Radioastronomia
Radioastronomia – dział astronomii obserwacyjnej, zajmujący się badaniem za pomocą radioteleskopów promieniowania elektromagnetycznego w zakresie fal radiowych emitowanego przez obiekty kosmiczne[1].
Zakres widma elektromagnetycznego będący obszarem zainteresowania radioastronomii rozciąga się od promieniowania mikrofalowego aż do ultradługich fal radiowych. Zakres ten odpowiada długości fal od poniżej 1 mm do setek metrów, od strony fal krótkich sąsiaduje on z zakresem fal podczerwonych.
Źródłami promieniowania radiowego są w pewnym stopniu niemal wszystkie obiekty astronomiczne. Najważniejsze kategorie radioźródeł to:
- rentgenowskie układy podwójne (szczególnie mikrokwazary)
- gaz międzygwiazdowy
- gwiazdy neutronowe (pulsary)
- pozostałości po wybuchach supernowych
- kosmiczne masery
- galaktyki (szczególnie galaktyki aktywne, w tym radiogalaktyki, kwazary i blazary)
- tło kosmiczne
Obserwatoria radioastronomiczne
Ważniejsze obserwatoria radioastronomiczne na świecie i w Polsce:
Historia
Początki radioastronomii to rok 1931, kiedy to inżynier laboratoriów Bella, Karl Jansky, pierwszy raz zaobserwował promieniowanie elektromagnetyczne o częstotliwościach radiowych dochodzące spoza Ziemi.
Rozwój techniki mikrofalowej, jaki nastąpił w czasie i po II wojnie światowej, pozwolił na znaczny rozwój tej dziedziny nauki i dokonanie licznych odkryć w drugiej połowie XX w.
Radioastronomowie
- Karl Guthe Jansky
- Grote Reber
- James Stanley Hey
- Arno Allan Penzias
- Robert Woodrow Wilson
- Frank Drake
- Jill Cornell Tarter
Częstotliwości
Ważniejsze częstotliwości używane w badaniach radioastronomicznych:
- 20,7 MHz – w tym pasmie częstotliwości dokonał pierwszych odkryć Karl Jansky
- 127 MHz – częstotliwość wykorzystywana do badań Słońca
- 406 MHz
- 1420 MHz, fala o długości 21 cm – promieniowanie elektromagnetyczne linii wodoru
- 5 GHz
- 8,4 GHz pasmo częstotliwości do łączności z sondami kosmicznymi
- 10 GHz
- 22 GHz
- 43 GHz
- 86 GHz
- 147 GHz – 2 mm
- 150 GHz
- 220 GHz
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Radioastronomia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-07-23].
Bibliografia
- Kazimierz Borkowski. Radioastronomia. „Radioamator i Krótkofalowiec Polski”. 24, s. 230–233, 1974.
Media użyte na tej stronie
pl:Radioteleskop o średnicy 64 m w Parks w Nowej Południowej Walii, Australia Do skupiania fal radiowych teleskop wykorzystuje paraboliczną antenę o średnicy 64 m. Powierzchnia czaszy jest wyłożona gładkimi płytkami aluminiowymi do średnicy 17 m, dla pracy w paśmie do 43 GHz, dalej pokryta jest perforowanym aluminium do średnicy 45 m (perforacja jest konieczna, aby zmniejszyć ciężar i ładnie wygląda) i prostokątną siatką z prętów stalowych galwanizowanych 5/16 cala na pozostałej powierzchni. Zawieszona nad czaszą kabina, w której znajduje się kolektor i urządzenia odbiorcze podparta jest na trzech wspornikach. Obserwatorium w Parkes znajduje się niedaleko Alectown, 25 km na północ od miasta Perks, odległego od Sydney o 365 km. Teleksop stanowi część ATNF (ang. Australia Telescope National Facility), należącego do CSIRO (ang. Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation). W Parks obok radioteleskopu umieszczono budynki administracyjne, warsztaty, bibliotekę oraz kwatery dla gości i centrum konferencyjne
- Autor: Zdjęcie wykonał John Sarkissian (CSIRO Parkes Observatory)
- Źródło: http://www.parkes.atnf.csiro.au/images/media_images/parkes_photos.html
- Licencja: “Permission is given to use the images, but they must be credited to CSIRO”.
- Zjęcie przygotował Adrian Pingstone w grudniu 2003.
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Mhardcastle z angielskiej Wikipedii, Licencja: CC BY-SA 3.0
5-GHz radio image of Cygnus A (3C405).