Rajd na atol Wake
II wojna światowa, wojna na Pacyfiku | |||
Douglas TBD Devastator z VT-6 nad Wake | |||
Czas | 24 lutego 1942 | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Terytorium | środkowy Pacyfik | ||
Wynik | taktyczny sukces US Navy | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
19°18′00″N 166°38′00″E/19,300000 166,633333 |
Rajd na atol Wake – przeprowadzony 24 lutego 1942 roku rajd powietrzno-morski zespołu uderzeniowego wiceadmirała Williama Halseya na zajęte 7 grudnia 1941 roku przez Japonię wyspy atolu Wake w Mikronezji.
Trzy tygodnie po rajdzie na Wyspy Marshala i Gilberta, amerykański zespół TF16 składający się z lotniskowca USS „Enterprise” (CV-6), dwóch ciężkich krążowników USS „Salt Lake City” (CA-25) i „Northampton” (CA-26) oraz siedmiu niszczycieli, przeprowadził naloty lotnicze i bombardowanie artyleryjskie na instalacje japońskich wojsk na wyspach atolu, niszcząc przystań wodnosamolotów Kawanishi H6K, radiową stację nadawczo-odbiorczą i zbiorniki paliw oraz instalacje lokalnego lotniska. Celem przeprowadzanego w trakcie nalotów lotniczych ostrzału artyleryjskiego z amerykańskich krążowników były także japońskie stanowiska obrony przeciwlotniczej. Po zakończeniu nalotów, gdy bombowce nurkujące Douglas SBD Dauntless eskadr VS-6 i VB-6 wracały na pokład „Enterprise”, sześć startujących z krążowników wodnosamolotów Curtiss SOC Seagull zbombardowało budynki na północno-zachodnim brzegu wyspy Wake[1].
Czynnikiem sprzyjającym amerykańskiemu rajdowi była zła pogoda przed i w trakcie ataku, która utrudniła Japończykom wczesne rozpoznanie, nie wykluczyła go jednak całkowicie, co umożliwiło japońskiemu lotnictwu przeprowadzenie ataków lotniczych na krążowniki i dwa niszczyciele wysunięte przed resztę zespołu adm. Halseya w celu ostrzału artyleryjskiego. Zła pogoda spowodowała, że jeden z SBD Dauntless eskadry VS-6 nie zdołał prawidłowo wystartować z pokładu i wpadł do oceanu. Opóźnił się też o 30 minut start grupy lotniczej w składzie sześciu myśliwskich Grumman F4F Wildcat (VF-6), 36 SBD Dauntless (VB-6, VS-6) i dziewięciu uzbrojonych w bomby torpedowych samolotów Douglas TBD Devastator (VT-6)[1].
Opóźnienie startu grupy lotniczej spowodowało, że japońskie samoloty rozpoznawcze wykryły zbliżający się do atolu zespół dwóch krążowników i niszczycieli USS „Maury” oraz „Balch”, które zostały w zaatakowane przez samoloty Nakajima E8N. Japoński atak bombowy okazał się jednak nieskuteczny, zaś wobec zbliżającej się amerykańskiej pokładowej formacji uderzeniowej, Japończycy zmuszeni byli ratować się ucieczką[1]. Według przyjętego wcześniej planu operacyjnego, celem uzyskania jak największego zaskoczenia, „Enterprise Air Group” miała zaatakować w momencie wschodu słońca nad atolem, skutkiem opóźnienia jednak, atak został przeprowadzony już w świetle dnia[1]. Mimo to, amerykańskie samoloty nie napotkały oporu ze strony japońskich myśliwców, toteż piloci dowodzonej przez Lt. Cmdr. Wade’a McClusky’ego eskadry myśliwskiej VF-6 obserwowali jedynie przebieg ataku bombowców nurkujących i horyzontalnych[2]. Wildcatom udało się jednak zestrzelić ciężki czterosilnikowy samolot rozpoznawczy Kawanishi H8K oraz jeden samolot patrolowy[2]. Tymczasem gdy samoloty CV-6 wracały na swój okręt, zespół krążowników został ponownie bezskutecznie zaatakowany przez startujące z Roi na wyspach Marshalla japońskie samoloty, dwusilnikowe średnie bombowce Mitsubishi G3M[1].
