Radomno

Radomno
— wieś —
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Nowe Miasto Lubawskie
Liczba ludności (2006)	520
Strefa numeracyjna	56
Kod pocztowy	13-304[1]
Tablice rejestracyjne	NNM
SIMC	0847280
Położenie na mapie gminy wiejskiej Nowe Miasto Lubawskie Radomno
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Radomno
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Radomno
Położenie na mapie powiatu nowomiejskiego Radomno
53°30′39″N 19°34′10″E/53,510833 19,569444

Radomno – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Nowe Miasto Lubawskie^[2][3].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Wokół wsi wije się Struga Radomno, mająca swój początek w jeziorze Radomno, a uchodząca do Drwęcy.

Integralne części wsi

Historia

Dawna wieś szlachecka, założona najprawdopodobniej jeszcze przed okresem krzyżackim. Po raz pierwszy w dokumentach wymieniana jest w roku 1402, kiedy to wymieniany jest rycerz Łukasz z Radomna, syn Olbrachta. We wsi znajdował się kościół, bowiem w czasie wojny w 1414 r. został spalony. W tym czasie wieś miała 69 włók i 25 domów. W 1667 mieszkało we wsi 36 rodzin oraz funkcjonowała szkoła. Nowy kościół wybudowano w 1702 r. W późniejszym okresie został zniszczony i w 1904 r. odbudowany w stylu neogotyckim. Jeden z dzwonów kościelnych pochodzi z 1515 r. Około 1730 r. bp Kretkowski oddał kościół w Chroślu pod opiekę proboszczowi z Radomna. W 1767 r. wieś zamieszkiwało 1879 osób, a w roku 1887 już 2013 osób. W tym czasie obszar wsi wynosił 1371 ha. W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Celnej „Radomno Wybudowanie”^[4] a następnie placówka Straży Granicznej I linii „Radomno”^[5].

Od jesieni 1944 w miejscowości, przy kopaniu rowów przeciwczołgowych, pracowali skierowani tu przez nazistów niemieckich jeńcy wojenni ze stalagu I B w Królikowie (5 osób)^[6].

Zabytki

• Zespół dworski wraz z zabudowaniami gospodarczymi z XIX w.
• Kościół parafialny pw. Serca Jezusowego, zbudowany w latach 1903-1906, parafię erygowano już w XIV w.
• XIX-wieczny cmentarz.
• Dworzec kolejowy oddalony od centrum wsi o 2 km. Zbudowany w roku 1902 z czerwonej cegły, obecnie nieczynny.
• Szkoła podstawowa z cegły, zbudowana na początku XX w.
• Plebania z początku XX w.
• Dom mieszkalny – chałupa murowana z czerwonej cegły, kryta strzechą.
• Most drewniany łączący półwysep ze wsią przez jezioro.

Ludzie związani z miejscowością

W Radomnie 14 lutego 1879 r. urodził się niemiecko-kanadyjski pisarz i tłumacz Frederick Philip Grove (Felix Paul Greve).

Przypisy

Bibliografia

• Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze, Olsztyn, 1953, 240 str.
• ks. Jakub Fankidejski, Utracone kościoły i kaplice w dzisiejszej diecezji chełmińskiej podług urzędowych akt kościelnych. Region, Gdynia 2011 ​ISBN 978-83-7591-220-3​, reprint książki wydanej w 1880 w Pelplinie (uwspółcześniony i opatrzony komentarzami)

Linki zewnętrzne

• Radomno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 423 .