Radocyna
Artykuł | 49°26'47"N 21°22'17"E |
---|---|
- błąd | 39 m |
WD | 49°28'N, 21°23'E |
- błąd | 2335 m |
Odległość | 2551 m |
wieś | |
![]() Widok na centrum wsi | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Sołectwo | |
Wysokość | 550 m n.p.m. |
Liczba ludności (2013) | 2 |
Strefa numeracyjna | 18 |
Tablice rejestracyjne | KGR |
SIMC | 0464981 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
![]() |
Radocyna (j. łemkowski Радоцина) – opustoszała wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Sękowa[1].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Położenie geograficzne
Radocyna położona jest w środkowej części Beskidu Niskiego w Karpatach Zachodnich. Leży nad rzeką Wisłoką, która ma tutaj swoje źródła w południowej części wsi na wysokości 575 m n.p.m., na zboczach góry Dębi Wierch (664 m n.p.m.). Od południa graniczy bezpośrednio ze Słowacją, z miejscowościami Varadka i Vyšná Polianka. Na granicy państwowej, która biegnie głównym grzbietem wododziałowym Karpat znajduje się na terenie wsi płytka przełęcz Pod Dębim Wierchem (566 m n.p.m.). Od strony wschodniej wieś graniczy z sąsiednim województwem podkarpackim z miejscowością Wyszowatka; od północy z wsią Czarne (i jej przysiółkiem Długie) i od zachodniej strony z Konieczną. Przez wieś wzdłuż rzeki Wisłoki prowadzi słabo utwardzona droga gminna.
Historia
Wieś pierwszy raz notowana w 1603 jako własność Stadnickich ze Żmigrodu. Według źródeł w XVII wieku maleńka, pod koniec wieku XVIII samodzielna parafia zamieszkana przez ok. 400 osób. W 1888 liczyła 87 domostw i 486 mieszkańców: 479 Łemków i 7 Żydów. W 1898 wybudowano cerkiew greckokatolicką pw. św. Kosmy i św. Damiana, w miejscu starszej świątyni. Według spisu z 1921 w Radocynie żyło 384 grekokatolików (w 1928 większość przeszła na prawosławie), 13 żydów i 4 rzymskich katolików. Około 1928 wybudowano we wsi drugą cerkiew – prawosławną. W latach 1930 odgrywała istotną rolę w rozwoju prawosławia na Łemkowszczyźnie. W 1938 we wsi było 85 domów, cerkiew, posterunek straży granicznej, wiatrak. W czasie wojny miejsce stacjonowania oddziału niemieckiej straży granicznej. Po wojnie wszyscy mieszkańcy wyjechali do ZSRR, w okolice Krzywego Rogu. Niebawem większość postanowiła wrócić, udało się to tylko jednej rodzinie. W 1955 budynki obu dawnych cerkwi rozebrano[2].
Zabytki
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[3]
- cmentarz wojenny nr 43 z I wojny światowej.
Dziś
W Radocynie znaleźć można ślady po dawnych mieszkańcach: piwnice, drzewa owocowe, kapliczki, zniszczony budynek szkoły, przydrożne krzyże i cerkwisko w otoczeniu starych drzew. Na miejscowym cmentarzu zachowało się 25 kutych w kamieniu nagrobków (najstarszy z 1894). Nieopodal znajduje się cmentarz wojenny z czasów I wojny światowej, na którym znajdują się mogiły 4 żołnierzy austriackich z 27 pułku piechoty oraz 79 żołnierzy z armii rosyjskiej z 195 pułku piechoty. Zaprojektowany został przez Dušana Jurkoviča. W części centralnej kamienny obelisk z inskrypcją:
Nie znaliśmy życia drugiego człowieka,
Teraz śmierć nas połączyła
Na północ od Radocyny, współcześnie we wsi Czarne, znajduje się Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy Lasów Państwowych „Radocyna”[4] oraz działająca w sezonie wakacyjnym baza namiotowa.
Szlaki piesze
Wołowiec – Nieznajowa – Radocyna – Konieczna
(LP) Nadleśnictwa Gorlice: Radocyna – Konieczna – Lipna – Czarne – Radocyna
od szlaku żółtego do cmentarza nr 43 (szlak cmentarny)
od szlaku niebieskiego (granicznego) z Przełęczy pod Dębim Wierchem do cmentarza nr 43 (szlak cmentarny)
od szlaku żółtego do cmentarza nr 44 (Długie) (szlak cmentarny)
od leśniczówki do cmentarza nr 45 (Lipna) (szlak cmentarny)
Przypisy
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-06-02].
- ↑ Beskid Niski - kompendium wiedzy o Beskidzie Niskim; górach,ludziach,historii i architekturze, www.beskid-niski.pl [dostęp 2020-08-16] .
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 .
- ↑ Ośrodek Szkoleniowo Wypoczynkowy „Radocyna” w Czarnym. Nadleśnictwo Gorlice. [dostęp 2020-05-19]. (pol.).
Bibliografia
- Beskid Niski. Przewodnik. Wyd. III. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2007, s. 363.
- Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wyd. II. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2011.
Linki zewnętrzne
- Radocina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 390 .
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Żółty szlak turystyczny.
Zielony szlak turystyczny.
Ikona kwadratowego znaku szlaku lub ścieżki dydaktycznej – czarnej. Ikony innych znakowanych szlaków i ścieżek znajdziesz w: Wikipedia:Ikony szlaków.
Autor: Krzysztof Ligęza, Licencja: CC BY-SA 4.0
OSW Radocyna Centre, Southern Poland www.oswradocyna.pl
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
wieś Radocyna
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
wieś Radocyna
Autor: Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa, Licencja: CC0
Radocyna na mapie "Jaśliska" Wojskowego Instytutu Geograficznego z 1938 roku, skala 1:100 000
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
wieś Radocyna
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
wieś Radocyna
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
wieś Radocyna
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
wieś Radocyna