Ramienicowce

Ramienicowce
Ilustracja
(c) Christian Fischer, CC BY-SA 3.0

Ramienica krucha
Systematyka[1]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
GromadaCharophyta
KlasaCharophyceae
Rządramienicowce
Nazwa systematyczna
Charales Dumort. 1829: 76.
Gametangia

Ramienicowce, ramienice właściwe (Charales) – rząd glonów należący do gromady ramienic (Charophyta). Współcześnie jest to takson monotypowy zawierający jedną rodzinę ramienicowatych (Characeae), jednak zaliczana jest do niego również wymarła rodzina Aclistocharaceae[1], a wyróżniano również inne wymarłe rodziny Palaeocharaceae i Clavatoraceae[2]. Kosmopolityczny, liczy ok. 400 gatunków. W Polsce stwierdzono 34 gatunki, z czego dwa obecnie uważane są za wymarłe[3].

Charakterystyka

Przedstawiciele ramienicowców mają, tak jak rośliny zielone, chlorofil a i b, celulozową ścianę komórkową, a jako materiał zapasowy – skrobię[4].

Systematyka

Systematyka ramienic wzbudza kontrowersje. Ze względu na dużą odmienność od pozostałych glonów i jednocześnie małe zróżnicowanie wewnętrzne, tej samej grupie (temu samemu kladowi) odpowiadać może kilka taksonów o różnej randze – rodzina Characeae, rząd Charales, klasa Charophyceae i gromada Charophyta, które po polsku albo wszystkie określa się jako ramienice, albo różnicuje końcówki – odpowiednio: ramienicowate, ramienicowce, ramienicowe, ramienice[4]. Monotypowość rzędu została zakwestionowana przez wyróżnienie obok Characeae rodziny Aclistocharaceae, mającej według obecnej wiedzy jedynie kopalnych przedstawicieli. Z kolei w systemach, w których rząd Charales jest grupą siostrzaną wobec rzędów Klebsormidiales i Zygnematales (oraz kilku innych), monotypowy przestaje być takson Charophyceae. Ten ostatni takson bywa ponadto uważany za równorzędny zielenicom (bądź w randze klasy, gdy taksony te nazywane są Charophyceae i Chlorophyceae, bądź w randze gromady, odpowiednio – Charophyta i Chlorophyta) albo też im podrzędny (wówczas Charophyceae należą do Chlorophyta, podobnie jak Chlorophyceae obejmujące wtedy tylko tzw. zielenice właściwe). Ponadto ramienice, zielenice i rośliny telomowe mogą być łączone albo ze względu na podobieństwo morfologiczne (zielenice z ramienicami jako tzw. glony zielone Chlorophytina, a rośliny telomowe są wydzielane osobno), albo ze względu na pokrewieństwo (ramienice z roślinami telomowymi jako Streptophyta lub nawet Charophyta, a reszta zielenic jest wówczas wydzielana odrębnie).

Według systemu przyjętego w serwisie AlgaeBase systematyka ramienicowców przedstawia się następująco[1]:

  • cesarstwo (domena): eukarionty
    • królestwo: rośliny
      • podkrólestwo: rośliny zielone
        • infrakrólestwo: Streptophyta
          • gromada: Charophyta
              • klasa: Charophyceae (w tym systemie monotypowa, siostrzana wobec: Coleochaetophyceae, Klebsormidiophyceae, Mesostigmatophyceae i Zygnematophyceae)
                • rząd: Charales
                  • rodzina: Characeae
                    • rodzaj: Aclistochara †
                    • rodzaj: Amblyochara †
                    • rodzaj: Amphorochara †
                    • rodzaj: Chara (ramienica), syn.: Charopsis, Protochara
                    • rodzaj: Charites †
                    • rodzaj: Clavatoraxis †
                    • rodzaj: Croftiella †
                    • rodzaj: Euaclistochara (rodzaj niepewny)
                    • rodzaj: Gobichara †
                    • rodzaj: Grambastichara †
                    • rodzaj: Grovesichara †
                    • rodzaj: Gyrogona †
                    • rodzaj: Harrisichara †
                    • rodzaj: Hornichara †
                    • rodzaj: Lamprothamnium, syn. Lamprothamnium
                    • rodzaj: Latochara †
                    • rodzaj: Lychnothamnus lichnotamnus
                    • rodzaj: Maedleriella †
                    • rodzaj: Maedlerisphaera †
                    • rodzaj: Mesochara †
                    • rodzaj: Microchara †
                    • rodzaj: Multispirochara †
                    • rodzaj: Nemegtichara †
                    • rodzaj: Neochara †
                    • rodzaj: Nitella (krynicznik), syn.: Acinaria (prawdopodobnie), Charina
                    • rodzaj: Nitellites †
                    • rodzaj: Nitellopsis (krynicznica)
                    • rodzaj: Nodosochara †
                    • rodzaj: Obtusochara †
                    • rodzaj: Neochara †
                    • rodzaj: Peckichara †
                    • rodzaj: Peckisphaera †
                    • rodzaj: Priformchara †
                    • rodzaj: Platychara †
                    • rodzaj: Raskyaechara †
                    • rodzaj: Sphaerochara
                    • rodzaj: Stephanochara †
                    • rodzaj: Tectochara †
                    • rodzaj: Tolypella (rozsocha)
                  • rodzina: Aclistocharaceae †
                    • rodzaj: Qinghaichara †

† oznacza takson wymarły.

Zobacz też

  • Ramienice chronione w Polsce

Przypisy

  1. ↑ a b c M.D. Guiry, G.M. Guiry: Taxonomy Browser, Order: Charales (ang.). AlgaeBase. [dostęp 2012-01-17].
  2. ↑ Bohuslav Fott: Sinice a řasy. Praga: Academia , nakladatelství Československé akademie věd, 1967, s. 350. (cz.)
  3. ↑ Mariusz Pełechaty, Andrzej Pukacz: Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska / Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, 2008, s. 5, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-7217-200-5.
  4. ↑ a b Ramienicowe. W: Słownik botaniczny. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.). Warszawa: Wydawnictwo "Wiedza Powszechna", 1993, s. 523–524, 763. ISBN 83-214-0140-6. (pol.)

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Chara sp reproductive structure.JPG
Autor: Keisotyo, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Sexual reproductive structure of Chara sp. (Charophyta). Rice field, Tanabe city, Wakayama pref., Japan.
CharaFragilis.jpg
(c) Christian Fischer, CC BY-SA 3.0
The stoneworts alga Chara globularis (Syn.: Chara fragilis; Characeae).