Radomice (województwo świętokrzyskie)

Radomice

wieś
Szkoła w Radomicach
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	kielecki
Gmina	Morawica
Liczba ludności (2020)	591[1]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	26-026[2]
Tablice rejestracyjne	TKI
SIMC	0254396[3]
Położenie na mapie gminy Morawica Radomice
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Radomice
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Radomice
Położenie na mapie powiatu kieleckiego Radomice
50°44′07″N 20°40′08″E/50,735278 20,668889

Radomice – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Morawica^[4][3].

Były wsią klasztoru cystersów wąchockich w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku^[5]. W Królestwie Polskim istniała gmina Radomice. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

Dojazd z Kielc zapewniają autobusy komunikacji miejskiej linii 45.

W XVIII w. Radomice należały do opactwa cystersów z Wąchocka^[6]. Powstanie wsi sięga początku wczesnego średniowiecza i jest związana z organizacją na prawie niemieckim. Prawo niemieckie otrzymały Radomice w 1275^[7]. Wsie zorganizowane na prawie niemieckim miały regularny układ zabudowy - ulicowy, owalnicowy, placowy (ryneczkowy), która była skupiona na niwie domowej, ograniczającej rozbudowę wsi poza jej granice^[8]. We wsi w pierwszej połowie XIX w. istniał folwark. W dobrach rządowych folwarki były wydzierżawione, a dzierżawca zamieszkiwał budynek folwarczny, w pierwszej połowie XIX w. częściej zwany dworem, w XVIII w. zaś niekiedy rezydencją folwarczną. W Radomicach spotykamy się z budynkami tego typu^[8].

Remiza Straży Pożarnej w Radomicach

Radomice zostały urządzone w 1864, a w związku z tym, że były dość ludną wsią (w początkach XIX w. liczyły 40 gospodarstw, a w 1827 już 61), na jednej działce zagrodowej siedziało po dwóch, trzech gospodarzy^[9]. W czasie urządzania na dawnych gruntach rolnych wyznaczono dwie nowe ulice, a zagrody usytuowano po ich północnych stronach^[9]. Folwark pozostał na dawnym miejscu i dziś wskazuje pierwotną lokalizację wsi (część wsi zwana Lipa)^[9].

Kościół

W rządowych Radomicach w początkach XIX wieku było 40 gospodarstw, folwark i drewniana karczma^[10]. Z uwagi na szczupłość niwy domowej charakterystycznej dla wsi organizowanych na prawie niemieckim, na jednej działce zagrodowej znajdowały się po dwie, trzy, a nawet cztery zagrody^[10]. Wzdłuż działek biegły drogi dojazdowe łączące się z drogą gospodarczą obiegającą niwę domową i łączące się z drogą komunikacji lokalnej biegnącą wzdłuż wsi^[10]. Przy tej drodze usytuowany był folwark ze stawami w sąsiedztwie^[10]. Z dawnych zabudowań folwarcznych zachował się budynek folwarku - mieszkanie dzierżawcy, obora, stodoła i spichrz z mieszkaniem służącego^[10]. Wszystkie budynki wzniesione są z kamienia, pierwotnie kryte gontem, obecnie dachówką lub eternitem^[11]. Stodołę wzniesiono w murowane słupy z przęsłami wypełnionymi deskami^[11]. Budynek folwarku był dwutraktowy, z ziemia na osi, z wydzieloną z niej spiżarką^[11].

Radomice należą do wsi bogatszych w budownictwo drewniane, a z ciekawszych obiektów można wymienić dom z 1900 roku, węgłowany na obłap o tradycyjnym jednotraktowym układzie wnętrz^[12].

Podczas budowy kościoła w Radomicach ks. proboszcz Henryk Gawroński zlecił wyrzeźbienie ołtarza Władysławowi Trzpiotowi, uznanemu w Kielcach rzeźbiarzowi, członkowi Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Kielcach^[13]. Ołtarz wyrzeźbiony w drewnie lipowym posiada dwa skrzydła^[13]. Na jednym są apostołowie, a na drugim Święta Rodzina^[13]. Oprócz ołtarza artysta ofiarował parafianom z Radomic, skąd pochodzi jego żona chrzcielnicę z pnia olchy, ozdobne krzesła oraz stacje Męki Pańskiej^[13].

Przypisy

Bibliografia

• Daniela Kowalska: Morawica. Szkic do portretu gminy : praca zbiorowa. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Morawickiej. Sekcja Literacka, 2003. ISBN 83-7224-575-4.