Radżastan
| stan | |||
 | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Siedziba | |||
| Kod ISO 3166-2 | IN-RJ | ||
| Gubernator | |||
| Premier | Ashok Gehlot | ||
| Powierzchnia | 342 236 km² | ||
| Populacja (2011) • liczba ludności |
| ||
| • gęstość | 200,5 os./km² | ||
| Języki urzędowe | hindi, radżastani | ||
Położenie na mapie Indii.svg) | |||
| Strona internetowa | |||
Radżastan (hindi राजस्थान, trb. Radźasthan, trl.: Rājasthān; ang. Rajasthan) – stan w północno-zachodnich Indiach, położony w ich zachodniej części. Stolicą stanu, a zarazem jego największym miastem jest Jaipur. Stan został utworzony 1 listopada 1956 roku. Jest to obecnie największy pod względem powierzchni stan Indii. Radżastan graniczy z Pakistanem, oraz z następującymi stanami Indii: Gujarat, Madhya Pradesh, Uttar Pradesh, Hariana, Pendżab.
Historia
Podczas brytyjskiego panowania w Indiach obszar obecnego Radżastanu nosił nazwę Radźputana („kraj radźputów”). W latach 1899–1902 należał do rejonów najsilniej dotkniętych klęską głodu[2].
Podział administracyjny
Stan Radżastan dzieli się na następujące dystrykty:
- Ajmer
- Alwar
- Banaswara
- Baran
- Barmer
- Bharatpur
- Bhilwara
- Bikaner
- Bundi
- Chittaurgarh
- Churu
- Dausa
- Dhalpur
- Dungarpur
- Ganganagar
- Hanumangarh
- Jaipur
- Jaisalmer
- Jalor
- Jhalwar
- Jhunjhunun
- Jodhpur
- Karauli
- Kota
- Nagaur
- Pali
- Rajsamand
- Sawai Madhopur
- Sikar
- Sirohi
- Tonk
- Udaipur
Geografia
Radżastan jest stanem półpustynnym i pustynnym. Na zachodzie rozciąga się pustynia Thar i góry Arawali (najwyższy szczyt: Abu, 1722 m n.p.m., na granicy z Gujaratem). W miarę przesuwania się na wschód i południe klimat Radżastanu staje się łagodniejszy.
Największe miasta
 | Ta sekcja od 2014-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
W tabeli przedstawiono została lista największych miast Radżastanu wraz z liczbą mieszkańców (stan na 2012).
| Miasto | Liczba mieszkańców |
|---|---|
| Jaipur | 3 073 349 |
| Dźodhpur | 1 138 300 |
| Kota | 1 001 365 |
| Bikaner | 647 804 |
| Adźmer | 551 101 |
| Udajpur | 474 531 |
| Bhilwara | 360 009 |
| Alwar | 341 422 |
| Ganganagar | 249 914 |
| Bharatpur | 252 838 |
| Pali | 187 571 |
| Sikar | 184 904 |
| Tonk | 135 663 |
| Hanumangarh | 129 654 |
| Beawar | 123 701 |
| Kishangarh | 116 156 |
| Jhunjhunu | 100 476 |
Demografia
Radżastan zamieszkany jest przez około 57 milionów mieszkańców (2001). Najczęściej używanymi językami są hindi, radżastani i gudźarati, w użyciu są również między innymi pańdźabi i sindhi.
Podział ludności Radżastanu ze względu na wyznania:
- hinduiści – 88,9% mieszkańców
- muzułmanie – 8,5% mieszkańców
- sikhowie – 1,4% mieszkańców
- dżiniści – 1,2% mieszkańców
Języki
| Języki w Radżastanie[3] | ||
|---|---|---|
| Język | rodzina | % |
| hindi (włączając język radżastani i inne pokrewne języki) | języki indoaryjskie | 91,09% |
| bhili | Indoaryjska | 4,60% |
| język pendżabski | Indoaryjska | 2,02% |
| urdu | Indoaryjskie | 1,17% |
| sindhi | Indoaryjskie | 0,67% |
Gospodarka
Rolnictwo
Główną gałęzią gospodarki Radżastanu jest rolnictwo. Do najczęściej uprawianych roślin należą pszenica, bawełna, trzcina cukrowa, tytoń i rośliny oleiste. Radżastan jest również największym producentem wełny w Indiach. Zasadniczym problemem rolnictwa Radżastanu jest brak wody. Problem braku wody do pewnego stopnia został rozwiązany w latach 60. XX wieku, w związku z budową Kanału Indiry Gandhi, zasilającego w wodę część stanu.
