1]
Tablice rejestracyjne	PKS
SIMC	0371788
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kościan Racot
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Racot
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Racot
Położenie na mapie powiatu kościańskiego Racot
52°03′23″N 16°42′53″E/52,056389 16,714722
Strona internetowa

Racot – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Kościan na Równinie Kościańskiej.

W 2021 roku we wsi mieszkały 1304 osoby^[2].

Historia

Pierwsze wzmianki o Racocie pochodzą z 1366 r. W XVI wieku wieś należała do rodziny Kostków, którzy postawili tu swój zamek^[3]. Następnie do 1720 roku wieś była własnością Piotra Bronisza, kasztelana kaliskiego^[3]. Po jego śmierci jego córka Dorota została drugą żoną Stanisława Wincentego Jabłonowskiego i wniosła w posagu majątek Racot^[3]. W czasie konfederacji barskiej wieś zniszczona. Dobra racockie po ojcu odziedziczył Antoni Barnaba Jabłonowski, od którego kupił je książę niderlandzki Wilhelm z dynastii Orańskiej-Nassau (w 1815 roku objął tron króla Królestwa Niderlandów)^[3].

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Racat należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kosten rejencji poznańskiej^[3]. Racat należał do okręgu kościańskiego tego powiatu i stanowił siedzibę dużego majątku o tej samej nazwie (niem. Razoten), który należał wówczas do byłego króla Niderlandów (Wilhelma I)^[3]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Racat liczył 365 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 38 dymów (domostw)^[3].

W okresie międzywojennym pałac był rezydencją Prezydenta Rzeczypospolitej. W lipcu 1927 roku w Racocie przebywał na dwutygodniowym wypoczynku Ignacy Mościcki wraz z małżonką i adiutantem generalnym, płk. Sergiuszem Zahorskim^[4].

W latach 1934-1954 i 1973-1976 miejscowość była siedzibą gminy Racot. W latach 1954-1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Racot. W 1973 r. reaktywowano gminę Racot, zniesioną w 1976 r., a Racot włączono do gminy wiejskiej Kościan. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.

Stadnina koni

W 1925 powstał Zakład Chowu Koni. 1 listopada 1928 roku, na mocy dekretu Prezydenta RP, w Racocie powstała Państwowa Stadnina Koni. Do 1993 działała jako Państwowe Gospodarstwo Rolne pod nazwą Stadnina Koni Racot^[5]. Od 1994 jako Stadnina Koni Skarbu Państwa Racot^[6]. Po przekształceniach, od 1995 do chwili obecnej stadnina dział pn. Stadnina Koni "Racot" Sp. z o.o., jest własnością Agencji Nieruchomości Rolnych.

Oświata, sport i turystyka

We wsi działa szkoła podstawowa, są dwa boiska piłkarskie z trybunami, przy którym istnieje również klub PKS Racot. Znajduje się tu pałac klasycystyczny z XVIII wieku, który został zbudowany dla księcia Antoniego Barnaby Jabłonowskiego. W racockim pałacu bywali m.in. Tadeusz Kościuszko, książę Józef Poniatowski, pierwszy prezydent Warszawy Ignacy Wyssogota Zakrzewski (urodził się w Starym Białczu) oraz Józef Wybicki.

Przez Racot przebiegają

• szlaki turystyczne:
  • niebieski o długości 26,5 kilometrów z Czempinia do Zglińca,
  • zielony o długości 81 kilometrów z leśniczówki w Krzanie do Dolska,
• ścieżka rowerowa z Kościana do Nowego Dębca.
• ścieżka rowerowa z Gryżyny do Starego Lubosza
• na terenie wsi znajduje się kościół parafialny i wiatrak z okresu XVIII wieku (wybudowany w 1802 roku, spłonął w 2014^[7]).

Przez Racot przebiega nieczynna już trasa kolejowa Kościan-Gostyń. Wieś leży przy drodze wojewódzkiej nr 308 (Nowy Tomyśl - Grodzisk Wielkopolski - Kościan - Kunowo).

W miejscowości, od 1975 roku, działa klub piłki nożnej PKS Racot.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Racot, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 369 .
• Racot moja mała ojczyzna (pol. • niem.)