Rafa (województwo kujawsko-pomorskie)

Artykuł

53°12′1″N 18°13′0″E

- błąd

38 m

WD

53°12'N, 18°13'E

- błąd

2282 m

Odległość

33 m

Rafa
wieś
Ilustracja
Świetlica wiejska w Rafie
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

bydgoski

Gmina

Dąbrowa Chełmińska

Wysokość

28-40 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

125[1]

Strefa numeracyjna

52

Tablice rejestracyjne

CBY

SIMC

0084280

Położenie na mapie gminy Dąbrowa Chełmińska
Mapa konturowa gminy Dąbrowa Chełmińska, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Rafa”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego
Mapa konturowa powiatu bydgoskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Rafa”
Ziemia53°12′01″N 18°13′00″E/53,200278 18,216667
Droga wiodąca do Rafy z Czarża

Rafawieś sołecka w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Dąbrowa Chełmińska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Położenie

Miejscowość położona jest w gminie Dąbrowa Chełmińska, powiecie bydgoskim, na skraju historycznej Ziemi Chełmińskiej. Wieś rozlokowana jest na terasie nadzalewowej doliny Wisły u podnóża zbocza oddzielającego ją od Wysoczyzny Chełmińskiej. Od wschodu graniczy z lasem, od zachodu z łąkami nadwiślańskimi. Miejscowość znajduje się w obrębie Fordońskiego Przełomu Wisły.

Charakterystyka

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 125 mieszkańców[1]. Jest trzynastą co do wielkości miejscowością gminy Dąbrowa Chełmińska.

Przyroda i rekreacja

Wieś położona jest na obszarze o wysokich walorach przyrodniczych i rekreacyjnych. Jest otoczona dużym kompleksem leśnym, a od zachodu terenem zalewowym i starorzeczami Wisły. Na północny wschód od wsi w obniżeniu terenu leży użytek ekologiczny – śródleśne jezioro Skrzynka, a w pewnym oddaleniu cztery rezerwaty przyrody: Las Mariański, Wielka Kępa Ostromecka, Linje oraz Reptowo, które chronią siedliska leśne (łęgi, grądy i bory mieszane), torfowiska i stanowisko lęgowe czapli siwej, związane z doliną Wisły. W 2003 wieś włączono w obszar Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego. Tereny zalewowe Wisły objęte są siecią obszarów Natura 2000 pn.: Dolina Dolnej Wisły (obszar specjalnej ochrony ptaków) i Solecka Dolina Wisły.

Szlaki turystyczne

Przez Rafę przebiegają szlaki turystyczne:

  • szlak rowerowy zielony szlak rowerowy „Dookoła Dolinie Dolnej Wisły” Bydgoszcz-Świecie-Chełmno-Bydgoszcz[2]
  • Wiślana Trasa Rowerowa – odcinek prawobrzeżny

Dawny cmentarz

Na terenie wsi zlokalizowany jest nieczynny cmentarz ewangelicki[3].

Historia

W miejscu obecnej wsi Rafa w średniowieczu istniała osada rybacka zwana Kindorff, wzmiankowana w 1285 roku[4]. W 1319 roku na pobliskiej wyspie wiślanej odbywały się pertraktacje między Leszkiem Kujawskim, a Przemysławem w obecności krzyżackiego mistrza kujawskiego de Gera. W latach 1400-1436 była to wieś czynszowa, należąca do komturstwa starogrodzkiego. W 1505 roku została nadana przez króla Aleksandra Jagiellończyka biskupowi chełmińskiemu, lecz w 1532 roku biskup Jan Konopacki sprzedał ją Wawrzynowi Knopfowi[4]. W XVIII wieku miejscowość nazywaną już Raffa, prawdopodobnie od ukształtowania brzegów Wisły, dzierżyli dziedzice majątku w Gzinie - Działyńscy i Czapscy. W pobliżu wsi znajdował się przystanek przewozu promowego na Wiśle[5]. Szlacheckie dobra w Rafie były oddawane w długoletnie dzierżawy, a od 1839 roku sprzedawane w rezultacie zmian strukturalnych wynikających z pruskiej ustawy uwłaszczeniowej. W 1868 roku znajdowały się tu ogółem 4 budynki, w tym 2 mieszkalne, zamieszkane przez 21 osób, w tym 1 katolika i 20 ewangelików. Natomiast w 1885 roku było we wsi 21 domów i 131 mieszkańców i od tego czasu Rafa była wsią gminną[5]. W skład gminy wchodziły wówczas: Rafa i wybudowania (przysiółki Rafy i Janowa), Szadun (3 domy, 13 mieszkańców) i Sześćstof (niem. Schestoff) – 2 domy zamieszkane przez 9 osób. Gmina Rafa w 1885 roku liczyła 514 ha, w tym 38 ha lasu. W 26 domach mieszkalnych żyło 153 mieszkańców, w tym 48 katolików i 105 ewangelików. Miejscowość należała do parafii katolickiej w Czarżu i ewangelickiej w Ostromecku[5]. W 1897 roku z własności dworu w Gzinie pozostało w Rafie tylko 133 ha, a w 1906 roku - 33 ha[4]. W okresie międzywojennym mieszkało tu dużo ludności niemieckiej[4]. Funkcjonowała czteroklasowa szkoła elementarna (ewangelicka), która dawała możliwość zdobycia wykształcenia podstawowego[5]. Rafa administracyjnie należała do powiatu chełmińskiego, od 1975 roku do gminy Dąbrowa Chełmińska, a od 1999 wraz z całą gminą do powiatu bydgoskiego.

Przypisy

  1. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. Zbigniew Boroński, Janusz Umiński, Grzegorz Pietrzak: Przewodnik po turystycznym szlaku rowerowym Bydgoszcz-Chełmno-Bydgoszcz. Wydział Sportu i Turystyki Urzędu Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2006. ISBN 83-88713-95-7
  3. Zapomnieni - zdjęcia cmentarza. [dostęp 2011-12-29].
  4. a b c d Jerzy Świetlik: Historia wokół nas. Część 1. Zbiór artykułów o historii wsi wokół Dąbrowy Chełmińskiej. Ostromecko: Nakład własny – Jerzy Świetlik, 2003.
  5. a b c d Zdzisław Raszeja: Ostromecko i okolice. Bydgoszcz: Wydawnictwo Margrafsen, 2002, s. 25-28. ISBN 83-87070-78-5. (pol.)

Media użyte na tej stronie

Dąbrowa Chełmińska (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Dąbrowa Chełmińska, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Bydgoszcz County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Bydgoszcz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.46 N
  • S: 52.91 N
  • W: 17.65 E
  • E: 18.42 E
Szlak rowerowy zielony.svg
Zielony szlak rowerowy
Rafa 6 8-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Rafa, gmina Dąbrowa Chełmińska
Sloncz 2 8-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Słończ, gmina Dąbrowa Chełmińska