Rada Narodowa Słoweńców, Chorwatów i Serbów

Rada Narodowa Słoweńców, Chorwatów i Serbów (chorw. Narodno vijeće Slovenaca, Hrvata i Srba, serb. Народно вијеће Словенаца, Хрвата и Срба) – wspólny organ polityczny przedstawicieli Słoweńców, Chorwatów i Serbów z terenu Austro-Węgier, pełniący funkcję rządu Państwa Słoweńców, Chorwatów i Serbów, istniejący w 1918 r.

W obliczu postępującego rozkładu monarchii austro-węgierskiej, działacze południowosłowiańskich partii politycznych powołali 6 października 1918 r. w Zagrzebiu do istnienia Radę Narodową Słoweńców, Chorwatów i Serbów. Program uchwalony przez Radę mówił o dążeniu do utworzenia niepodległego i demokratycznego państwa Słowian Południowych zamieszkujących monarchię. Na przewodniczącego Rady wybrano Antona Korošeca.

Po kilku tygodniach, 29 października Rada proklamowała powstanie niepodległego Państwa Słoweńców, Chorwatów i Serbów (Państwa SHS) na terenach zamieszkałych przez ludność południowosłowiańską w granicach Austro-Węgier. Rządem nowego państwa stało się prezydium Rady.

Wobec rosnącego zagrożenia dla Państwa SHS (w szczególności ze strony Włoch) górę w Radzie wzięli zwolennicy zjednoczenia z Serbią i utworzenia jednego państwa jugosłowiańskiego. 24 listopada Rada uchwaliła deklarację zjednoczenia z Serbią, a 1 grudnia jej delegacja z Ante Paveliciem na czele wręczyła królowi Serbii Aleksandrowi prośbę o zjednoczenie. Rada zakończyła swoje istnienie wraz z powstaniem w tym dniu Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców.

Bibliografia

  • Henryk Wereszycki: Pod berłem Habsburgów. Zagadnienia narodowościowe. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1986, s. 329–330. ISBN 83-08-01460-7.
  • Marek Waldenberg: Narody zależne i mniejszości narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej. Dzieje konfliktów i idei. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 147–149. ISBN 83-01-13027-7.