Przemysł
Pierwsze zakłady przemysłowe na terenie Radżastanu pojawiły się w latach 60. XX wieku. Obecnie największe znaczenie ma przemysł tekstylny i spożywczy. Istotną rolę odgrywa górnictwo: na terenie Radżastanu wydobywa się między innymi sól kamienną, miedź i cynk, ropa naftowa i gaz ziemny.
W 2006 roku firma Cairn Energy odkryła największe złoże lądowe ropy naftowej Mangala. W wierceniach poszukiwawczych brała udział Polska firma Nafta „Piła”.
Turystyka
Jedną z najważniejszych gałęzi gospodarki Radżastanu jest turystyka. Na terenie stanu znajduje się szereg atrakcji turystycznych:
- Jaipur i Amber,
- Bharatpur wraz z Parkiem Narodowym Keoladeo (obiekt wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO),
- Dżodhpur,
- Udaipur,
- Jaisalmer.
Galeria
Pałac Hawa Mahal w Dżajpur
Jaipur
havel w Jaisalmer
fort w Jaisalmer
Udajpur -cytadela z pałacem
Dźodhpur- twierdza Twierdza Mehrangarh
fort w Amberze
fort w Amberze
Amber – widok dziedzińca fortu
ghaty nad jeziorem Puszkar
(c) I, LRBurdak, CC-BY-SA-3.0Dargah świętego Khwaza Moinuddin z sufickiej tradycji Chishti w Adźmerze
Bikaner-Fort Dźunagarh
Sala Audiencji w Forcie Dźunagarh w Bikanerze
Zobacz też
- Kategoria:Miasta w stanie Radżastan
Przypisy
- ↑ 3. Size, Growth Rate and Distribution of Population, [w:] 2011 Census of India, Office of the Registrar General & Census Commissioner, India [dostęp 2019-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-31].
- ↑ Mike Davis, „Die Geburt der Dritten Welt”.
- ↑ Komisarz ds. Rejestracji i Spisu Powszechnego, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Rządu Indii (ang.).
Linki zewnętrzne
| Stany | |
|---|---|
| Terytoria |
|
| Regiony |
Media użyte na tej stronie
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
Autor: Shakti, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Udaipur vue de Sajjan Garh (palais de la mousson) / Udaipur view from Sajjan Garh (Monsoon Palace)
Autor: User:Deepak, Licencja: CC-BY-SA-3.0
A pond in Alwar, Rajasthan. The snap shown is of artificial pond called "Sagar" which is present behind the collectorate of Alwar. It was built by the Naruka Maharajas of Alwar. In the same complex are situated : Musi Maharani Ki Chhatari (Cenoteph of Queen Musi), Alwar Museum and Alwar collectorate which houses many government offices.
Autor: A.Savin (WikiCommons), Licencja: FAL
Hawa Mahal Road at the City Palace in Jaipur, India
Autor: nomo/michael hoefner, http://www.zwo5.de, Licencja: CC BY-SA 2.5
Maota Lake and the palace complex at Amber, Rajasthan, India
Autor: user:Flicka, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Privater Audienzsaal Anup Mahal im Junagarh Fort in Bikaner / Rajasthan
Autor: https://www.flickr.com/photos/zedzap/, Licencja: CC BY 2.0
Ghats at Pushkar lake, Rajasthan.
Autor: sushmita balasubramani, Licencja: CC BY 2.0
The western state of Rajasthan hosts the large Thar desert in northern India. Sand dunes are common in this dry area. The region is home to Jaipur, Jodhpur and many culturally important cities.
Autor: nomo/michael hoefner
http://www.zwo5.de, Licencja: CC BY-SA 2.5
Udaipur/Rajasthan/India City Palace
Amber Fort, Jaipur district, Rajasthan, India
Autor: nomo/michael hoefner, http://www.zwo5.de, Licencja: CC BY-SA 2.5
Wind turbines in the Thar desert near Jaisalmer, Rajasthan, India
Autor: Paulrudd, Licencja: CC BY-SA 3.0
Young Muslim woman in the Thar Desert near Jaisalmer, India.
(c) I, LRBurdak, CC-BY-SA-3.0
Dargah Shareef of Khwaza Moinuddin Chishti Ajmer (India)
Autor: user:Flicka, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Junagarh Fort - Der Stadtpalast von Bikaner
Autor: TUBS
,
Licencja: CC BY-SA 3.0
Location of state XY (see filename) in India
Autor: Gérard Janot, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Jaisalmer Fort in Jaisalmer city, Rajasthan, India
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Nataraja~commonswiki (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Patwon ki Haveli, Jaisalmer