Rafael Leónidas Trujillo

Rafael Leónidas Trujillo Molina
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 października 1891
San Cristóbal

Data i miejsce śmierci

30 maja 1961
Ciudad Trujillo

48. prezydent Dominikany
Okres

od 16 sierpnia 1930
do 30 maja 1938

Przynależność polityczna

Partia Dominikańska

Poprzednik

Rafael Estrella Ureña

Następca

Jacinto Bienvenido Peynado

51. prezydent Dominikany
Okres

od 18 maja 1942
do 16 sierpnia 1952

Przynależność polityczna

Partia Dominikańska

Poprzednik

Manuel de Jesús Troncoso

Następca

Héctor Trujillo

Odznaczenia
Kollana Orderu Zasługi Duarte, Sáncheza y Mella (Dominikana) Kollana Orderu Trujillo (Dominikana) Kollana Orderu Krzysztofa Kolumba (Dominikana) Wojskowy Order Bohaterstwa im. Kapitana Generała Santany (Dominikana) Łańcuch Orderu Wyzwoliciela San Martina (Argentyna) Wielki Łańcuch Orderu Krzyża Południa (Brazylia) Łańcuch Orderu Zasługi (Chile) Krzyż Wielki Narodowego Orderu Zasługi (Ekwador) Order Abdóna Calderóna I klasy (Ekwador) Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wojenny 1939–1945 (Francja) Krzyż Wielki Narodowego Orderu Honoru i Zasługi (Haiti) Krzyż Wielki Orderu Karola III (Hiszpania) Łańcuch Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania) Krzyż Wielki Orderu Alfonsa X Mądrego (Hiszpania) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Lwa Niderlandzkiego (Holandia) Krzyż Wielki Orderu Francisco Morazána (Honduras) Order Chryzantemy (Japonia) Krzyż Wielki Orderu Boyacá (Kolumbia) Krzyż Wielki Orderu Carlosa Manuela de Céspedesa (Kuba) Krzyż Wielki Orderu Zasługi i Honoru Kubańskiego Czerwonego Krzyża (Kuba) Order Zasługi Stopnia Specjalnego (Liban) Wielka Wstęga Orderu Pionierów Liberii Łańcuch Orderu Orła Azteckiego (Meksyk) Kollana Orderu Rubéna Dario (Nikaragua) Złoty Łańcuch Orderu Manuela Amadora Guerrero (Panama) Krzyż Wielki Orderu Vasco Núñeza de Balboa (Panama) Krzyż Wielki Narodowego Orderu Zasługi (Paragwaj) Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru Krzyż Wielki Orderu Avis (Portugalia) Wielka Wstęga Orderu Lśniącego Jadeitu (Tajwan) Order Przyjaznych Chmur I klasy (Tajwan) Krzyż Wielki Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego Krzyż Wielki Orderu Piusa IX Wielki Łańcuch Orderu Oswobodziciela (Wenezuela) Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy z Wielkim Łańcuchem (1951-2001) Komandor Orderu Korony Włoch Kawaler Orderu Grobu Świętego

Rafael Leónidas Trujillo Molina (ur. 24 października 1891 w San Cristóbal, zm. 30 maja 1961 w Ciudad Trujillo)[1] – dominikański generał, dyktator rządzący Republiką Dominikany od 1930 do 1961 (w tym jako prezydent w latach 1930–1938 i 1942–1952)[2][3][4].

Życiorys

Urodził się w rodzinie niższej klasy średniej. Jego matka miała mulackie korzenie, co przez całe życie ukrywał[4]. Otrzymał podstawowe wykształcenie, a następnie parał się różnymi pracami. 9 grudnia 1918 został przyjęty na szkolenia oficerskie Gwardii Narodowej organizowane przez amerykańskie United States Marine Corps (w tym czasie Dominikana była okupowana przez Amerykanów). 22 czerwca 1925 w stopniu generała został oficjalnie mianowany dowódcą naczelnym Gwardii Narodowej. W 1930 zachował neutralność w trakcie rewolty przeciwników prezydenta Horacio Vásqueza[4]. W następstwie rozruchów prezydent podał się do dymisji, a realna władza trafiła w ręce Trujillo. Jeszcze w tym samym roku potwierdził swoje rządy poprzez zorganizowanie fasadowych wyborów prezydenckich. Jego rywale zostali aresztowani, zastraszeni lub zamordowani[4]. Wybory zostały tak drastycznie sfałszowane, że po przeliczeniu głosów okazało się, że generał otrzymał więcej głosów, aniżeli było osób uprawnionych do głosowania[5].