Amerykański atak nie miał wielkiego znaczenia militarnego, był jednak elementem przyjętego przez szefa operacji morskich admirała Ernesta Kinga i dowódcę Floty Pacyfiku admirała Chestera Nimitza planu ustawicznego nękania japońskich wojsk za pomocą izolowanych rajdów lotniczych[1]. W wyniku ataku, Japończycy stracili na ziemi kilkaset tysięcy litrów benzyny, cztery wodnosamoloty patrolowe, dwa ciężkie czterosilnikowe samoloty rozpoznawcze i nieznaną liczbę personelu naziemnego. Na kilka miesięcy zniwelowało to użyteczność wojskową atolu[2].
Rajd został przeprowadzony przy stosunkowo niewielkich stratach amerykańskich, w postaci utraty jednego zestrzelonego przez artylerię przeciwlotniczą SBD Dauntless, którego załoga została zmuszona do przymusowego wodowania w pobliżu brzegu. Amerykańscy piloci zostali podjęci z wody przez Japończyków, po czym zginęli podczas transportu do Japonii na pokładzie japońskiego statku storpedowanego przez amerykański okręt podwodny[1]. Zginął też strzelec pokładowy SBD, któremu przy złych warunkach atmosferycznych nie powiódł się start z okrętu, zaś jego pilot stracił w tym wypadku oko[2]. Z braku paliwa, do wodowania zostały zmuszone również dwa samoloty myśliwskie F4F Wildcat, które nie otrzymały na czas sygnału z pokładowego radiowego systemu naprowadzania na własny lotniskowiec YE-ZB[1]. Po wycofaniu się TF16 spod Wake, adm. Halsey otrzymał od admirała Nimitza rozkaz ataku na oddaloną o około 1000 mil od Japonii wyspę Marcus, dokąd – z uwagi na niedostatek paliwa u niszczycieli – „Enterprise” udał się w eskorcie krążowników[1].
Przypisy
Bibliografia
- The Wake-Marcus Raids (ang.). Pacific Eagles; WWII Pacific Air Combat. [dostęp 2021-03-10].
- Edward P. Stafford: The Big E: The Story of the USS Enterprise, Illustrated Edition. Annapolis: Naval Institute Press, 15 stycznia 2016. ISBN 1-59114-802-2. (ang.)
Media użyte na tej stronie
US Flag with 48 stars. In use for 47 years from July 4, 1912, to July 3, 1959.
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Abstract crossed rifles symbol on sunburst
Douglas SBD-3 Dauntless of Bombing Squadron 6 (VB-6) preparing for take off on the U.S. Navy aircraft carrier USS Enterprise (CV-6) for the Wake Island Raid, 24 February 1942. Air group commander Lieutenant Commander Howard Young, USN, is in the following plane, as denoted by letters "GC" (Group Commander) on cowl front. Note the gun gallery of 12.7 mm cal. water-cooled Browning machine guns and the fleet oiler in the background.
Variant version of a flag of Japan, used between January 27, 1870 and August 13, 1999 (aspect ratio 7:10).
A U.S. Navy Douglas TBD-1 Devastator torpedo plane assigned to Torpedo Squadron 6 (VT-6) from the aircraft carrier USS Enterprise (CV-6) flies over Wake Island during Wake Island Raid, 24 February 1942. Note fires burning in the lower center. The view looks about WNW, with Wilkes Island in the center and the western end of Wake Island in bottom center. Peale Island is at right.
The aircraft ("6-T-5") is probalby BuNo 0326, one of the few aircraft of VT-6 to survive the Battle of Midway. It flew the last combat sortie of a TBD on 6 June 1942 against the Japanese heavy cruisers Mogami and Mikuma. It was later stricken on 12 October 1943.
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief location map of Pacific_Ocean.
- Projection: Lambert azimuthal equal-area projection.
- Area of interest:
- N: 60.0° N
- S: −80.0° N
- W: −260.0° E
- E: −70.0° E
- Projection center:
- NS: −10.0° N
- WE: −165.0° E
- GMT projection: -JA-165.0/-10.0/180/19.998266666666666c
- GMT region: -R-320.2519138145009/-12.459450078533589/-5.473602099069988/26.40516525873812r
- GMT region for grdcut: -R-325.0/-90.0/-5.0/74.0r
- Relief: SRTM30plus.
- Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.