Od czasu objęcia urzędu prezydenta pod fasadą demokracji sprawował dyktatorską władzę[4], którą po części umożliwiało mu przychylne stanowisko Stanów Zjednoczonych[6]. Umocnienie rządów Trujillo umożliwione zostało przez huragan, który praktycznie zniszczył stolicę kraju, Santo Domingo, co prezydent wykorzystał do wprowadzenia stanu wojennego[4]. W 1931 wprowadził jednopartyjne rządy Partii Dominikańskiej[4]. Na kolejne lata przypadł okres budowy kultu jednostki. Stolicę przemianował na „Ciudad Trujillo“ i nadał sobie liczne tytuły, pośród których znalazły się określenia takie jak „El Benefector“, „dobroczyńca i ojciec odrodzonej ojczyzny“, „odnowiciel finansowej niepodległości“, „najwyższy protektor dominikańskich ludzi pracy“, „geniusz pokoju“, „główny protektor kultury“, „pierwszy wróg komunizmu”, „generalissimus”[7]. Wobec opozycji prowadził politykę represji obejmującej mordy polityczne i tortury[8]. Odwoływał się do idei hispanidad – kultywowania tradycji hiszpańskiej i „wybielenia” społeczeństwa”. W 1937 jego armia przeprowadziła masakrę imigrantów haitańskich (zwaną rzezią pietruszkową), co zaostrzyło stosunki z sąsiednim państwem[4]. Dzięki korzystnej koniunkturze gospodarczej spłacił zagraniczne zadłużenie republiki. On i jego rodzina pozostali głównymi beneficjentami rozwoju gospodarczego kontrolując 75% majątku narodowego[4].

W 1938 ustąpił formalnie z urzędu[4]. Do 1942, kiedy to powrócił na stanowisko sprawował praktyczną władzę poprzez podstawionych przez siebie polityków. W 1946 reżim zmasakrował strajkujących związkowców. W 1952 ponownie zrezygnował z urzędu na rzecz młodszego brata Héctora. W 1960 przeprowadził nieudany zamach na życie wenezuelskiego prezydenta Rómulo Betancourta. Akcja została potępiona przez społeczność międzynarodową i sprowadziła na kraj sankcje ekonomiczne. Po ich ogłoszeniu zmusił do ustąpienia Héctora ze stanowiska, a na jego następcę wyznaczył Joaquína Balaguera[4]. Po tych wydarzeniach Amerykanie zrozumieli, że dyktatorskie rządy Trujillo mogą wywołać w kraju rewolucję w kubańskim wykonaniu i zdecydowali się go zlikwidować. 30 maja 1961 dyktator zginął w zamachu zorganizowanym przez generała Pupo Romána. Zabójstwo zlecił amerykański konsulat[9]. W chwili śmierci prywatny majątek Trujillo zdobyty poprzez korupcję i kleptokratyczną formułę rządów przekraczał 500 milionów dolarów[4]. Dyktator na prośbę rodziny został pochowany na paryskim cmentarzu Père-Lachaise. W 1970 jego szczątki zostały przeniesione na Cementerio de El Pardo w Madrycie[1].

Przypisy

  1. a b Find A Grave – Rafael Trujillo y Molina (ang.) [dostęp 2012-02-03].
  2. Rafael Leonidas Trujillo Molina (ang.). encyclopedia.com.
  3. Dominikana. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2015-05-26].
  4. a b c d e f g h i j k l "Kozioł", pan Dominikany (pol.). wyborcza.pl.
  5. Xavier de Marchis, Trujillo, Cezar tropików w: Ostatnie dni dyktatorów, wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłum. Anna Maria Nowak, s. 63
  6. John Charles Chasteen, Ogień i krew. Historia Ameryki Łacińskiej, Katarzyna Bartuzi (tłum.), Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2007, s. 185, ISBN 978-83-06-03059-4, OCLC 749276023.
  7. Władysław B. Pawlak, Księga zamachów. Od Sarajewa do Dallas, Państwowe Wydawnictwo "Iskry", Warszawa 1975, s. 268.
  8. Paul Elliott, Krwawa historia morderstw i zamachów politycznych, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2001, ISBN 83-11-09100-5, tłum. Grzegorz Siwek, s. 135.
  9. Xavier de Marchis, Trujillo, Cezar tropików w: Ostatnie dni dyktatorów, wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłum. Anna Maria Nowak, s. 68.

Media użyte na tej stronie

NLD Order of the Dutch Lion - Grand Cross BAR.png
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Lwa Niderlandzkiego
Coat of arms of the Dominican Republic.svg
Coat of arms of the Dominican Republic
PER Order of the Sun of Peru - Grand Cross BAR.png
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Słońca Peru
ESP Charles III Order GC.svg
Autor: Heralder (Crown by Miguillen, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar of the Order of Charles III, Grand Cross.
ESP Alfonso X Order GC.svg
Autor: Heralder (Crown by Miguillen), Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar of the Civil Order of Alfonso X, the Wise, Grand Cross
GC.OrdineS.GregorioMagno.png
Autor: Skukifish, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastrino di 1^ classe dell'Ordine di San Gregorio Magno (Santa Sede)
JPN Daikun'i kikkasho BAR.svg
Baretka japońskiego Orderu Chryzantemy.
Croix de Guerre 1939-1945 ribbon.svg
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Croix de Guerre 1939-1945 (France)
Order Pius Ribbon 1kl.png
Планка к ордену Пия IX степени Большой крест (Ватикан)
PRT Military Order of Aviz - Grand Cross BAR.svg
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Krzyża Wielkiego Wojskowego Orderu Aviz
OESSG Cavaliere BAR.jpg
Autor: Delehaye, Licencja: CC BY-SA 3.0
OESSG Ordine Equestre del Santo Sepolcro di Gerusalemme - Nastrino di Cavaliere
Order of Boyacá - Extraordinary Grand Cross (Colombia) - ribbon bar.png
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
This ribbon bar represents the following classes of the Order of Boyacá (Colombia):
  • Extraordinary Grand Cross
  • Grand Cross
  • Grand Officer
MEX Orden del Aguila Azteca 2011 Collar BAR.svg
Baretka: Meksykański Order Orła Azteckiego (model 2011) – I Klasa: Kollana (Łańcuch) – Meksyk.
Commendatore OCI Kingdom BAR.svg
ribbon of the medal of commander of the Order of the Crown of Italy, during the Kingdom of Italy.
DOM Order of Christopher Columbus ribbon bar.PNG
Autor: EricSerge, Licencja: CC BY-SA 3.0
Order of Christopher Columbus ribbon bar of the Dominican Republic
CHI Orden al Merito de Chile El Collar BAR.svg
Baretka: Order Zasługi Chile – Kollana (El Collar) – Chile.
PAN Order of Vasco Nunez de Balboa - Grand Cross BAR.png
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Vasco Núñeza de Balboi
Order of the Pioneers of Liberia - ribbon bar.png
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order of the Pioneers of Liberia
TWN Order of Propitious Clouds 1Class BAR.svg
Autor: Mboro, Licencja: CC0
Baretka: Order Przyjaznych Chmur I Klasy – Tajwan (Republika Chińska).
Order of Abdón Calderón 1st Class (Ecuador) - ribbon bar.png
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the Order of Abdón Calderón 1st Class (Ecuador)
VEN Order of the Liberator - Grand Cordon BAR.png
Baretka Wielkiej Wstęgi Orderu Wyzwoliciela
National Order of Merit-Grand Cross (Ecuador) - ribbon bar.gif
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Grand Cross of the National Order of Merit (Ecuador)
PAN Order of Manuel Amador Guerrero - Grand Cross BAR.png
Baretka Krzyża Wieliego Orderu Manuela Amadora Guerrero
NI Ribbon bar of the Order of Rubén Dario.gif
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order of Rubén Dario (Nicaragua)
Order of Merit and Honour of the Cuban Red Cross (Cuba) - ribbon bar.png
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the Order of Merit and Honour of the Cuban Red Cross (Cuba)
ARG Order of the Liberator San Martin - Grand Cross BAR.png
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Wyzwoliciela San Martina
Lebanese Order of Merit Extraordinary Grade.gif
Lebanese Order of Merit Extraordinary Grade
Order of Francisco Morazan (Honduras) - ribbon bar.gif
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order of Francisco Morazan (Honduras)
DOM Captain General Santana Military Order of Heroism - red ribbon.png
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Captain General Santana Military Order of Heroism (for combat or war service - red ribbon) - Dominicana
Orden Nacional de Honor y Mérito, Gran Cruz.svg
Autor: Trevor Goodchild, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cinta del grado Gran Cruz de la Orden Nacional de Honor y Mérito de Haití.
Order of Trujillo.PNG
Autor: Ericalford, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar of the Order of Trujillo
Order of Brilliant Jade (Taiwan) - ribbon bar.gif
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Ribbon bar of the Order of Brilliant Jade (Taiwan)
Rafael Leónidas Trujillo.jpg
Rafael Leónidas Trujillo
Order of Merit of Duarte, Sanchez and Mella.PNG
Autor: Ericalford, Licencja: CC BY-SA 3.0
Order of Merit of Duarte, Sanchez and Mella
Order of Carlos Manuel de Céspedes - Grand Cross (Cuba) - ribbon bar v. 1926.png
Autor: McOleo, Licencja: CC0
Order of Carlos Manuel de Céspedes - Grand Cross (Cuba) - ribbon bar v. 1926
National Order of Merit (Paraguay) - ribbon bar.png
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar of the National Order of Merit (Paraguay)